Giám đốc Công an tỉnh: Tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy còn diễn biến phức tạp

Chiều 11/12, tại kỳ họp thứ 12, HĐND tỉnh Nghệ An khóa XVII chất vấn lãnh đạo Công an tỉnh Nghệ An về công tác đấu tranh, phòng chống ma túy.

Toàn cảnh phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 12, HĐND tỉnh khóa XVII. Ảnh: Thành Cường

"Sốt ruột” vì án ma túy tăng

Trả lời vấn đề đại biểu Trần Duy Ngoãn, thị xã Hoàng Mai đặt ra, tại sao tình hình ma túy tại Nghệ An lại phức tạp như vậy? Giám đốc Công an tỉnh công bố số liệu cho thấy hiện nay ma túy đang tăng rất mạnh. Theo đó, giai đoạn 2012 - 2015, trung bình mỗi năm chỉ phát hiện khoảng 907 vụ, tuy nhiên từ 2016 - 2019, bình quân mỗi năm phát hiện tới 1.231 vụ, tính cơ học tăng 324 vụ, số đối tượng tăng thêm 310, lượng ma túy tăng thêm 4 lần.

“Năm 2012 Công an tỉnh bắt 871 vụ thì năm 2019, chúng tôi bắt 1.501 vụ, tăng gần gấp đôi. Đây là vấn đề rất nóng ruột”, ông Cầu nói, đồng thời đặt vấn đề, tại sao đấu tranh mạnh nhưng ma túy ngày càng tăng, phải chăng là đã thất bại?

“Tư lệnh” ngành Công an khẳng định, việc đấu tranh bắt được nhiều đối tượng, phá nhiều án ma túy là thành tích, nhưng cùng với đó là mặt trái, cho thấy tiêu cực đang tăng rất mạnh. Nếu không bắt được, tình hình xã hội của tỉnh còn xấu hơn nữa, vì thế, ông cho rằng, vẫn cần có sự chung sức đồng lòng, những biện pháp đặc biệt, quyết tâm cao hơn trong cuộc chiến này.

Đại biểu Trần Duy Ngoãn, thị xã Hoàng Mai phát biểu chất vấn. Ảnh: Thành Cường

Nguyên nhân là số tội phạm về ma túy diễn biến phức tạp, có chiều hướng tăng cao, do đường biên giới dài, gần 80% lượng ma túy thẩm lậu từ biên giới Lào vào Nghệ An. Nghệ An nằm gần “tam giác vàng” - trung tâm sản xuất ma túy lớn của thế giới. Nguồn lợi thu lại từ buôn bán ma túy “siêu lợi nhuận” khiến vấn đề buôn bán, vận chuyển chất ma túy trở nên phức tạp hơn rất nhiều.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Hữu Cầu cũng thẳng thắn chỉ rõ, công tác quản lý người nghiện, ý thức trách nhiệm các cơ quan phòng, chống ma túy, tức các yếu tố chủ quan chưa được như kỳ vọng nên góp phần vào nguyên nhân khiến tình trạng ma túy năm sau cao hơn năm trước.

“Chúng tôi dự báo sẽ tăng đến ngưỡng bão hòa, rồi sau đó sẽ giảm”, Tướng Cầu cho biết, đồng thời khẳng định tội phạm ma túy là tội phạm ẩn, nếu công an, biên phòng, hải quan không bắt được thì xã hội sẽ gánh hậu quả, nên cần quyết liệt đấu tranh.

Người đứng đầu ngành Công an tỉnh cũng thừa nhận có tình trạng điều chế ma túy nhưng số lượng không lớn. Mấu chốt vẫn là ngăn chặn nguồn cung ma túy từ biên giới vào địa bàn Nghệ An.

Lực lượng Công an vây bắt một nhóm đối tượng buôn bán ma túy tại TP. Vinh vào tháng 4/2019. Ảnh tư liệu: NL

Đại biểu Hoàng Thanh Bình, TP. Vinh đặt câu hỏi về thực trạng, nguyên nhân và giải pháp trước xu hướng trẻ hóa đối tượng sử dụng ma túy. Về nội dung này, Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu cho rằng, đây là bài toán hết sức nan giải. Nếu đối tượng này ở ngoài xã hội càng nhiều, thì nguy cơ gây án càng lớn. “Tại Quốc hội cũng như tại HĐND tỉnh, chúng tôi vẫn kiến nghị đưa những người nghiện này vào trung tâm cai nghiện. Có những người cho rằng cần giảm cai nghiện ở trung tâm, nhưng quan điểm của chúng tôi không thể giảm, mà cần đầu tư thêm để đưa người nghiện vào đây”.

