Dịch tả lợn châu Phi bùng phát ở xã Hoa Quân (Nghệ An)

Điểm nóng dịch bệnh

Theo báo cáo của UBND xã Hoa Quân, tính đến ngày 13/7, địa phương đã ghi nhận 1.063 con lợn chết và tiêu hủy, với tổng trọng lượng hơn 60 tấn, đến từ 126 hộ dân. Đặc biệt, dịch đã lan rộng đến 22/28 xóm trên địa bàn.

Ghé thăm gia đình anh Phạm Văn Hiến (xóm Sơn Thủy), chúng tôi chứng kiến chuồng trại vắng bóng, thay vào đó là mùi vôi bột xộc lên nồng nặc, dấu tích của một đợt tiêu hủy lợn vừa xảy ra. Chị Đinh Thị Thanh Huyền - vợ anh Hiến cho hay: Chỉ trong vòng chưa đầy một tuần, gia đình đã tiêu hủy 80 con lợn thịt và 32 con khác đang có dấu hiệu nhiễm dịch, chờ ngày tiêu hủy tiếp. Với tổng đàn ban đầu hơn 280 con, cùng 15 con lợn nái, thiệt hại là rất lớn.

Cách đó không xa là gia đình bà Hoàng Thị Nga mấy ngày vừa rồi cũng phải tiêu hủy 23 con lợn. Bà Nga lo lắng, hiện gia đình vẫn còn đàn lợn nuôi riêng biệt, không biết có qua được đợt dịch này không.

Dịch bệnh bùng phát, xét đến cùng không chỉ đến từ yếu tố khách quan như virus nguy hiểm hay thời tiết phức tạp. Một phần lớn nguyên nhân đến từ những lỗ hổng trong kiểm soát và ý thức cộng đồng.

Theo ông Lê Văn Tý – Phó Chủ tịch UBND xã Hoa Quân, bệnh dịch tả lợn châu Phi tái bùng phát mạnh từ đầu tháng 7 đến nay. Nguyên nhân chính là khó kiểm soát hoạt động vận chuyển, mua bán lợn giữa các vùng có dịch và vùng chưa có dịch. Trong khi đó, thời tiết nắng mưa thất thường làm suy giảm sức đề kháng của vật nuôi, tạo điều kiện cho virus hoành hành.

Thêm vào đó, một số hộ chăn nuôi nhỏ lẻ không áp dụng biện pháp an toàn sinh học, vẫn tiếp tục tái đàn khi chưa qua thời gian cách ly. Nhiều trường hợp còn giấu dịch, không báo cho chính quyền, gây khó khăn cho việc khoanh vùng và xử lý triệt để.

“

Từ đầu tháng 7 đến nay, xã tăng cường công tác thông tin tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh của xã về đặc điểm, tác hại, tính chất nguy hiểm của bệnh truyền nhiễm để nhân dân hiểu và tự giác thực hiện các biện pháp phòng, chống, khai báo khi dịch bệnh xảy ra”.

Ông Lê Văn Tý - Phó Chủ tịch UBND xã Hoa Quân

Không chỉ xã Hoa Quân, bệnh dịch tả lợn châu Phi đang lây lan nhanh sang các địa phương lân cận. Được biết, hiện nhiều địa phương như Anh Sơn, Đại Đồng, Yên Xuân, Tam Đồng, Quan Thành, Giai Lạc… cũng đã ghi nhận dịch tái phát, mức độ thiệt hại ngày càng lớn.

Điểm chung giữa các địa phương này là mô hình chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán; điều kiện vệ sinh chuồng trại không đảm bảo; người dân chưa nâng cao ý thức phòng chống dịch; kết quả tiêm phòng đợt Xuân 2025 đạt tỷ lệ thấp. Những yếu tố này khiến vật nuôi dễ nhiễm bệnh.

Cơ quan chuyên môn cảnh báo: “Dịch có thể sẽ tiếp tục lây lan trên diện rộng. Mầm bệnh vẫn tồn tại trong môi trường và trong đàn vật nuôi. Nếu không có biện pháp tổng lực, thiệt hại về kinh tế cho người dân là rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch phát triển chăn nuôi của tỉnh trong năm 2025”.

Giải pháp nào để chặn đứng vòng xoáy tái dịch?

Để kiểm soát và đẩy lùi bệnh dịch tả lợn châu Phi, thiết nghĩ chính quyền các địa phương cần siết chặt các biện pháp cách ly và xử lý triệt để ổ dịch tại từng hộ. Việc tiêu độc, khử trùng cần được thực hiện định kỳ bằng hóa chất và vôi bột, không chỉ trong khu vực chuồng trại mà còn ở các tuyến giao thông, bãi tập kết, khu buôn bán vật nuôi.

Chính quyền địa phương cần phối hợp với các lực lượng liên ngành để kiểm soát chặt vận chuyển lợn giữa các vùng, đồng thời xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm như giấu dịch, vứt xác lợn ra môi trường. Về lâu dài, việc chuyển đổi mô hình chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học, quy mô tập trung là giải pháp then chốt nhằm giảm nguy cơ bùng phát dịch.

Mỗi hộ chăn nuôi phải là một “pháo đài phòng dịch”, tuyệt đối không tái đàn khi chưa đủ thời gian cách ly, không mua giống không rõ nguồn gốc, và thực hiện đúng khuyến cáo của cơ quan thú y.

Dịch tả lợn châu Phi là mối đe dọa dai dẳng đối với ngành chăn nuôi, nhất là tại các địa phương còn phụ thuộc nhiều vào chăn nuôi nhỏ lẻ như Nghệ An. Đây là tín hiệu cho thấy chính quyền địa phương cần quyết liệt hơn trong công tác phòng chống dịch.