Điểm sàn: Bất cập nhưng chưa bỏ được!

(Baonghean) - Những ngày này, rộ lên vấn đề bỏ hay không bỏ điểm sàn thi đại học, nhận được sự quan tâm của đông đảo học sinh, phụ huynh cũng như các thầy cô giáo. Đã từ lâu, việc đưa điểm sàn vào quy trình tuyển sinh là một vấn đề gây nhiều tranh cãi. Những bất cập thường được nhắc đến của điểm sàn là cơ sở nào để xác định điểm sàn, tính cứng nhắc thiếu linh hoạt của điểm sàn và số phận của những trường đại học thiếu chỉ tiêu do điểm sàn “cao”. Người viết xin phép được đưa ra một vài nhận định cũng như kiến cá nhân về việc bỏ hay không bỏ điểm sàn thi đại học.

Điểm sàn có phải là một phương pháp tuyệt đối chính xác và hiệu quả để sàng lọc chất lượng đầu vào cho các trường đại học không? Không hẳn, nhưng với hệ thống, quy trình tuyển sinh và các chế tài, quy định kiểm soát chất lượng của các trường đại học như hiện nay thì việc bỏ điểm sàn là không nên. Trong bối cảnh các trường đại học thi nhau mọc lên và hiện tượng “bỏ bom” giấy báo đậu đại học (trong khi các sĩ tử còn chẳng biết mặt mũi các trường đại học mà mình “vô tình” trúng tuyển tròn méo ra làm sao, tên tuổi, chất lượng như thế nào) thì điểm sàn là hàng rào duy nhất đảm bảo ngưỡng chất lượng tối thiểu cho đào tạo bậc đại học. Dù mang tính tương đối và khuôn mẫu, thiếu linh hoạt đối với từng ngành, nghề khác nhau nhưng chí ít thì điểm sàn cũng cho phép đánh giá, nhìn nhận sơ bộ về chất lượng đầu vào, tránh tình trạng tuyển sinh vô tội vạ nhằm lấy đủ chỉ tiêu của nhiều trường đại học. Hậu quả của vấn nạn trên là sinh viên ngồi nhầm lớp, dẫn đến hoặc phải bỏ dở việc học giữa chừng vì chương trình học quá sức hoặc  ra trường với lỗ hổng kiến thức, kỹ năng và gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm. Cả hai hệ quả trên đều gây lãng phí thời gian, tiền bạc của các học sinh, khiến xã hội trì trệ vì thiếu hụt lao động có chất lượng.

Sở dĩ vấn đề điểm sàn cứ được nói, nói nữa, nói mãi mỗi khi mùa thi đến là vì ai ai cũng công nhận những sơ hở, bất cập của chế tài này trong việc tuyển sinh. Nhiều người so sánh quy trình tuyển sinh đại học ở Việt Nam với nước ngoài và một mực cho rằng phải bỏ kì thi “ba chung” và chỉ giữ lại kì thi tốt nghiệp như nhiều nước trên thế giới (việc tuyển sinh sẽ dựa vào kết quả thi tốt nghiệp và học bạ), lại có người cho rằng các trường đại học phải được tự chủ hơn trong việc tuyển sinh, điển hình như việc quy định điểm sàn cố định cho nhiều trường đại học, nhiều khoa, ngành khác nhau là áp đặt, thiếu cơ sở, không công bằng. Nói thì rất hay nhưng trên thực tế, phải nhìn nhận thấu đáo bối cảnh nền giáo dục tại Việt Nam trước khi rập khuôn nguyên xi phương pháp của các nước bạn. Thứ nhất, kì thi tốt nghiệp phổ thông chưa hoàn toàn đánh giá được một cách xác thực năng lực của học sinh. Tiêu cực trong thi cử vẫn còn tràn lan, khiến tấm bằng tốt nghiệp phổ thông trở nên đại chúng thay vì mang một giá trị nhất định. Việc xét tuyển dựa trên học bạ cũng chưa khả thi, vì tương tự như tiêu cực trong thi cử, hiện tượng cho điểm, bán điểm đã và đang là một vấn nạn nhức nhối trong học đường. Nhất là trong các trường chuyên lớp chọn, để bao che lấp liếm cho tình trạng học lệch của học sinh, nhiều thầy cô đã nhắm mắt làm ngơ để các “gà” có “học bạ ma” với nhiều con điểm đẹp. Thử hỏi, một khi bậc giáo dục phổ thông còn nhiều bất cập thì làm sao có thể dựa vào đó để tuyển sinh cho bậc đại học?