Hệ thống luật pháp luật về ma túy đang thiếu đồng bộ

Theo Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu để thực hiện tốt công tác đấu tranh với tội phạm ma túy thì cần ưu tiên công tác cai nghiện tập trung; HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết chuyên đề về một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn Nghệ An; tăng nguồn hỗ trợ kinh phí cho công tác phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, theo ông cần đầu tư nguồn lực cho phòng chống ma túy. “Nếu tiếc ngân sách bao nhiêu thì hậu quả lớn bấy nhiêu vì cai nghiện tự nguyện không bao giờ thành công”, Giám đốc Công an tỉnh nói về đề nghị phải tập trung cho cai nghiện tập trung.

Bên cạnh đó, ông cũng cho biết, cần phải xây dựng được hệ thống pháp luật về phòng chống ma túy đồng bộ. Ví dụ hiện nay Luật xử lý vi phạm hành chính quy định người từ đủ 18 tuổi trở lên mới đưa vào trung tâm cai nghiện, và giao cho Tòa án nhân dân có thẩm quyền này nhưng điều này lại mâu thuẫu với Luật Phòng chống ma túy là quy định là từ đủ 12 tuổi mới đưa vào cai nghiện và giao cho Chủ tịch UBND cấp huyện thẩm quyền này. Do đó cần phải sửa đổi cho phù hợp.

Đại biểu Trần Xuân Quang, huyện Nghi Lộc chất vấn. Ảnh: Thành Cường

Hay như trong xử lý việc sử dụng trái phép chất ma túy tại các cơ sở vui chơi giải trí có điều kiện như vũ trường, nhà hàng, quán bar, karaoke theo chất vấn của đại biểu Trần Xuân Quang, đại biểu Nghi Lộc, Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu cho biết vẫn còn những bất cập.

Cụ thể, hiện nay, trên địa bàn Nghệ An có 3.276 cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự. Từ năm 2017 đến nay, Công an Nghệ An phát hiện 22 vụ sử dụng ma túy trong các nhà hàng, vũ trường, karaoke với số lượng đối tượng nhiều nhất là 11 -12 đối tượng/vụ trở xuống.

Tuy nhiên, theo Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu quá trình xử lý vô cùng khó khăn. “Hiện nay một số thanh niên, các cháu sinh hoạt rất tùy tiện, sinh nhật cũng mời ma túy, có sự kiện vui cũng mời ma túy”, Giám đốc Công an tỉnh trăn trở và cho biết, theo quy định của pháp luật, tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy được quy định tại Thông tư 17 là người nghiện này tổ chức cho người nghiện khác sử dụng trái phép chất ma túy thì không phạm tội tổ chức sử dụng ma túy mặc dù họ có đầy đủ hành vi.

Vì vậy, cơ quan chức năng chỉ xử lý được 3 việc là: người nghiện bị xử phạt vi phạm hành chính, lập hồ sơ đưa vào cơ sở cai nghiện nếu đủ điều kiện; đối với cơ sở kinh doanh có điều kiện nếu biết làm ngơ thì xử phạt.

Tuy nhiên, trong 22 vụ việc phát hiện thì chỉ có có 3 cơ sở làm ngơ để ma túy xảy ra và bị xử phạt. Đặc biệt việc xử lý đối tượng sử dụng ma túy gặp khó khăn. “Hiện còn gần 180 vụ việc các đối tượng nghiện ma túy tổ chức cho người khác sử dụng trái phép chất ma túy, có đủ căn cứ để xử lý hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy nhưng do quy định của Thông tư 17 không xử lý được”, người đứng đầu Công an tỉnh Nghệ An thông tin.

Đưa ra những dẫn chứng trên, Tướng Nguyễn Hữu Cầu đề nghị phải sửa đổi, khắc phục được sự bất cập, sơ hở trong pháp luật. Bên cạnh đó, với tính chất của tội phạm ma túy thì “dứt khoát có những biện pháp rất đặc biệt về phòng chống ma túy”.

