Đích đến… còn xa!

(Baonghean) - Trong những năm qua, với phương châm “nhà nước và nhân dân cùng làm”, hệ thống thiết chế văn hóa thể thao thông tin (VH TT - TT) đồng bộ ở các địa phương dần được hoàn thiện với 50,4% xã, thị trấn đạt chuẩn quốc gia. Tuy nhiên so với mục tiêu tại Nghị quyết tỉnh Đảng bộ Nghệ An lần thứ XVII đề ra thì “đích đến” về xây dựng hệ thống thiết chế VHTT-TT đồng bộ vẫn “còn xa”…

Một pha trong trận bóng đá nữ xã Diễn Thịnh (Diễn Châu). Ảnh: Cảnh Yên

Thời gian qua tỉnh ta đã có nhiều chính sách hỗ trợ xây dựng thiết chế VHTT - TT: hỗ trợ 80% đối với các xã đặc biệt khó khăn, 60% đối với các xã miền núi và 40% các xã đồng bằng, phường, thị trấn mới thành lập. Nhờ đó, từ năm 2006 đến nay trên địa bàn tỉnh đã có thêm 157 nhà văn hoá, 74 sân vận động được xây mới với tổng kinh phí trên 63 tỷ đồng. Ngoài ra, nhiều địa phương cũng đã ban hành một số cơ chế chính sách hỗ trợ các xã, xóm đầu tư xây dựng thiết chế. 5 năm trở lại đây, nhờ có sự đầu tư đúng mức nên hệ thống thiết chế văn hoá - thể thao của Diễn Châu được hoàn thiện góp phần quan trọng vào sự phát triển đời sống văn hóa, tinh thần cho người dân, thay đổi diện mạo các làng quê.

Xã Diễn Kim hiện có 13/13 xóm xây dựng được nhà văn hoá khang trang với khuôn viên rộng rãi cùng với sân bóng chuyền, cầu lông, bóng bàn… phục vụ nhu cầu vui chơi, sinh hoạt của người dân. Toàn huyện Diễn Châu hiện có 25/39 xã, thị trấn có hệ thống thiết chế đồng bộ, với trên 1.000 sân bóng đá, bóng chuyền, sân điền kinh, quần vợt, nhà luyện tập, đáp ứng nhu cầu của nhân dân sinh hoạt, trao đổi thông tin, rèn luyện thể thao, giao lưu; toàn huyện đã có gần 100 câu lạc bộ thể dục thể thao, 22.000 gia đình được công nhận gia đình thể thao, chiếm trên 31%. Bên cạnh đó, hệ thống thiết chế còn giữ vai trò quan trọng trong công tác tuyên truyền nhiệm vụ chính trị, xã hội ở địa phương, tuyên truyền đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước đến quần chúng nhân dân.

Để góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho người dân, Thành phố Vinh đã ưu tiên đầu tư xây mới, cải tạo hệ thống thiết chế VHTT - TT trên toàn địa bàn; với cơ chế hỗ trợ 1 tỷ đồng cho các khối xóm chưa có đất, dùng để bố trí mặt bằng xây dựng thiết chế. Hỗ trợ từ 30 -70% để đầu tư xây dựng đài truyền thanh cơ sở, xây dựng nhà văn hoá, hỗ trợ xi măng để sửa chữa nhà văn hoá. Một số phường như như Trung Đô, Hưng Lộc, Quán Bàu, Lê Lợi... ưu tiên dành quỹ đất và đầu tư kinh phí để xây dựng, mở rộng thiết chế VHTT - TT. Với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, đến nay toàn Thành phố Vinh đã có 17/25 có thiết chế VHTT - TT đạt chuẩn quốc gia.

