'Dùng dằng' việc lập hồ sơ bồi thường giải phóng mặt bằng Quốc lộ 1A tại thị xã Hoàng Mai

Có kết quả nhưng chưa được phê duyệt

Trong quá trình tìm hiểu việc chi trả bồi thường giải phóng mặt bằng của các dự án mở rộng Quốc lộ 1A đoạn qua tỉnh Nghệ An, chúng tôi đã ghi nhận rất nhiều bất cập, khó khăn mà các địa phương đang phải tìm cách tháo gỡ. Trong đó, tại thị xã Hoàng Mai, do các hồ sơ liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng Quốc lộ 1A từ những năm 1994-1996 không có bản trích đo, sơ đồ cụ thể phần diện tích bị ảnh hưởng, đã khiến việc lập hồ sơ chi trả bồi thường trở nên rất khó khăn.

Ông Vũ Ngọc Khánh – Chánh Thanh tra UBND thị xã Hoàng Mai cho biết: Hiện nay, UBND thị xã đang thụ lý giải quyết khiếu nại đối với 118 hộ gia đình, cá nhân tại địa bàn phường Quỳnh Xuân đủ điều kiện bồi thường về đất thuộc Dự án Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A. Qua rà soát hồ sơ thì thấy rằng, có 11 hộ có trích lục phần diện tích bị ảnh hưởng, 103 hộ gia đình, cá nhân có diện tích đất thu hồi trong phạm vi 13,5m nhưng không có trích đo, hay bản đồ cụ thể phần diện tích bị ảnh hưởng.

Ông Khánh cũng cho biết, theo quy định hiện hành, để có căn cứ giải quyết khiếu nại thì phải có trích đo (tức là phải có diện tích bị ảnh hưởng của các hộ gia đình, cá nhân). Vì vậy, cuối tháng 5/2018, UBND thị xã Hoàng Mai đã có văn bản báo cáo UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất đai tỉnh để có phương án xử lý. Đến ngày 3/10/2018, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã hướng dẫn UBND thị xã thành lập tổ rà soát và ký hồ sơ.

Cuối năm 2018, UBND thị xã Hoàng Mai đã thành lập Tổ công tác kiểm tra, rà soát, xác định mốc giới, ranh giới thửa đất để làm cơ sở lập trích lục, trích đo bổ sung, trong đó có sự tham gia của cán bộ Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất đai tỉnh và Phòng Đo đạc, Bản đồ và Viễn thám thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường. Tổ công tác đã kiểm tra thực tế, đã đo vẽ và xác lập hồ sơ, diện tích bị ảnh hưởng của từng hộ gia đình, cá nhân, đồng thời, tổ chức niêm yết công khai.

Theo kết quả rà soát của Tổ công tác, thì có 434/445 thửa đất của các hộ dân được xác định ngoài thực địa bằng vạch sơn (11/445 thửa các hộ không có mặt), đã niêm yết công khai tại nhà văn hóa các khối, không có kiến nghị, phản ánh, khiếu nại của người dân về kết quả đo vẽ bổ sung. Sau khi xác định mốc giới xong, Tổ công tác đã xác lập hồ sơ và trình Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất đai tỉnh. Và đến ngày 17/6/2019, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất đai tỉnh đã lập xong bản đồ địa chính (đo vẽ bổ sung) các thửa đất ảnh hưởng trình Sở Tài nguyên và Môi trường hồ sơ kết quả trích lục đo vẽ bổ sung.

Tuy nhiên, sau khi tham vấn ý kiến của đơn vị chuyên môn, Sở Tài nguyên và Môi trường đã nhận được câu trả lời của Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường), trong đó nêu rõ: “Do hiện trạng ranh giới, loại đất, người sử dụng đất đã hoàn toàn thay đổi so với khi giải phóng mặt bằng giai đoạn 1994-1996 nên việc đo vẽ để lập bản đồ địa chính (hoặc trích đo địa chính) theo ranh giới thửa đất tại thời điểm giải phóng mặt bằng để xác định diện tích từng thửa đất là chưa có căn cứ và không đảm bảo điều kiện thực hiện”.

Từ câu trả lời này mà sau khi UBND thị xã Hoàng Mai trình bản đồ địa chính được thực hiện theo kết quả xác minh ranh giới, mốc lộ giới và đo vẽ đã không được phê duyệt. Chính vì thế mà vào ngày 9/2/2021, Thông báo kết luận số 84/TB-UBND của Chủ tịch UBND tỉnh tại cuộc làm việc bàn giải quyết các tồn tại vướng mắc trong công tác giải quyết đơn thư về bồi thường giải phóng mặt bằng Dự án Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A, tiếp tục giao Chủ tịch UBND thị xã Hoàng Mai thành lập Tổ công tác liên ngành, mời đại diện các sở, ngành liên quan và chủ đầu tư dự án tham gia để phối hợp rà soát, thu thập hồ sơ tư liệu để trả lời công dân và báo cáo UBND tỉnh.

