Định hình 3 vùng phát triển đô thị Vinh trong tương lai

Theo đó, phạm vi nghiên cứu theo ranh giới quy hoạch chung thành phố Vinh được phê duyệt có diện tích khoảng 250km². Phía Bắc giáp đường Nam Cấm - Cửa Lò và sông Cấm; Phía Nam giáp Quốc lộ 1 (đoạn tránh thành phố Vinh) và sông Lam; Phía Đông giáp sông Lam đến Cửa Hội và Biển Đông; Phía Tây giáp xã Nam Giang, huyện Nam Đàn và sông Kẻ Gai.

Mục tiêu của Chương trình nhằm cụ thể hóa định hướng phát triển đô thị thành phố Vinh theo Quy hoạch chung thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 52/QĐ-TTg ngày 14/01/2015. Xây dựng các chỉ tiêu phát triển đô thị theo từng giai đoạn 5 năm và 10 năm; cụ thể hóa theo từng năm trong giai đoạn 5 năm đầu của chương trình (thành phố Vinh mở rộng đạt tiêu chí đô thị loại I, đô thị thông minh).

Căn cứ theo điều chỉnh Quy hoạch chung thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn 2050 và tình hình phát triển đô thị hiện trạng, không gian đô thị khu vực Quy hoạch chia thành 3 vùng phát triển, cụ thể:

Vùng thứ nhất: toàn bộ thành phố Vinh hiện hữu (gồm 16 phường và 9 xã); toàn bộ thị xã Cửa Lò (gồm 7 phường và 4 xã: Nghi Xuân, Phúc Thọ, Nghi Thái, Nghi Phong thuộc huyện Nghi Lộc). Tổng diện tích: 166,24 km2, dân số khoảng 575.718 người.

Chức năng của vùng là trung tâm vùng Bắc Trung Bộ về kinh tế, văn hóa, giáo dục và khoa học công nghệ; là động lực tăng trưởng kinh tế của tỉnh; là đầu mối giao thông, cửa ngõ quan trọng của khu vực Bắc Trung Bộ, cả nước và quốc tế; Có vị trí quan trọng về quốc phòng an ninh của quốc gia, quốc tế.

Phương án mở rộng thành phố Vinh gồm điều chỉnh toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số hiện có của thị xã Cửa Lò; toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số hiện có của 4 xã: Nghi Xuân, Phúc Thọ, Nghi Thái, Nghi Phong của huyện Nghi Lộc về thành phố Vinh quản lý. Sau khi điều chỉnh, thành phố Vinh sẽ có 32 đơn vị hành chính, bao gồm: 27 phường (bao gồm 16 phường thuộc thành phố Vinh hiện hữu, 7 phường thuộc thị xã Cửa Lò, 4 phường dự kiến thành lập mới) và 5 xã.

Vùng thứ 2: Khu vực thị trấn Quán Hành và các xã thuộc huyện Nghi Lộc bao gồm toàn bộ thị trấn Quán Hành; các xã: Nghi Vạn, Nghi Trung, Nghi Trường, Nghi Thạch, Khánh Hợp, Nghi Thịnh, Nghi Long và một phần xã Nghi Xá thuộc huyện Nghi Lộc; tổng diện tích khoảng 66,64 km², dân số khoảng 59.545 người.

Chức năng của vùng là trung tâm công nghiệp và đầu mối vận tải hàng hóa, phát triển các khu đô thị mới, vùng đệm xanh kết nối giữa các cực động lực của đô thị Vinh.

Vùng thứ 3: Khu vực thị trấn Hưng Nguyên và các xã thuộc huyện Hưng Nguyên bao gồm một phần thị trấn Hưng Nguyên; toàn bộ xã Hưng Tây; một phần các xã Hưng Mỹ, Hưng Thịnh, Hưng Đạo, tổng diện tích khoảng 27,59 km², dân số khoảng 22.700 người.

Chức năng của vùng là vùng ven của thành phố Vinh mở rộng, vùng mở rộng Khu kinh tế Đông Nam phát triển khu hỗn hợp công nghiệp, đô thị, dịch vụ.

Lộ trình triển khai xây dựng các khu vực phát triển đô thị được chia làm 3 giai đoạn.

Giai đoạn 2023-2025 thực hiện đẩy mạnh đầu tư hạ tầng đô thị nhằm khắc phục các tiêu chuẩn chưa đạt của đô thị loại I. Triển khai xây dựng các khu vực phát triển đô thị tại vùng thứ nhất (khu vực thành phố Vinh mở rộng), cụ thể: Khu vực xã dự kiến chuyển thành phường, gồm các xã: Hưng Đông, Hưng Lộc, Nghi Đức, Nghi Phú của thành phố Vinh; Khu vực hai bên trục Đại lộ Cửa Lò - Vinh; Khu vực đô thị Cửa Lò hiện hữu (các phường: Nghi Hải, Nghi Hòa, Nghi Hương, Nghi Tân, Nghi Thu, Nghi Thủy, Thu Thủy) và mở rộng về phía Tây thuộc huyện Nghi Lộc (khu đô thị Đại học).

Giai đoạn 2026-2030 tiếp tục đẩy mạnh đầu tư hạ tầng đô thị nhằm hoàn thiện các tiêu chuẩn đô thị loại I của thành phố Vinh; thị trấn Quán Hành, thị trấn Hưng Nguyên đạt tiêu chí đô thị loại V. Triển khai xây dựng các khu vực phát triển đô thị tại các vùng:

Vùng thứ nhất: Khu vực thành phố Vinh mở rộng (Các dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị).

Vùng thứ hai (khu vực thuộc huyện Nghi Lộc): Khu vực đô thị Quán Hành và Khu kinh tế Đông Nam.

Vùng thứ ba (khu vực thuộc huyện Hưng Nguyên): Khu vực đô thị Hưng Nguyên; khu đô thị, khu công nghiệp.

Giai đoạn 2031-2050 tiếp tục triển khai xây dựng các khu vực phát triển đô thị tại các phân vùng ; Các khu vực vùng đệm thuộc vùng nông thôn và vùng ven của các phân vùng phát triển.