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu trả lời chất vấn. Ảnh: Thành Cường

Mặt khác, ông cũng cho rằng phải khắc phục được việc lực lượng đấu tranh với tội phạm ma túy bị chia cắt. “Địa bàn biên giới thì công an không vào được, đánh ngoài biên giới thì công an hợp tác nhưng lúc được lúc không, cho nên cần có sự không chia cắt địa bàn để đảm bảo đấu tranh”, ông nói và cho biết thêm lực lượng công an sẽ lập các đội phòng chống ma túy chuyên trách ở cấp huyện. Hiện nay ở Nghệ An mới chỉ có Công an TP. Vinh và huyện Diễn Châu là có đội này.

Đại diện lãnh đạo Bộ đội biên phòng tỉnh và Sở LĐ-TB&XH cũng đã trả lời thêm các nội dung liên quan đến công tác này.

Ông Nguyễn Xuân Sơn - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh kết luận nội dung chất vấn. Ảnh: Thành Cường

Kết luận nội dung chất vấn này, ông Nguyễn Xuân Sơn - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh ghi nhận những kết quả rất quan trọng trong công tác phòng chống tội phạm và tệ nạn ma túy, đánh giá cao sự nỗ lực của các ngành, các địa phương, trong đó công an với tư cách lực lượng nòng cốt, chủ trì đã lập thành tích xuất sắc.

Tuy nhiên, chủ trì phiên họp cũng lưu ý, qua nghe báo cáo, cũng như từ thực tiễn, cần khẳng định rằng Nghệ An vẫn là trọng điểm về ma túy, nếu không làm mạnh thì đứng trước nguy cơ trở thành điểm trung chuyển ma túy của cả nước.

Để công tác đấu tranh với tội phạm ma túy hiệu quả, Chủ tịch HĐND tỉnh Nghệ An lưu ý, phải có ý thức không “khoán” việc này cho lực lượng công an, biên phòng, hải quan, mà xác định đây là trách nhiệm chung. Lực lượng công an cần tiếp tục tham mưu để nâng cao vai trò cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, các ngành, cấp đối với nhiệm vụ này; đưa vào tiêu chí xếp loại, nâng cao hiệu quả phong trào toàn dân phòng chống ma túy...

Bên cạnh đó các cấp, các ngành phải đẩy mạnh tuyên truyền, cảnh báo về ma túy. Đặc biệt phải quan tâm tới đối tượng thanh, thiếu niên, các địa bàn trọng điểm, có nguy cơ cao, phấn đấu 100% xã, phường, thị trấn, cơ quan, trường học làm tốt công tác tuyên truyền.

Lực lượng công an tiếp tục có sự phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chuyên trách, làm tốt công tác hợp tác quốc tế, để đánh mạnh, đánh trúng vào các tụ điểm, ổ nhóm, đường dây, đối tượng ma túy; điều tra truy tố, xét xử nghiêm minh, đúng pháp luật; kiểm soát tốt biên giới, cửa khẩu để hạn chế từ đầu việc thẩm lậu ma túy qua biên giới; tập trung sức mạnh tổng hợp để chuyển hóa các địa bàn trọng điểm về ma túy...

Mặt khác phải làm tốt việc nâng cao hiệu quả cai nghiện. Sắp tới, HĐND tỉnh sẽ có cuộc giám sát về các cơ sở cai nghiện, đánh giá lại và đề nghị nâng cấp, cung cấp các cơ sở này, đáp ứng yêu cầu thực tế, coi trọng cai nghiện tập trung, coi trọng xã hội hóa trong việc cai nghiện, đào tạo nghề và giải quyết việc làm sau cai...

Cũng theo ông Nguyễn Xuân Sơn, dù hiện Nghệ An mới là địa bàn sản xuất, chế biến ma túy nhỏ lẻ, nhưng cần tăng cường công tác quản lý, để giảm thiểu tới mức tối đa, không để xảy ra tình trạng sản xuất ma túy tại tỉnh Nghệ An.

Những bất cập về chính sách, lực lượng, và điều kiện cho công tác đấu tranh phòng chống ma túy được HĐND tỉnh ghi nhận và đề nghị UBND tỉnh chuẩn bị xây dựng một nghị quyết về phòng, chống ma túy, trình HĐND tỉnh thông qua trong thời gian tới.