Sau khi thành lập Tổ công tác liên ngành, ngày 12/7/2021, UBND thị xã Hoàng Mai có Công văn số 1237/UBND-TTr về việc báo cáo kết quả rà soát trích đo tại phường Quỳnh Xuân và đề nghị UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định phê duyệt kết quả trích lục đo vẽ bổ sung trước đây (kết quả của đợt rà soát năm 2018), để làm cơ sở giải quyết khiếu nại. Dù vậy, kết quả trích đo vẽ bổ sung theo đề xuất của UBND TX.Hoàng Mai sau đó cũng không được thẩm định, phê duyệt.

Cần xử lý dứt điểm

Những vướng mắc liên quan đến phần đo vẽ bản đồ, trích đo diện tích bị ảnh hưởng tại phường Quỳnh Xuân cứ “dùng dằng” mãi vẫn không được giải quyết. Ngày 10/2/2022, trong văn bản chỉ đạo thực hiện một số nội dung liên quan đến giải quyết khiếu nại bồi thường giải phóng mặt bằng Quốc lộ 1A, UBND tỉnh đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với Thanh tra tỉnh, Sở Giao thông vận tải thành lập Tổ công tác làm việc trực tiếp với UBND thị xã Hoàng Mai để xác định diện tích bị ảnh hưởng của các hộ công dân tại phường Quỳnh Xuân.

Ngay sau đó, từ tham mưu của Tổ công tác, Sở Tài nguyên và Môi trường đã hướng dẫn UBND thị xã Hoàng Mai căn cứ giấy tờ về quyền sử dụng đất..., xác định diện tích cụ thể từng trường hợp bị ảnh hưởng để giải quyết khiếu nại và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ. Tuy nhiên, theo UBND thị xã Hoàng Mai, những nội dung mà Sở Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn là không thể thực hiện được.

Liên tiếp từ năm 2022 đến năm 2023, UBND tỉnh cũng đã có nhiều văn bản chỉ đạo để xử lý dứt điểm vụ việc tại phường Quỳnh Xuân. Thậm chí chính quyền địa phương cũng đã làm mẫu rà soát một số trường hợp theo phương pháp mới, đồng thời, so sánh phương pháp này với phương pháp rà soát trước đây. Thế nhưng, phương án giải quyết dứt điểm vụ việc vẫn chưa được thực hiện.

Ông Phạm Văn Hào – Phó Chủ tịch UBND thị xã Hoàng Mai, cho biết: “Mặc dù từ năm 2018, thị xã đã thành lập Tổ rà soát, có sự tham gia của các cấp, ngành, nhưng phương án phê duyệt trích đo bổ sung đó đã không được phê duyệt. Trong khi, nếu căn cứ hồ sơ địa chính quản lý tại địa phương để giải quyết như chỉ đạo của Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ rất khó giải quyết”.

Theo ông Hào, hiện nay, việc số hóa bản đồ 299 và bản đồ 1997 tại phường Quỳnh Xuân đã thực hiện xong. Tuy nhiên, khi số hóa cho thấy bản đồ 299 trước đây đo vẽ không chính xác, sai lệch nhiều, do vậy, nếu căn cứ vào các bản đồ để tính toán diện tích bị ảnh hưởng của các hộ sẽ không thực hiện được. Trong khi đó, số liệu diện tích trích lục đo vẽ bổ sung của Tổ rà soát năm 2018 (kết quả này chưa được phê duyệt), UBND thị xã nhận thấy số liệu tương đối chính xác, tuy nhiên, về mặt pháp lý thì số liệu này chưa được cơ quan chức năng công nhận và phê duyệt, nên không có căn cứ thực hiện.

UBND thị xã Hoàng Mai cũng kiến nghị UBND tỉnh thống nhất phương án cho phép UBND thị xã sử dụng kết quả của Tổ rà soát năm 2018 để làm căn cứ giải quyết khiếu nại. Bởi vì khi so sánh số liệu 24 trường hợp có trích lục được phê duyệt năm 2013 thì sai số các trường hợp chỉ tăng giảm dưới 1m²/trường hợp, thậm chí số liệu trích lục bổ sung còn giảm diện tích so với số liệu được phê duyệt năm 2013. Bên cạnh đó, dù trích lục đo vẽ bổ sung năm 2018 tuy không còn hiện trạng, nhưng việc thực hiện do cán bộ chuyên môn kỹ thuật của Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất đai tỉnh và cán bộ phòng đo đạc bản đồ thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường xử lý trên cơ sở hồ sơ thiết kế dự án, hồ sơ đất đai... được công khai tại các khối và được nhân dân đồng tình, không có kiến nghị phản ánh. Chưa kể, nếu so sánh các phương án tính toán thì đây là phương án tối ưu, có căn cứ để thực hiện.

Có thể thấy rằng, việc xử lý dứt điểm những vướng mắc liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng Quốc lộ 1A tại phường Quỳnh Xuân là điều hết sức cần thiết. Chính vì thế, những vướng mắc, kiến nghị, đề xuất rất cần được xem xét, xử lý thấu đáo, nhằm ổn định tình hình trên địa bàn, tránh trường hợp khiếu kiện đông người, bức xúc kéo dài làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự tại địa phương.