Điểm nhấn trong lễ hội đầu Xuân
(Baonghean) - Bên cạnh phần lễ linh thiêng, trang trọng, một trong những hoạt động không thể thiếu mang đậm bản sắc văn hóa vùng miền đó là các trò chơi dân gian – điểm nhấn của lễ hội – thu hút đông đảo nhân dân tham gia. Những năm gần đây, các địa phương trong tỉnh đã chú trọng hơn việc đưa các trò chơi dân gian vào phần hội, góp phần lưu giữ những giá trị truyền thống tốt đẹp từ xa xưa.
Phần hội với các trò chơi dân gian luôn thu hút sự chú ý của đông đảo nhân dân đi trẩy hội. Người du xuân luôn được hòa mình trong không khí vui vẻ, đầy ắp những tiếng cười xung quanh khu vực tổ chức trò chơi dân gian, như: chọi gà, cờ tướng, cờ người (Lễ hội Đền Cuông); ném còn, đẩy gậy, bắn nỏ (Lễ hội Hang Bua, Đền Chín Gian); vật, kéo co, cờ thẻ, làm cỗ xôi gà (Lễ hội Đền Vua Mai); quạt bánh đa, cờ thẻ, đua thuyền (Lễ hội Đền Cờn, Lễ hội Đền Quả Sơn); đi cà kheo, đu tiên, vật cù (Lễ hội Đền Bạch Mã)…
Hội vật ở Nam Xuân – Nam Đàn
Ông Đặng Duy Hưng – Giám đốc Trung tâm VHTT Yên Thành cho biết: Hàng năm trên địa bàn huyện Yên Thành, diễn ra rất nhiều lễ hội lớn nhỏ. Tuy nhiên, có hai lễ hội chính thu hút đông đảo nhân dân khắp nơi về dự, đó là Lễ hội Đền Đức Hoàng được tổ chức từ ngày 30 tháng Giêng đến mồng 2/2 âm lịch và Lễ hội Đền chùa Rú Gám (14 – 16 tháng 2 âm lịch). Xác định đây là dịp để Yên Thành tuyên truyền, quảng bá tiềm năng du lịch văn hóa tâm linh, nên công tác tổ chức rất được đầu tư, chú trọng từ khâu kịch bản, cho đến các nội dung phần lễ phải tập dượt hết sức chu đáo. Đến với Lễ hội Đền Đức Hoàng, bên cạnh phần lễ được tổ chức với các nội dung: lễ khai quang, lễ yết cáo, lễ rước, lễ tế thần, lễ tạ và lễ hoa đăng (lễ cáo từ), du khách sẽ được thưởng thức các loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống như: tuồng Kẻ Gám, ca trù... được hòa vào không khí sôi động của các trò chơi dân gian bơi thuyền, kéo co, đẩy gậy, cờ người, chọi gà, vật dân tộc, đu tiên, nấu cơm, bắt cá… đặc biệt là đuổi bắt vịt dưới nước. Đây là trò chơi dân gian đuổi vịt dưới nước có ý nghĩa tưởng nhớ về Hoàng Tá Thốn – vị tướng có tài bơi lội sông nước, đã dùng chiến thuật đục thuyền địch khiến quân Nguyên đại bại trên sông Bạch Đằng năm Mậu Tý 1288.
Với huyện Đô Lương, Lễ hội Đền Quả Sơn được xếp thứ 2 trong “Nhất Cờn, nhì Quả, tam Bạch Mã”... Bên cạnh phần lễ trang nghiêm, Lễ hội Đền Quả Sơn còn tổ chức nhiều trò chơi dân gian như chọi gà, đu tiên, cờ thẻ, cờ người, đấu vật. Đặc biệt thu hút du khách thập phương là trò đua thuyền bơi chải ngược sông Lam. Được biết, lễ hội đua thuyền truyền thống ở đền Quả Sơn đã có từ xưa nhưng qua thời gian đã bị mai một. Thời gian gần đây, Ban tổ chức lễ hội của huyện đã khôi phục giải đua thuyền rồng truyền thống hằng năm. Để chuẩn bị cho giải đua thuyền, năm 2012 vừa qua, UBND xã Bồi Sơn đã đầu tư đóng mới 6 chiếc thuyền đua với giá trị 377 triệu đồng. Từ thành công của giải đua lần này, huyện Đô Lương sẽ khôi phục và tổ chức giải đua với quy mô lớn hơn có sự tham gia của các xã ven sông Lam trong thời gian tới. Cùng với việc khôi phục lại giải đua truyền thống, Ban Quản lý di tích đền Quả Sơn còn làm mới, tu sửa lại kiệu Bát cống, kiệu Long đình để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh của nhân dân mỗi khi tết đến, xuân về.
Việc khôi phục lại các lễ hội truyền thống, trong đó có các trò chơi dân gian... thời gian qua đã được các địa phương trong tỉnh hết sức quan tâm. Bên cạnh đó, các phong trào tổ chức ngày hội văn hóa thể thao diễn ra sôi nổi cũng góp phần không nhỏ vào việc bảo tồn các trò chơi dân gian. Thiết nghĩ, công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống dân tộc nói chung, trò chơi dân gian nói riêng cần được xác định là nhiệm vụ quan trọng của mọi cấp, mọi ngành và toàn xã hội. Bởi các trò chơi dân gian có vai trò vô cùng quan trọng trong sinh hoạt, góp phần giáo dục con người về tính tập thể, tinh thần kỷ luật, ý chí vươn lên giành chiến thắng, rèn luyện thể chất, sức mạnh, dẻo dai, khôn khéo và sức chịu đựng của con người, giúp con người ngày càng phát triển toàn diện về trí, đức, thể, mỹ. Thông qua các trò chơi có thể nâng cao thể chất, ý chí phấn đấu của con người; giáo dục ý thức cộng đồng, bản sắc và truyền thống văn hoá dân tộc cho các thế hệ.
Bài, ảnh: Thanh Thủy
