Giải mã kho vũ khí tên lửa của Iran trong cuộc chiến với Israel
Tên lửa đã trở thành một nhân tố không thể thiếu trong cuộc cạnh tranh sức mạnh giữa Iran và Israel. Kho vũ khí tên lửa của Iran, với sự đa dạng về tầm bắn và độ chính xác, đang là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh của Israel và toàn khu vực.
Trong một động thái chưa từng có tiền lệ, Iran đã thực hiện một cuộc tấn công tên lửa quy mô lớn vào lãnh thổ Israel vào ngày 1/10 vừa qua. Ước tính khoảng 180 tên lửa đạn đạo đã được phóng đi, biến đây thành cuộc tấn công tên lửa quy mô lớn nhất mà Israel phải đối mặt từ trước đến nay.
Mặc dù phần lớn số tên lửa này đã bị hệ thống phòng thủ tên lửa của Israel, Mỹ và Jordan đánh chặn thành công, song cuộc tấn công này vẫn được xem là một hành động khiêu khích nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến an ninh của Israel và khu vực.
Cuộc tấn công trên không mới nhất này đánh dấu một sự leo thang đáng kể so với vụ tấn công hồi tháng 4. Với quy mô và cường độ lớn hơn, cuộc tấn công đã làm gia tăng căng thẳng trong khu vực vốn đã rất bấp bênh, đẩy Trung Đông đến gần hơn bao giờ hết với một cuộc xung đột quy mô lớn.
Một báo cáo năm 2021 của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) đã hé lộ sức mạnh quân sự đáng kể của Iran khi cho thấy chính quyền Tehran sở hữu một kho vũ khí tên lửa khổng lồ, bao gồm hàng nghìn tên lửa đạn đạo và hành trình với tầm bắn đa dạng.
Mặc dù con số chính xác vẫn chưa được xác định, các ước tính cho thấy Iran sở hữu một kho vũ khí tên lửa đạn đạo khổng lồ. Tuyên bố của Tướng Không quân Mỹ Kenneth McKenzie trước Quốc hội Mỹ vào năm 2023, khẳng định Tehran có "hơn 3.000" tên lửa đạn đạo, đã dấy lên những lo ngại nghiêm trọng về khả năng quân sự của nước này.
Theo một báo cáo gần đây của Dự án Wisconsin về Kiểm soát Vũ khí hạt nhân, thông tin này cho thấy Iran đang sở hữu một sức mạnh quân sự đáng kể, đủ để gây ảnh hưởng lớn đến an ninh khu vực.
Quỹ đạo của tên lửa đạn đạo vô cùng phức tạp, đưa chúng vút lên cao, vượt qua hoặc gần chạm tới ranh giới của bầu khí quyển Trái Đất. Sau đó, đầu đạn sẽ tách ra và lao xuống mục tiêu với tốc độ rất nhanh và một sức công phá khủng khiếp.
Các chuyên gia vũ khí đã phân tích các video đã được xác minh trên mạng xã hội về hiện trường vụ tấn công và nói với CNN rằng Iran đã sử dụng các biến thể của tên lửa đạn đạo Shahab-3 trong cuộc tấn công mới nhất vào Israel.
Theo Patrick Senft, điều phối viên nghiên cứu tại Cơ quan nghiên cứu vũ khí (ARES), tên lửa đạn đạo Shahab-3 là nền tảng cho tất cả các tên lửa đạn đạo tầm trung sử dụng nhiên liệu lỏng của Iran.
Shahab-3 được đưa vào sử dụng năm 2003, có thể mang đầu đạn nặng từ 760 đến 1.200 kg và có thể phóng từ bệ phóng di động cũng như hầm chứa tên lửa. Các biến thể mới nhất của tên lửa đạn đạo này là tên lửa Ghadr và Emad, có độ chính xác lên tới 300 mét so với mục tiêu dự định.
Bên cạnh đó, truyền thông Iran đưa tin rằng Tehran đã sử dụng một tên lửa mới, Fattah-1, trong các cuộc tấn công. Tehran mô tả Fattah-1 là một tên lửa "siêu thanh", nghĩa là nó di chuyển với tốc độ Mach 5, tức là gấp 5 lần tốc độ âm thanh (khoảng 6.100 km một giờ).
Nhưng các nhà phân tích chỉ ra rằng hầu hết các tên lửa đạn đạo đều đạt tốc độ siêu thanh trong khi bay, đặc biệt là khi chúng lao về phía mục tiêu.
Thuật ngữ “siêu thanh” thường được dùng để chỉ những thứ được gọi là phương tiện bay siêu thanh và tên lửa hành trình siêu thanh, vũ khí cực kỳ tiên tiến có thể cơ động ở tốc độ siêu thanh bên trong bầu khí quyển của Trái Đất. Điều đó khiến những vũ khí như vậy cực kỳ khó bị bắn hạ.
Fabian Hinz, một chuyên gia hàng đầu về vũ khí, cho rằng tên lửa Fattah-1 của Iran sở hữu một công nghệ độc đáo. Thay vì chỉ là một tên lửa hành trình hay phương tiện bay thông thường, Fattah-1 được trang bị một "phương tiện tái nhập có thể điều khiển". Điều này có nghĩa là đầu đạn của tên lửa có khả năng tự điều chỉnh quỹ đạo trong giai đoạn cuối, giúp nó né tránh các hệ thống phòng thủ tên lửa một cách hiệu quả.
Theo Fabian Hinz, đây là một bước tiến đáng kể so với các thế hệ tên lửa trước đó của Iran, thể hiện sự phát triển vượt bậc trong công nghệ hàng không vũ trụ của nước này.
Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự tỏ ra hoài nghi về việc Iran sẽ triển khai tên lửa mới trong cuộc tấn công này. Trevor Ball, một chuyên gia vũ khí kỳ cựu, cho rằng: "Đây là một khí tài quân sự quan trọng đối với Iran. Họ có thể muốn giữ lại để sử dụng trong các tình huống quan trọng hơn hoặc để đánh giá kỹ lưỡng hiệu quả của nó trước khi đưa vào sử dụng rộng rãi".