Thứ hai, vẫn còn thiếu các chế tài nhằm kiểm soát, thanh tra định kì chất lượng của các trường đại học nên việc để các trường đại học tự chủ trong khâu tuyển sinh, thậm chí trong đào tạo là bất khả thi, vì nếu không có bất kì một ba-ri-e nào cho đào tạo bậc đại học thì nền giáo dục rồi sẽ đi về đâu, thế hệ lao động tương lai rồi sẽ đi về đâu? Nếu muốn bỏ điểm sàn thì phải có quy định cụ thể về các tiêu chuẩn mà một trường đại học phải đạt được để được bộ giáo dục công nhận. Có thể tham khảo phương thức đánh giá, xếp hạng và kiểm soát chất lượng các trường đại học ở nước ngoài: bộ giáo dục đưa ra một chương trình đào tạo chung với các tiêu chuẩn nhất định, các trường đại học được tự chủ trong nội dung, giáo trình đào tạo nhưng phải đáp ứng được các tiêu chuẩn trên. Cứ sau một khoảng thời gian (có thể là năm đến mười năm), bộ giáo dục sẽ tổ chức thanh tra kiểm tra chất lượng đào tạo tại các trường đại học (cơ sở vật chất, kết quả của sinh viên, tỉ lệ ở lại lớp,...), điều này khiến các trường đại học phải không ngừng cải thiện và nâng cao chất lượng dạy và học để được bộ giáo dục công nhận. Ngoài ra, bộ giáo dục cũng thành lập và bảo trợ cho nhiều cơ quan truyền thông (ví dụ như Pháp có tạp chí Sinh viên - L’étudiant chuyên cung cấp thông tin, tư vấn cho học sinh, sinh viên), đưa ra các đánh giá, xếp hạng thường niên của các trường đại học (xét cả các tiêu chí như quan hệ với các doanh nghiệp hay các trường đại học nước ngoài; số lượng luận án, nghiên cứu khoa học; tỉ lệ sinh viên có việc làm trong vòng 3-6 tháng sau khi tốt nghiệp; mức lương trung bình mà sinh viên nhận được cho việc làm đầu tiên;...). Có thể thấy, để đưa vào áp dụng một quy trình tuyển sinh “thoáng và mở” như vậy cần cả một hệ thống chế tài để kiểm soát sát sao chất lượng đào tạo, chứ không phải “ở nước ngoài vào đại học dễ lắm” như nhiều người ở mình vẫn nghĩ.

Nói như vậy để thấy, tạm thời Việt Nam mình vẫn chưa bỏ điểm sàn hay mạnh dạn hơn là bỏ thi “ba chung” được đâu. Vẫn còn cần đến một sự thay đổi triệt để và sâu xa hơn nữa, thay vì học tập, làm theo người ta nhưng chỉ nửa vời, hời hợt, không hiệu quả mà thậm chí còn chữa lợn đau chân thành lợn què hẳn. Tất nhiên những bất cập mà ai cũng thấy như tính khuôn mẫu, cứng nhắc của điểm sàn thì có thể cải thiện ít nhiều bằng việc áp dụng những chế tài linh hoạt hơn, ví dụ thay vì đưa ra một mức điểm cố định bất di bất dịch, ta có thể đưa ra một cách tính điểm sàn tuỳ theo khối, theo ngành bằng cách thay đổi hệ số của các môn thi chẳng hạn. Trên đây chỉ là một ví dụ mang tính tượng trưng, đại khái mà người viết đưa ra để chứng tỏ rằng chế tài điểm sàn không hoàn hảo nhưng có thể cải cách để hoàn thiện hơn. Ít ra trong bối cảnh nền giáo dục của chúng ta hiện nay thì đây vẫn là giải pháp tối ưu nhất.

Một mùa thi đại học nữa lại đến gần, mang theo nhiều nỗi lo và áp lực cho học sinh, phụ huynh và cả nhà trường. Những câu chuyện mùa thi, bao gồm cả những bất cập như tiêu cực trong thi cử hay về quy trình tuyển sinh đã thành tích cũ diễn lại đối với toàn xã hội. Làm sao để nền giáo dục nước nhà ngày một hoàn thiện, làm sao để xã hội ngày một tiến lên là câu hỏi muôn năm cũ của người dân và cũng là vấn đề đặt ra cho những cơ quan có thẩm quyền. Tranh luận ngày một ngày hai về bỏ cái này, thêm cái kia cho giống với nước này, nước nọ liệu có trả lời được câu hỏi trên không, hay cần chúng ta có cái nhìn thấu đáo hơn về bản chất, nguồn cơn vấn đề và quan trọng hơn cả là thực trạng đang còn nhiều bất cập của nền giáo dục nước nhà?

