“Đóng cửa” bãi rác Hưng Đông - Còn đó nỗi lo...

(Baonghean) - Sau gần 2 năm “đóng cửa” bãi rác Hưng Đông (TP. Vinh), nhưng các vấn đề về xử lý rác thải, bảo đảm vệ sinh môi trường… triển khai chậm và hậu quả của rác thải vẫn ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất của người dân trong vùng.

Anh Nguyễn Văn Dương ở xóm 2 Vinh Xuân - Hưng Đông phàn nàn: “Bãi rác chưa được xử lý dứt điểm, khi thời tiết thay đổi, mùi hôi nồng nặc xông lên rất khó chịu. Đợt mưa to do ảnh hưởng của bão số 5, 6 vừa qua, mùi hôi thối và nước thải từ bãi rác đã chảy tràn xuống bàu nước trong xóm, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sản xuất, sinh hoạt của người dân”. Trước đây, khi bãi rác Hưng Đông đang còn hoạt động, thì tình trạng ô nhiễm môi trường xẩy ra khá trầm trọng trên phạm vi rộng, số hộ dân, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp bị ảnh hưởng nhiều. Từ ngày 31/12/2011, bãi rác Hưng Đông “đóng cửa”, tình trạng ô nhiễm môi trường giảm dần.

Tuy nhiên, hiện nay, tại khu vực xung quanh bãi rác vẫn có 9.078 nhân khẩu của xã Hưng Đông và Nghi Kim bị ảnh hưởng do ô nhiễm môi trường. Cùng với đó, sản xuất nông nghiệp gặp nhiều khó khăn vì giảm năng suất, chất lượng của các loại cây trồng và nhất là tâm lý của người tiêu dùng không an tâm khi sử dụng sản phẩm từ vùng đất này... Để từng bước hỗ trợ người dân trong vùng ảnh hưởng do bãi rác gây ra, thời gian qua, các cấp, ngành liên quan có nhiều giải pháp, cách làm nhằm hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường, giúp người dân ổn định cuộc sống và sản xuất. Từ năm 2008 trở về trước, TP. Vinh mỗi năm đã trích ngân sách cả chục tỷ đồng để xử lý rác thải, phun các loại thuốc diệt côn trùng, cải tạo môi trường, mua bảo hiểm y tế cho người dân. Từ năm 2009 đến nay, TP. Vinh có thêm nguồn vốn bổ sung có mục tiêu của Trung ương cấp 30 tỷ đồng/năm và đã phân khai 10 tỷ đồng/năm cho công tác hỗ trợ, cải tạo môi trường, xử lý rác ở khu vực bãi rác Hưng Đông.

Ông Đinh Nho Tài - Cán bộ Phòng Tài chính - Kế hoạch UBND TP. Vinh cho biết: “Trong khu vực bán kính 1.000m2 tại bãi rác Hưng Đông, các cơ quan chức năng tiến hành phun thuốc diệt côn trùng với kinh phí hàng năm khoảng 4 tỷ đồng, mua bảo hiểm y tế cho tất cả người dân trong vùng ảnh hưởng. Năm 2013, các cơ quan chức năng đang tiến hành quan trắc lại môi trường và sau khi có kết quả, sẽ triển khai công tác hỗ trợ kịp thời đến người dân”.

Mặc dù nỗ lực rất lớn trong việc cải tạo môi trường, hỗ trợ người dân trong vùng, nhưng tình trạng ô nhiễm môi trường tại khu vực bãi rác Hưng Đông vẫn còn xẩy ra và nguyên nhân là do công tác xử lý rác thải thực hiện chậm. Để xử lý rác thải ở Hưng Đông, năm 2003 Công ty CP CN Môi trường xanh SERAPHIN xây dựng Nhà máy xử lý rác thải Đông Vinh và hoàn thiện dự án vào năm 2004, nhưng đến năm 2006 mới đi vào hoạt động với công suất xử lý rác thải 200 tấn/ngày. Quy trình sản xuất được thực hiện: Tách lọc rác thủ công và máy, sau đó phân loại thành nhựa, ni lông tái chế; mùn làm nguyên liệu phân bón; rác xà bần để đốt; vật liệu xây dựng… Do công nghệ sản xuất lạc hậu, sản phẩm chưa đáp ứng yêu cầu thị trường. Hơn nữa, công tác tiếp thị của doanh nghiệp còn hạn chế, thói quen người tiêu dùng chưa thích ứng với các sản phẩm này, nên tồn kho với số lượng lớn. Đặc biệt là mùn hữu cơ làm nguyên liệu phân bón.

Ông Tô Phi Long - Gám đốc Nhà máy xử lý rác thải Đông Vinh cho hay: “Hiện nay đang tồn kho hơn 20.000 tấn mùn hữu cơ, và trong thời gian tới sẽ đẩy nhanh tiến độ xử lý rác thì khối lượng tồn kho lớn hơn nữa, nếu không giải quyết được đầu ra, giải phóng kho, sẽ bị ảnh hưởng đến tiến độ xử lý rác, doanh nghiệp đã xin chủ trương của thành phố cho phép sử dụng sản phẩm mùn vào việc san lấp, hoàn thổ các loại ao, hồ đã bị khai thác đất làm gạch”.

Dây chuyền xử lý rác tại Nhà máy xử lý rác thải Đông Vinh.

Để phục vụ cho công tác xử lý rác thải ở khu bãi rác Hưng Đông, mỗi năm TP. Vinh cũng đã hỗ trợ 10 tỷ đồng và luôn điều chỉnh mức giá xử lý rác theo chiều hướng tăng, là từ 191 nghìn đồng/m3 rác (năm 2010) lên 320 nghìn đồng/m3 rác (năm 2013). Tuy nhiên, thời gian qua Nhà máy xử lý rác thải Đông Vinh mới hoàn thành việc xử lý xong số rác thải tại khu vực bãi rác thải số 1 và bãi số 3. Tại bãi rác số 2, hiện còn lại khoảng 48.000 tấn rác, đang được tiến hành xử lý, dự kiến đến cuối năm 2013 sẽ hoàn thành.

Theo yêu cầu của TP. Vinh, đến cuối năm 2015 sẽ hoàn thành việc xử lý rác tại khu bãi rác Hưng Đông và hoàn trả mặt bằng với diện tích đất sạch gần 10 ha, nhưng hiện nay do gặp khó khăn trong việc giải phóng hàng tồn kho, nên chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tiến độ xử lý tại bãi rác. Do vậy, đây là giai đoạn đẩy nhanh tiến độ xử lý rác thải, thì Nhà máy xử lý rác thải Đông Vinh lại phải cắt giảm lao động, công suất hoạt động, hiện nay chỉ đạt công suất xử lý rác thải 130 tấn/ngày.

Tiến độ xử lý rác thải chậm, không những ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp, mục tiêu hoàn thành công tác xử lý dứt điểm bãi rác của TP. Vinh, mà còn tác động xấu đến môi trường, cuộc sống của người dân trong vùng… Vì vậy, những vấn đề bất cập tại bãi rác Hưng Đông cần được xử lý, giải quyết kịp thời.

Vĩnh Hoàng