Đề thi và đáp án môn Ngữ văn thi vào lớp 10 tỉnh Bình Dương năm 2025

Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập tại Bình Dương năm nay diễn ra trong hai ngày 28 và 29/5/2025, với ba môn thi chính gồm: Ngữ văn, Toán và Tiếng Anh.

Ngoài ra, những thí sinh dự thi vào Trường THPT chuyên Hùng Vương sẽ tiếp tục tham gia các bài thi môn chuyên trong hai ngày 30 và 31/5/2025.

Mời các em theo dõi phần đáp án chi tiết dưới đây để tham khảo và kiểm tra kết quả bài thi môn Ngữ văn của mình.

Đề thi vào lớp 10 môn Ngữ văn Bình Dương năm 2025

Đáp án đề thi vào lớp 10 môn Ngữ văn Bình Dương năm 2025 - 2026

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Câu 1 (0,5 điểm). Xác định thể thơ của đoạn trích.

- Thể thơ tự do

Câu 2 (0,5 điểm). Chỉ ra những từ ngữ bộc lộ cảm xúc của chủ thể trữ tình trong những đoạn thơ bắt đầu bằng cụm từ “Sao đêm nay”.

Các từ ngữ bộc lộ cảm xúc của chủ thể trữ tình là se sắt cả lòng con, lòng con bỗng bồn chồn.

Câu 3 (1,0 điểm). Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong hai dòng thơ sau:

Biện pháp so sánh: "Đời mẹ" được ví với "bến vắng"

Tác dụng:

- Giúp câu thơ thêm sinh động, hấp dẫn.

- Thể hiện mẹ là bến vắng bình yên, nơi con có thể trở về sau những vất và, khó khăn, trong cuộc sống. Ở bên mẹ con sẽ nhận được sự bình yên, tiếp thêm sức mạnh cho con.

- Qua đó thể hiện sự biết ơn, tỉnh yêu của con dành cho mẹ.

Câu 4 (1,0 điểm): Nêu mạch cảm xúc của chủ thể trữ tình trong đoạn trích trên

Bắt đầu từ nỗi nhớ quê hương, mẹ khi sống nơi thành phố.

Trở nên sâu lắng và da diết hơn khi đêm về, nghĩ về tuổi thơ và sự hi sinh của mẹ.

Kết thúc bằng sự biết ơn, trân trọng và mong muốn báo đáp công ơn mẹ.

Câu 5 (1,0 điểm): Từ nội dung của hai dòng thơ cuối, hãy chọn một bài học em thấy ý nghĩa nhất đối với bản thân và giải thích lý do

“Con muốn có lời gì đằm thắm

Ru tuổi già của mẹ tháng năm này.”

Gợi ý bài học: Hãy biết trân trọng và báo đáp công ơn cha mẹ khi còn có thể.

Giải thích:

Mẹ đã hi sinh cả đời vì con, đến tuổi già vẫn âm thầm yêu thương và dõi theo con.

Làm con cần biết ơn và thể hiện tình cảm qua hành động thiết thực, lời nói chân thành để cha mẹ vui lòng lúc tuổi già.

Bài học thức tỉnh sự yêu thương, trách nhiệm của người con với cha mẹ – điều ý nghĩa nhất trong cuộc sống.

PHẦN II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm)

(1) Mở đoạn:

Giới thiệu vấn đề nghị luận: giới thiệu chung về tình cảm ơn mẹ và con trong cuộc sống, hoàn cảnh mà tác giả đang trải qua, sơ lược cảm xúc trong tác phẩm...

(2) Thân đoạn:

- Hình ảnh người mẹ hiện lên trong tâm trí con: Tình yêu, sự xót thương, nỗi nhớ trào dâng khi nghĩ đến "cuộc đời của mẹ", "căn nhà nhỏ bé".

+ Mẹ lặng lẽ, đón chờ, hy sinh.

+ Mẹ sống cho con mà không đòi hỏi báo đáp.

+ Mẹ bao dung, bền bỉ và âm thầm che chở.

=> Hình ảnh mẹ thông qua nỗi nhớ của con hiện lên với sự hi sinh, tảo tần, cô đơn.

- Cảm nhận và thấu hiểu sự hy sinh thầm lặng của mẹ: mẹ là chốn bình yên để con quay về, mẹ không cần được báo đáp, mẹ chỉ cần có con,...

- Khát vọng báo hiếu, báo đáp công ơn trời biển của mẹ:

+ Sự thức tỉnh, lòng biết ơn chân thành

+ Thể hiện khao khát được bù đắp, yêu thương và chăm sóc mẹ lúc tuổi già.

(3) Kết đoạn:

Tổng kết vấn đề nghị luận: bài học rút ra, cảm nhận cá nhân về tình mẫu tử,...

Câu 2. (4,0 điểm)

(1) Mở bài

- Nêu vấn đề nghị luận: Giải pháp để khắc phục vấn đề con cái ngày càng không nghe lời khuyên răn, phản kháng hoặc thờ ơ với lời dạy dỗ.

(2) Thân bài

- Hiện nay những lời răn đe, dạy bảo của cha mẹ không phải lúc nào cũng được các con tiếp thu và thay khó chịu, thậm chí chống đối, làm trái với những điều cha mẹ dạy.

- Nguyên nhân của vấn đề

+ Từ phía con cái: Tâm lý tuổi mới lớn, thích thể hiện cái tôi, muốn khẳng định bản thân. Bị ảnh hưởng bởi môi trường bên ngoài, mạng xã hội, bạn bè.

+ Từ phía cha mẹ: Lối giáo dục áp đặt, thiếu lắng nghe và đối thoại. Khoảng cách thế hệ, khác biệt tư duy, không hiểu tâm lý con. Thiếu thời gian quan tâm, đồng hành cùng con.

- Nếu không nghe lời dạy dỗ của cha mẹ, các bạn học sinh:

+ Dễ mắc sai lầm trong học tập, lối sống, cách ứng xử.

+ Mất phương hướng, đánh mất giá trị đạo đức.

+ Rạn nứt tình cảm gia đình, xa cách giữa thành viên trong gia đình không thể hiểu nhau.

- Đề xuất giải pháp khắc phục

+ Từ phía cha mẹ:

Thay đổi cách giáo dục: Từ áp đặt sang đồng hành, chia sẻ và thấu hiểu.

Dành thời gian nhiều hơn cho con, tạo môi trường trò chuyện, trao đổi để hiểu con hơn.

Lắng nghe và tôn trọng ý kiến của con, để con cảm thấy được tin tưởng.

+ Từ phía con cái:

Hiểu và trân trọng công lao, tình thương của cha mẹ

Lắng nghe lời khuyên với thái độ cầu thị, chọn lọc áp dụng phù hợp.

Biết ơn và giữ gìn đạo hiếu, coi đó là nền tảng để trưởng thành.

+ Ngoài ra nhà trường cần tổ chức các chương trình giáo dục kỹ năng sống, dạy cách giao tiếp trong gia đình. Tuyên truyền, định hướng giá trị truyền thống trong thời đại mới...

HS lấy dẫn chứng minh hoạ phù hợp với chủ đề, ưu tiên dẫn chứng người thật, việc thật.

(3) Kết bài: Tổng kết vấn đề nghị luận