Độc đáo sản phẩm phục vụ vui Xuân đón Tết từ cam Xã Đoài
Được lên men từ những quả cam Xã Đoài nổi tiếng, rượu cam Xã Đoài cũng là sản vật được nhiều người ưa chuộng.
Từ nhiều năm nay, mỗi dịp Tết đến, với gia đình anh Nguyễn Ngọc Dũng ở thành phố Vinh, rượu cam Xã Đoài là món không thể thiếu.
“Rượu cam Xã Đoài có mùi thơm rất đặc trưng. Trước đây tôi vẫn ra tận vườn mua cam về tự ngâm với rượu nếp quê, 10 quả cam ngâm được khoảng một bình 10 lít, chỉ cần ngâm hơn 1 tháng là uống được, rất dễ uống, nhẹ nhàng và có hương vị đặc trưng. Nhưng vài năm nay biết đến rượu do các chủ vườn cam ngâm bán, tôi không tự ngâm nữa mà ra mua luôn vì rượu đó uống thấy êm hơn, ngọt hơn, không có vị gắt của vỏ cam như mình ngâm”.
Ở xã Nghi Diên (Nghi Lộc) - “thủ phủ” của những vườn cam Xã Đoài nổi tiếng, ông Phan Công Hưởng (xóm Yên Phúc) là một trong những hộ gia đình sản xuất rượu cam nhiều nhất. Ông cũng là một trong những người sở hữu diện tích trồng cam lớn nhất xã Nghi Diên, với 3 vườn cam rộng gần 1 mẫu (0,5 ha), có trên 400 gốc cam, trong đó khoảng 250 gốc đang cho thu hoạch, số còn lại mới được trồng một vài năm sau khi phá bỏ vườn cam cũ lâu năm đã thoái hoá. Mỗi dịp cuối năm, cận kề Tết Nguyên đán, ông không chỉ bán cam quả mà còn được khách hàng gần xa biết đến với sản vật rượu cam nổi tiếng.
Để có được chai rượu ngon, phải rất cầu kỳ. Rượu phải là rượu nếp, do bà tự nấu, đậm đà thơm ngon; ngâm làm sao để vẫn giữ được hương vị độc đáo từ trái cam, hòa quyện với hương thơm của rượu nếp tự nấu, từ đó đem lại hương vị đậm đà và những trải nghiệm thú vị, có thể sử dụng cho mọi bữa tiệc, dịp lễ hay bữa cơm gia đình.
Mỗi mùa, khi rét đã hanh heo, quả cam trên cây chín mơ vàng là những người làm nghề bắt đầu cắt cam để ủ. Cam dùng ngâm rượu chỉ chọn những quả nhỏ, nhưng chất lượng và độ mọng nước thì không khác gì những quả cam to đẹp. Cam cắt xuống đem rửa sạch, để ráo nước rồi ngâm nguyên quả.
Hầu như các gia đình ở xã Nghi Diên đều làm ruộng, trồng nếp. Gia đình ông Hưởng mỗi năm thu về khoảng 2 tấn nếp, ngay từ đầu năm bà đã bắt đầu nấu rượu, nấu rải rác quanh năm. Rượu nấu xong được đem bỏ vào chum, ít nhất 3 tháng mới bắt đầu ngâm rượu cam. “Rượu nếp ủ càng lâu càng dịu, càng êm, từ năm nay tôi sẽ bắt đầu chôn dưới đất để rượu êm hơn nữa. Được ngâm cùng những quả cam thơm ngon trong 5- 6 tháng là ít nhất, nên rượu cam Xã Đoài có vị ngọt, êm và rất thơm mùi cam, chỉ nhẹ khoảng 25- 28 độ, ngày càng được ưa chuộng và tiêu thụ nhiều” ông Hưởng chia sẻ.
Mỗi năm, ông ngâm khoảng 5 tạ cam, được khoảng 500 lít rượu, ngoài cam, ông cho thêm lượng nhỏ mật ong để rượu ngọt và thơm. Tết năm nay, một bình 5 lít rượu cam ông bán với giá 500 nghìn đồng. Từ năm 2023, ông Hưởng bắt đầu làm chai nhỏ, có khách đưa bình đến lấy rượu, cũng có khách mua hẳn cả bình to hoặc chai rượu nhỏ, hình thức đẹp để mang đi biếu tận Sài Gòn, Hà Nội...
Không chỉ thơm ngon, quả cam được ngâm rượu còn có thể giúp chữa được nhiều bệnh, bã vỏ có thể ăn chữa bệnh về tiêu hoá, đường ruột, cảm cúm… Theo bà Nguyễn Thị Thiết, cán bộ Địa chính - Nông nghiệp xã Nghi Diên: Ngoài 10 ha cam trồng tập trung theo hình thức trang trại, tại Nghi Diên hiện có với khoảng 50 hộ trồng cam Xã Đoài trong vườn nhà, với diện tích hơn 30 ha, trong đó 15 ha cho quả ổn định hàng năm. Tuy nhiên, trong số đó hiện chỉ mới vài ba hộ chuyên ngâm rượu cam bán, vì thế nên đây là loại đặc sản được “săn lùng” rất nhiều, nhiều khi “cung” không đủ “cầu”, nhất là mỗi dịp Tết đến Xuân về