Ngoài ra, các địa phương như Nam Đàn có cơ chế hỗ trợ 50 - 100 triệu đồng cho một nhà văn xã, 10 triệu đồng cho một nhà văn hóa xóm; Anh Sơn hỗ trợ 40 triệu đồng cho một nhà văn hóa xã và hỗ trợ 10 tấn xi măng cho mỗi đơn vị làng văn hóa để xây dựng thiết chế. Thị xã Cửa Lò hỗ trợ 30% kinh phí cho mỗi xã, phường xây dựng thiết chế văn hóa…

Có thể thấy rằng, nhờ đẩy mạnh xây dựng thiết chế VHTT-TT đồng bộ nên việc tổ chức các hoạt động tại các thiết chế văn hóa, thể thao ở xã, phường, thị trấn và làng, bản, khối phố ngày càng phát triển, đáp ứng tốt hơn nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của nhân dân. Các hoạt động văn nghệ, thể thao quần chúng, sinh hoạt câu lạc bộ, thông tin cổ động, đọc sách, xây dựng nếp sống văn hoá được tổ chức khá đều đặn. Hàng năm mỗi xã, phường, thị trấn tổ chức được từ 20 đến 30 buổi hoạt động tại chỗ trong đó có 3 - 6 cuộc liên hoan, hội thi, hội diễn, văn nghệ quần chúng; 4 - 6 cuộc thi đấu thể thao thu hút hàng ngàn lượt người tham gia. Việc quy hoạch, xây dựng, tổ chức, quản lý tốt các thiết chế văn hóa, thể thao trong thời gian qua đã góp phần triển khai thực hiện có hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư”.

Không thể phủ nhận những nỗ lực, những kết quả mà tỉnh ta đã đạt được trong việc đầu tư, xây dựng thiết chế VHTT - TT đồng bộ. Tuy nhiên để đạt được mục tiêu Đại hội tỉnh Đảng bộ đề ra với tỷ lệ từ 60 – 65% phường, xã, thị trấn có thiết chế VHTT- TT đạt chuẩn quốc gia thì vẫn còn khá gian nan. Ngoài khó khăn về huy động kinh phí, thì quỹ đất là vấn đề khá nan giải, nhất là các địa phương miền núi.

Theo tiêu chí Nông thôn mới, thiết chế VHTT - TT đạt chuẩn quốc gia phải đảm bảo: Diện tích khu đất nhà văn hóa tối thiểu 300m2; diện tích sân thể thao, tối thiểu 1.500m2; Hội trường nhà văn hóa tối thiểu 80 chỗ ngồi; sân khấu trong hội trường tối thiểu 25m2. Đảm bảo đạt 80% các trang thiết bị của hội trường nhà văn hóa; đảm bảo có các dụng cụ thể thao tối thiểu; có các hoạt động văn nghệ thể thao được tổ chức thường xuyên. Thực tế hiện nay, các địa phương trên địa bàn tỉnh đều có sân bóng chuyền, bóng đá mini, sân tập thể thao nhưng hầu hết đều chưa đạt chuẩn.

Mặt khác ở một số địa phương đã được đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao cận chuẩn nhưng chưa thực sự phát huy hết công năng; các phong trào hoạt động văn hoá, thể thao còn sơ sài, nghèo nàn, có nơi chỉ quan tâm đến hoạt động trọng điểm, các kỳ hội thi, hội diễn mà chưa tổ chức tốt hoạt động thường xuyên, chưa chủ động trong hướng dẫn tổ chức các hoạt động văn hóa, xây dựng nếp sống văn hóa.

Nguyên nhân là bởi một số nơi cấp ủy, chính quyền địa phương chưa nhận thức sâu sắc vai trò của văn hóa và nhiệm vụ xây dựng đời sống văn hóa trong phát triển kinh tế xã hội, thiếu sự quan tâm, đầu tư. Đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, thể thao một số xã, phường, thị trấn về trình độ, năng lực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và năng lực tổ chức hoạt động và quản lý còn yếu. Mặt khác, kinh phí đầu tư xây dựng thiết chế VHTT-TT và tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao ở cơ sở còn hạn hẹp, chưa đáp ứng được yêu cầu hoạt động và nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân.

Trao đổi về giải pháp đẩy mạnh xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hoá thể thao trong thời gian tới, bà Hoàng Thị Quỳnh Anh, Phó Giám đốc Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch cho biết, ngành sẽ tiếp tục đẩy mạnh triển khai các mục tiêu, nhiệm vụ của Đề án “Xây dựng thiết chế VHTT-TT đạt chuẩn quốc gia và phát triển đời sống văn hoá cơ sở tỉnh Nghệ An”; gắn phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” với chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong ngành văn hoá; kêu gọi xã hội hóa…

Đinh Nguyệt – Mỹ Hà