Đồng chí Nguyễn Đức Bình - Nhà lý luận chính trị kiên định và sáng tạo

Mặc dù biết đồng chí Nguyễn Đức Bình ốm đã lâu, nhưng khi nghe tin đồng chí từ trần, tôi thật bàng hoàng. Tôi không tin đồng chí ra đi nhanh như vậy. Những ký ức về đồng chí Nguyễn Đức Bình ùa về trong tôi với nỗi buồn da diết. Tôi cố sắp xếp lại những ký ức, hồi tưởng, kỷ niệm... về người thủ trưởng, người anh thân thiết.
Đóng góp của đồng chí Nguyễn Đức Bình không chỉ trên cương vị lãnh đạo, quản lý Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh trong thời gian dài (1982-2001), trên cương vị Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, giai đoạn 1996-2001, mà còn là những đóng góp trực tiếp của đồng chí cho hoạt động lý luận chính trị của Đảng ta ở thời kỳ lịch sử đòi hỏi phải đổi mới tư duy, hội nhập quốc tế, đưa  sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc phát triển. Đồng chí là một trong những cán bộ chủ chốt có nhiều đóng góp quan trọng vào đổi mới mô hình xây dựng chủ nghĩa xã hội (CHXH), mở đầu từ Đại hội lần thứ VI của Đảng, cùng những quan điểm của Đảng về kinh tế thị trường, về nhà nước pháp quyền, về quan hệ quốc tế theo nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng thể chế của nhau… đặc biệt là thừa nhận, tôn trọng quyền con người.
Đồng chí Nguyễn Đức Bình.
Đồng chí Nguyễn Đức Bình.

Còn nhớ, khi giao nhiệm vụ cho tôi giữ cương vị Viện trưởng Viện Nghiên cứu quyền con người (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh), đồng chí Nguyễn Đức Bình nhắc tôi: “Con đường của CNXH và của cách mạng Việt Nam đã và sẽ thuận theo quy luật lịch sử tự nhiên của nhân loại, tất nhiên phải kế thừa các giá trị về tự do, bình đẳng, bác ái... Quyền con người là một trong những giá trị đó. Chú làm viện trưởng thì nhất thiết phải theo quan điểm của Đảng ta… không thể viết, giảng về nhân quyền theo quan điểm của phương Tây”.

Thời kỳ đảm nhiệm trọng trách Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, đồng chí luôn nhắc tôi: “Phải đổi mới tư duy lý luận, nhưng phải giữ nguyên tắc. Đó là nhất thiết phải bảo vệ quyền lãnh đạo của Đảng với Nhà nước và xã hội; phải trung thành và vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi đến thắng lợi cũng nhờ vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin. Nay đến lượt Đảng ta, những người hoạt động lý luận phải biết vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh”.

Đồng chí Nguyễn Đức Bình là người đặc biệt nhạy cảm, rất quan tâm phòng, chống sự suy thoái đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Có lần, anh nói với tôi: “Cần nhìn nhận tham nhũng, thoái hóa biến chất, không phải ở cá nhân này hay cá nhân khác, mà là một vấn đề rất đáng quan tâm của Đảng cầm quyền; Đảng, Nhà nước cần phải thường xuyên ngăn chặn và có những giải pháp mang tính hệ thống…”.

Về kinh tế thị trường định hướng XHCN, đồng chí nhận định, thời kỳ từ sau năm 1975 cho đến trước thời kỳ đổi mới, Đảng ta đã giáo điều trong việc học theo mô hình của Liên Xô trước đây (kinh tế kế hoạch hóa, nhà nước chuyên chính vô sản… kỳ thị với kinh tế thị trường) nay cần thực hiện đường lối kinh tế thị trường, nhưng phải có sự quản lý của Đảng và Nhà nước.

Với Chủ nghĩa Mác-Lênin, đồng chí thường xuyên nhắc nhở đội ngũ cán bộ trong học viện phải kiên định lý luận đó, nhưng kiên định không có nghĩa làm theo một cách máy móc, giáo điều, nhắc lại câu chữ đã cách chúng ta cả thế kỷ… Kiên định là phải giữ lập trường chính trị, kiên định con đường đi lên CNXH, kiên định với lợi ích của xã hội, của người lao động…; đó còn là sự vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh của đất nước và tình hình thế giới. Đồng chí nhắc tôi nên đọc lại nhiều lần tác phẩm “Thà ít mà tốt” để thấy quan điểm của Lênin về tổ chức bộ máy và chống tham nhũng… Đồng chí cũng nhắc tôi nên đọc và giới thiệu bức thư Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi “Ủy ban nhân dân các kỳ, tỉnh, huyện và làng”…

Mặc dù giữ nhiều trọng trách, công việc nhiều, nhưng đồng chí Nguyễn Đức Bình luôn miệt mài tự viết bài, ngay cả khi bận rộn và tuổi cao, sức khỏe yếu. Những bài viết của đồng chí về công cuộc đổi mới, về xây dựng Đảng, người đọc dễ nhận thấy tư duy độc lập và sáng tạo của đồng chí. Những khi được làm việc gần anh, tôi càng thêm hiểu anh là một nhà lý luận trung thực. Anh chỉ viết những gì mình tin tưởng và là người không thích sáo rỗng, nói lấy được… Lẽ dĩ nhiên, với cương vị, trọng trách của mình, anh không thể trình bày công khai quan điểm về những vấn đề còn đang “vênh” nhau giữa học thuật với cuộc sống. Là giáo sư hàng đầu về triết học, anh rất hiểu về những mâu thuẫn cần phải giải quyết, vì “thực tiễn là chân lý”, nhưng vấn đề còn là trách nhiệm chính trị!