Hải Triều

tin mới

Ảnh đại diện Biến đặc sản thành hàng hóa

Biến đặc sản thành hàng hóa

(Baonghean.vn) - Nghệ An nổi tiếng với rất nhiều loại đặc sản ở khắp các vùng, miền. Tuy nhiên, việc biến đặc sản trở thành hàng hóa, góp phần phát triển sinh kế bền vững cho người dân bản địa thì vẫn đang dừng lại ở dạng tiềm năng...
mục đích cuối cùng

Mục đích cuối cùng

(Baonghean) - Suy cho cùng, người ta bán hàng đểu hay đánh thuế kiểu tận thu cũng đều nhắm tới một cái đích duy nhất là túi tiền của người dân.
Phòng thủ

Phòng ngự

(Baonghean.vn) - Phá đi “sự phòng ngự” chính là “vượt qua chính mình”, tự khẳng định mình và thể hiện vai trò, trách nhiệm, lương tâm, tình cảm của mình với Đảng, với Nhân dân.
báo chí điện tử đăng tải liều lượng mặt trái, mặt xấu

Liều lượng!

(Baonghean) - Phải có những hình thức phê bình, kiểm điểm, đánh giá và nhận xét xác đáng đối với những tờ báo, những địa chỉ báo chí điện tử đăng tải liều lượng mặt trái, mặt xấu.
Người tiêu dùng ở huyện Tương Dương hiện đang chỉ được một chọn lựa duy nhất là dùng xăng A95. Ảnh: Hồ Phương

Xăng E5 không lên núi?

(Baonghean.vn) - Ngược huyện núi 30a Tương Dương dịp này, lạ kỳ khi thấy ở các cửa hàng xăng dầu vắng bóng xăng sinh học E5. Chỉ duy nhất xăng A95 được bán với giá ngất ngưởng 20.690 đồng/lít.
Kiềm chế 'nhân tai'

Kiềm chế 'nhân tai'

(Baonghean) - Đợt mưa lũ đang diễn ra đã gần ở mức thảm họa; bởi diện ảnh hưởng rộng lớn từ miền Trung ra tới miền Bắc, thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Đau đớn nhất là có gần 100 người chết và mất tích.
Đôi điều về ý thức 'chung tay'

Đôi điều về ý thức 'chung tay'

(Baonghean.vn) - Ở quê, sau bão người dân tự giác dọn dẹp, mọi thứ đều sạch sẽ, gọn gàng. Ở phố, có nơi người dân chung tay thì công nhân môi trường bớt mệt, có nơi họ coi đó là việc của người khác.
Đi thảo cầm viên

Đi thảo cầm viên

(Baonghean) - Ngày lễ 2/9 vừa qua, gia đình mình không đi đâu xa mà chỉ loanh quanh trong thành phố. Cứ nghĩ mọi người đi chơi hết nên thành phố sẽ vắng, mọi người quyết định đưa bé Bim đi thảo cầm viên chơi. 
'Góp gió' để thành 'bão'

'Góp gió' để thành 'bão'

(Baonghean) - Nhiều người nói là công cuộc phòng chống tham nhũng của ta chưa khi nào làm mạnh và đạt được kết quả to lớn như thời gian vừa qua, ông thấy thế nào?
Để 'tàu 67' không rỉ

Để 'tàu 67' không rỉ

(Baonghean) - Phải nói ngay rằng: Nghị định 67 của Chính phủ về việc hỗ trợ ngư dân đóng tàu vỏ thép để đánh bắt xa bờ là một chủ trương đúng khi tình hình Biển Đông có những diễn biến phức tạp. Vấn đề là trong khi chúng ta không hề thiếu những chuyên gia hàng hải được đào tạo bài bản, nhưng suốt từ ngày có Nghị định 67, chưa hề thấy một chuyên gia nào cảnh báo về việc chuyển từ tàu thuyền đánh cá truyền thống sang tàu vỏ sắt thì sẽ như thế nào?
'Vô tính'

'Vô tính'

(Baonghean) - Trong đội ngũ có không ít người sống kiểu 'mũ ni che tai” phó mặc tất cả. Ai muốn làm gì thì làm, đúng hay sai mặc kệ miễn là không ảnh hưởng đến cá nhân mình. 
'Trích ngang' có quan trọng?

