Đình cổ từng là trụ sở Ty Tài chính Nghệ An kêu cứu

(Baonghean.vn)- Đình Trụ Thạch thuộc xóm 6 xã Lý Thành là một trong những di tích lịch sử cấp tỉnh và là công trình tiêu biểu trên mảnh đất Yên Thành giàu truyền thống cách mạng. Tuy nhiên, trải qua biến thiên của lịch sử, thời gian, đến nay ngôi đình đã thực sự xuống cấp...

1
Đình Trụ Thạch thuộc huyện Yên Thành, cách thành phố Vinh khoảng 70km về phía Tây Bắc. Đình được nhân dân làng Trụ Thạch, xã Lý Thành xây dựng từ thời Nguyễn, là nơi hợp tự, phối thờ Thành hoàng- Cao Sơn, Cao Các và Bạch Y công chúa, cũng là nơi hội họp, sinh hoạt văn hóa của làng người dân nơi đây. Di tích gồm 2 nhà, bố cục kiến trúc kiểu "chuôi vồ", theo trình tự từ ngoài vào di tích gồm có: cổng, sân, bái đình, hậu cung...
cổng đình
Đình Trụ Thạch còn là trụ sở làm việc của Ty Tài chính tỉnh Nghệ An từ năm 1965 - 1972. Đây cũng là căn cứ địa của phong trào Cần Vương tổng Vân Tụ, điển hình là cuộc khởi nghĩa của thủ lĩnh Nguyễn Lĩnh Ngợi. Trong cách mạng tháng Tám, nhân dân làng Trụ Thạch treo cờ đỏ sao vàng trước đình, nghe Quân lệnh số 1 rồi kéo về các ngả lật đổ chế độ thực dân – phong kiến. Trong kháng chiến chống Mỹ, đình Trụ Thạch là trạm giao liên quản quân đoàn 1 – Bộ Quốc phòng, là hậu cứ, điểm dừng chân của một số đơn vị thuộc Sư đoàn bộ 320, 305, Sư đoàn 10… Hiện nay biển đề tên di tích xiêu vẹo, không còn rõ chữ.
4
Đình Trụ Thạch có kiến trúc cổ, mái đình lợp ngói âm dương, giữa bờ nóc đắp đôi rồng chầu vào hình tượng hổ phù đội mặt trời... Tuy nhiên, đến nay đã xuống cấp, sứt mẻ không thể nhận ra).
nnn

Ở các điểm nối tiếp giữa các vì kèo, kẻ, cổ ghé, tam oai, ván nong, phần tiếp giáp các xà, hạ, xà nách được chạm trổ tinh xảo với lỗi cách điệu hoa sen, hoa cúc, vân mây, long ẩn vân, chim phượng cách điệu… tạo nên bức tranh tổng thể giàu tính nghệ thuật cho ngôi đình.

4
Tuy nhiên, tiếc thay những chi tiết hoa văn tinh xảo đó hiện sót lại không nhiều, bởi phần đa đã bị mối ăn.
jbnvsn

Hiện nay di tích chỉ còn 11 hiện vật bằng nhiều chất liệu như: đá, gốm, sứ, gỗ, giấy dó...Trong ảnh là văn bia bằng đá xanh nguyên khối. Bia gồm 3 phần: đế, thân và trán bia. Mặt trước bia khắc ghi về ngày, tháng thành lập Văn hội, Văn từ làng Trụ Thạch, trình tự các khoa thi và những người đỗ đạt được nhân dân ngưỡng vọng, tôn thờ… Mặt sau ghi ngày tạo dựng bia, người soạn văn, ghi lại nội dung bia ký do cử nhân Nguyễn Bưu, tri huyện Tiên Du soạn và cử nhân Trần Đăng Thiểm ghi. Phía trên trán bia khắc chìm đề tài “lưỡng long tranh châu” với những đường nét chạm khắc tinh xảo.

6

Nâng đỡ toàn bộ khung và hệ mái bái đình là hệ thống các cột gỗ được đặt trên chân tảng vuông bằng đá xanh. Tuy nhiên, hiện nay nhiều cột đã bị mối mọt, xiêu vẹo).

7
Nền móng đình nhiều chỗ đã bị bong hỏng và trở thành nơi trú ngụ lý tưởng cho chuột bọ... và người dân địa phương đang mong chờ ban ngành, chính quyền các cấp quan tâm để "cứu" công trình giàu ý nghĩa văn hóa lịch sử này.

                                                                                                                                                                                                                                                                                                    Đặng Nguyễn

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.