Đưa nạn nhân đi cấp cứu sau khi gây tai nạn giao thông có được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự không?
Sau khi gây ra tai nạn giao thông, bạn của anh H. đã chủ động đưa nạn nhân đi cấp cứu. Các bác sĩ xác định nạn nhân được cứu chữa kịp thời nên tỷ lệ tổn thương cơ thể giảm đáng kể. Trong trường hợp này, nếu bị khởi tố hình sự, bạn của anh có được xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự không? Vấn đề quan tâm của anh Trần Ngọc H. (phường Vinh Lộc, Nghệ An).
Trả lời: Theo điểm b khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017, “Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm” là một trong các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- “Ngăn chặn tác hại của tội phạm” là khi tội phạm đã được thực hiện và người phạm tội tự mình hoặc có sự tác động khách quan nên đã bằng những khả năng có thể để ngăn chặn không cho tác hại của tội phạm xảy ra;
- “Làm giảm bớt tác hại của tội phạm” là khi tội phạm đã được thực hiện, tác hại của tội phạm đang xảy ra và người phạm tội tự mình hoặc có sự tác động khách quan nên đã bằng những khả năng có thể để không cho tác hại của tội phạm tiếp tục xảy ra hoặc xảy ra lớn hơn.
Thực tiễn xét xử cho thấy, khi áp dụng tình tiết này, tòa án thường xem xét toàn diện thái độ, động cơ và mức độ tác động của hành vi. Nếu người phạm tội tự nguyện, chủ động cứu giúp nạn nhân, hành động đó thể hiện sự ăn năn, có ý thức khắc phục hậu quả và được xem là cơ sở quan trọng để Hội đồng xét xử giảm nhẹ hình phạt.
Như vậy, trong tình huống nêu trên, nếu có căn cứ xác định việc bạn của anh H. đưa nạn nhân đi cấp cứu kịp thời đã góp phần giảm mức độ tổn thương cơ thể, thì cơ quan tiến hành tố tụng có thể xem xét cho hưởng tình tiết giảm nhẹ “người phạm tội đã làm giảm bớt tác hại của tội phạm” theo điểm b khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).