'Trích ngang' có quan trọng?

(Baonghean) - Có một thời quá nặng về “chủ nghĩa lý lịch”, dẫn đến một số địa phương, một số cơ sở… thực hiện “chủ nghĩa lý lịch” một cách máy móc, làm cho không ít người gặp khó khăn, vướng mắc.
Để nông nghiệp tỉnh nhà vượt qua thách thức hội nhập

Để nông nghiệp tỉnh nhà vượt qua thách thức hội nhập

(Baonghean) - Là một địa phương có diện tích tự nhiên lớn nhất cả nước, dân số đông, phần lớn sống ở nông thôn và còn dựa nhiều vào sản xuất nông nghiệp, những năm qua, sản xuất nông nghiệp của Nghệ An đạt được những tiến bộ cả về sản lượng, năng suất, chất lượng. Tuy vậy, nhìn chung, năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp của Nghệ An chưa cao, chưa có thương hiệu mạnh, sức cạnh tranh còn nhiều hạn chế, thị trường tiêu thụ chưa ổn định, xuất khẩu ra thị trường ngoài nước còn yếu.
Thi nhau… nhận khuyết điểm!

Thi nhau… nhận khuyết điểm!

(Baonghean) - Tránh tình trạng thi đua nhận khuyến điểm, nhưng sau đó là im lặng, các khuyết điểm không những không hạn chế, khắc phục, mà lại có nguy cơ tăng thêm.
Để huyện quê Bác phát triển xứng tầm, bền vững

Để huyện quê Bác phát triển xứng tầm, bền vững

(Baonghean) - Để Nam Đàn phát triển, cần phải thay đổi tư duy, tầm nhìn tạo ra bước đột phá trong phát triển du lịch; cùng đó là cần có cơ chế, thể chế để thay đổi “đẳng cấp” cho Nam Đàn, Tiến sỹ Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhấn mạnh.
Tẩu tán nhân sự

Tẩu tán nhân sự

Trong lịch sử tư pháp của nước ta, có lẽ đây là lần đầu tiên người ta nghe đến cụm từ “tẩu tán nhân sự”.
Hãy vì đại cục

Hãy vì đại cục

(Baonghean) - Đề xuất của Bộ Nội vụ về việc sáp nhập một số sở, ngành trong dự thảo Nghị định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND các tỉnh, thành phố đã trở thành tâm điểm của dư luận.
Tội phạm 'chống lưng'

Tội phạm 'chống lưng'

(Baonghean) - Cách đây hơn một tuần, trong hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, đồng chí Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực nội chính đã yêu cầu xử lý nghiêm những hành vi bảo kê, “chống lưng” cho tội phạm. Nhưng qua những sự việc xảy ra gần đây cho thấy, cũng cần xử lý kiên quyết những hành vi “chống lưng” cho sai phạm.
Cần có cơ quan độc lập giám định quỹ BHYT

Cần có cơ quan độc lập giám định quỹ BHYT

(Baonghean) - Giải trình vấn đề thông tuyến khám chữa bệnh BHYT trước Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội trong ngày 1/3/2017, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, bà Nguyễn Thị Minh đã nêu lên một thực trạng buồn về sự cạnh tranh không lành mạnh của các cơ sở khám chữa bệnh (KCB), nhất là các cơ sở tư nhân như khuyến mãi, thu hút người bệnh bằng quà tặng, chỉ định nhiều dịch vụ kỹ thuật... khiến nhu cầu KCB tăng ảo. 
Phát triển doanh nghiệp gắn với nông nghiệp

Phát triển doanh nghiệp gắn với nông nghiệp

(Baonghean) - Trong điều kiện của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế hiện nay doanh nghiệp là cơ sở, là một trong những động lực quyết định tốc độ và chất lượng của phát triển. Nguyên lý này càng có ý nghĩa đối với tỉnh Nghệ An, hay nói cách khác, phát triển doanh nghiệp gắn với kinh tế nông nghiệp, nông thôn là sự lựa chọn cần thiết trong chiến lược phát triển của Nghệ An.