Dừng bước tại Asian Cup 2024, Bóng đá Việt Nam cần biết mình đang ở đâu?

Ngay từ trước khi trận đấu diễn ra, những nhà chuyên môn đã sớm nhận định đây không phải là một trận đấu dễ dàng với Nguyễn Quang Hải và các đồng đội. Và những con số thống kê biết nói đã phản ánh sự tiến bộ của Indonesia cũng như vấn đề của bóng đá Việt Nam hiện tại. Ngay cả khi có mặt đủ những anh hào như Quế Ngọc Hải, Nguyễn Hoàng Đức, Đoàn Văn Hậu, Phan Văn Đức… thì bóng đá Việt Nam vẫn chưa thể vươn khỏi tầm khu vực Đông Nam Á.

Đội tuyển Việt Nam đội cầm bóng nhiều hơn (58%) nhưng khả năng kiểm soát trận đấu bị lép vế so với Indonesia. Về số lần dứt điểm, chỉ cầm bóng 42%, nhưng Indonesia lại sở hữu tới 16 lần dứt điểm và có 5 lần đi trúng đích, bao gồm 1 lần trong số đó giúp họ có được bàn thắng trên chấm phạt đền của Asnawi. Trong khi đó, Đội tuyển Việt Nam chỉ tung ra được 11 pha dứt điểm và vỏn vẹn 3 lần đưa bóng đi trúng đích.

Trước một Đội tuyển Việt Nam có chiều cao trung bình thấp nhất giải, Indonesia cho thấy một lối chơi khó chịu dựa trên nền tảng thể lực rất sung mãn. Đặc biệt là trong hiệp 1, cả hai đội đều chơi cởi mở nhưng Đội tuyển Việt Nam phần lớn đều thất thế trong các tình huống tranh chấp tay đôi và đuối thế vì hạn chế về thể hình và thể lực.

Bàn thua trên chấm Penalty cho thấy Thanh Bình có dấu hiệu đuối sức và phải níu áo cầu thủ đối phương trong vòng cấm là hình ảnh rõ nhất về tình trạng thể lực của Đội tuyển Việt Nam. Rõ ràng nền tảng thể lực của Đội tuyển Việt Nam đang thấp và không chịu đựng được mật độ thi đấu cao và dày.

Ngay cả trong hiệp 2 khi Indonesia chơi thấp và nhường lại thế trận để giữ tỷ số thì chúng ta cũng không thể triển khai bóng mạch lạc mà phải dựa vào những tình huống bóng dài. Chơi bóng dài trước Indonesia thực sự khiến các tiền đạo Việt Nam mất hút.

Điểm sáng duy nhất của Đội tuyển Việt Nam trận đấu đó có lẽ là thủ môn Nguyễn Phillip với 4 pha cứu thua và khả năng chịu được áp lực và pressing của đội bạn cũng như khả năng chuyền bóng, phối hợp với các trung vệ triển khai bóng từ tuyến dưới. Nếu không có thủ môn này, chắc chắn chúng ta đã có một trận đấu bẽ bàng hơn nhiều.

Sau giai đoạn thịnh vượng của huấn luyện viên Park Hang-seo, bóng đá Việt Nam cần sự thay đổi để làm mới mình để vươn cao hơn và huấn luyện viên Philippe Trousser là một người phù hợp cho chiến lược phát triển lâu dài. Tuy nhiên, ngược lại, bóng đá Việt Nam chưa thể đáp ứng được những yêu cầu và tiêu chí trong lối chơi mà chiến lược gia người Pháp đang cần. Đó là chất lượng nhân sự, chất lượng nền bóng đá của một quốc gia.

Bóng đá hiện đại đặt yếu tố thể hình, thể lực lên hàng đầu và đẳng cấp của Đội tuyển Quốc gia, nền bóng đá của đất nước đó dựa trên chất lượng giải vô địch quốc gia. Nên nhớ rằng mùa giải V.League 2023/24 mới chỉ trôi qua được 8 vòng đấu, nhưng hàng loạt tuyển thủ nòng cốt của Đội tuyển Việt Nam đã gặp chấn thương không thể thi đấu.

Một trong những nguyên nhân sâu xa hơn nữa cho thất bại của Đội tuyển Việt Nam ở đấu trường Asian Cup 2024 lần này là bóng đá Việt Nam có quá ít đội bóng, cũng quá ít lò đào tạo cầu thủ tốt, từ đó có ít cầu thủ tốt để tuyển chọn, huấn luyện. Đặc biệt, công tác về y tế thể thao, giáo dục thể chất đang là một vấn đề chưa được Liên đoàn Bóng đá Việt Nam cũng như các câu lạc bộ quan tâm đúng mức.

Hiện nay, theo mô hình câu lạc bộ chuyên nghiệp của AFC, tất cả các CLB Việt Nam đều phải có huấn luyện viên thể lực cấp độ 2. Tuy nhiên, chưa có bất kỳ một khóa học nào tại Việt Nam cho các huấn luyện viên thể lực tại Việt Nam ở cấp độ 2 cũng như chưa có bất kỳ một huấn luyện viên người Việt Nam nào đủ tiêu chí đăng ký huấn luyện viên thể lực. Phần lớn các CLB tại Việt Nam chưa có huấn luyện viên thể lực hoặc phải thuê chuyên gia nước ngoài.

Dừng bước tại Asian Cup 2024, bóng đá Việt Nam vẫn còn những mục tiêu quan trọng phía trước là Vòng chung kết U23 châu Á và Vòng loại World Cup 2026. Chắc chắn chúng ta sẽ văng khỏi tốp 100 bảng xếp hạng FIFA. Giờ đây, khoan mơ đến giấc mơ World Cup, bóng đá Việt Nam cần xác định rõ vị trí của mình, chúng ta vẫn chưa thể trội hơn Thái Lan và Indonesia, xét về cả sự chú trọng cho công tác đào tạo trẻ, chăm bẵm tài năng đến cách xây dựng Giải vô địch quốc gia.

Nếu bóng đá cũng như rượu vang - đặc sản của quê hương huấn luyện viên Philippe Trousser thì ông được xem là một người ủ rượu tài ba và giàu kinh nghiệm. Để “chai rượu vang” bóng đá Việt Nam trở nên “ngon” hơn, cần thời gian để “ủ rượu” để mọi thứ trở nên hoàn thiện.

Ông Philippe Trousser mới chỉ gắn bó với Đội tuyển được 8 tháng, chưa đủ lâu và chưa thể đúng cách để có thể gặt hái thành tích ngay. Huống gì, người “trồng nho”, đầu tư đào tạo tài năng trẻ tại Việt Nam còn hiếm, ít và thậm chí còn chưa được trân trọng đúng mức./.