Những ai có dịp đến thăm đồng chí tại nhà riêng, đều dễ nhận thấy cuộc sống giản dị của đồng chí. Căn nhà trong khu tập thể của học viện, vẫn những chiếc ghế gỗ, chiếc bàn thời bao cấp… Với anh, triết lý sống đơn giản là “phù hợp” với mình…

Vĩnh biệt anh! Tôi thắp nén tâm nhang và thầm cầu mong cho linh hồn anh được thanh thản nơi vĩnh hằng… Anh Bình thương nhớ! Anh hãy yên nghỉ, sự nghiệp cách mạng của Đảng có sự đóng góp của anh, cho dù còn đứng trước nhiều thử thách, nhưng vẫn sẽ được các thế hệ nối tiếp thực hiện, để xây dựng một nước Việt Nam "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh", vững bước đi lên CNXH.

TS CAO ĐỨC THÁI, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quyền con người, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh

tin mới

Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Phiên họp đầu tiên của Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIV

Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Phiên họp đầu tiên của Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIV

Ngày 13/3, tại Hà Nội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIV của Đảng đã chủ trì Phiên họp của Tiểu ban. Báo Nghệ An trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Phiên họp đầu tiên của Tiểu ban Nhân sự.

Công an Nghệ An phải là 'đơn vị gương mẫu, đi đầu, tiêu biểu' của lực lượng Công an nhân dân trong việc học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy

Công an Nghệ An phải là 'đơn vị gương mẫu, đi đầu, tiêu biểu' của lực lượng Công an nhân dân trong việc học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy

(Baonghean.vn) - Đại tướng Tô Lâm - Bộ trưởng Bộ Công an đề nghị và mong muốn Công an Nghệ An phải thực sự “xứng đáng là đơn vị anh hùng trên quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh”, là “đơn vị gương mẫu, đi đầu, tiêu biểu” của lực lượng Công an nhân dân trong học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy.

Luôn xứng danh là 'thanh bảo kiếm sắc bén', 'lá chắn thép' vững chắc (*)

Luôn xứng danh là 'thanh bảo kiếm sắc bén', 'lá chắn thép' vững chắc (*)

(Baonghean.vn) - Phát huy truyền thống của đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An tin tưởng Công an tỉnh sẽ tiếp tục lập nhiều thành tích, chiến công xuất sắc hơn nữa, luôn xứng danh là “thanh bảo kiếm sắc bén”, “lá chắn thép” vững chắc bảo vệ Tổ quốc, Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Nghệ An

Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy là cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn về công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng trong Đảng bộ tỉnh theo quy định của Điều lệ Đảng...

Công an tỉnh Nghệ An dâng hoa, dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh và cố Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn

Công an tỉnh Nghệ An dâng hoa, dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh và cố Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn

(Baonghean.vn) - Sáng 8/3, đoàn đại biểu Công an tỉnh do đồng chí Thiếu tướng Bùi Quang Thanh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Công an tỉnh dẫn đầu đã dâng hoa, dâng hương tưởng niệm, báo công Chủ tịch Hồ Chí Minh, tưởng niệm cố Bộ trưởng Bộ Công an Trần Quốc Hoàn.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng: Các nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú thực sự là ‘vốn quý của đất nước’

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng: Các nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú thực sự là ‘vốn quý của đất nước’

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã nhấn mạnh và đánh giá cao tinh thần lao động sáng tạo của các thế hệ nghệ sĩ được vinh dự đón nhận danh hiệu "Nghệ sĩ nhân dân (NSND)", "Nghệ sĩ ưu tú (NSƯT)" tại buổi Lễ trao tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 10 diễn ra ngày 6/3 tại Nhà hát Lớn Hà Nội.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Melbourne, bắt đầu tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - Australia và thăm chính thức Australia

Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Melbourne, bắt đầu tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - Australia và thăm chính thức Australia

Vào lúc 21h20' giờ địa phương (tức 17h20' giờ Hà Nội), ngày 4/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới sân bay Melbourne, bắt đầu chuyến công tác tham dự Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Australia, thăm chính thức Australia.

Điểm tựa của những người phụ nữ vùng biển

Điểm tựa của những người phụ nữ vùng biển

(Baonghean.vn) - Thấu hiểu nỗi đau của những người vợ mất chồng, của con mất cha nơi biển lớn, Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp tại vùng biển Quỳnh Lưu đã tích cực đồng hành với những người phụ nữ yếu thế, tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ, sẻ chia với những hoàn cảnh khó khăn.

Đoàn đại biểu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam dâng hương tại Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Kim Liên

Đoàn đại biểu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam dâng hương tại Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Kim Liên

(Baonghean.vn) - Sáng 3/3, đoàn đại biểu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam do đồng chí Nguyễn Thị Hồng - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Ban Cán sự Đảng, Thống đốc Ngân hàng làm trưởng đoàn đã đến dâng hoa, dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Kim Liên.