Giáo dục từ gia đình

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
(Baonghean.vn) - Một con người sinh ra trong văn hóa gia đình, bài học đầu tiên từ ăn, nói cũng trong gia đình và bài học cuối cùng trước khi nhắm mắt cũng là gia đình.

Giáo dục gia đình gần như gắn liền với cả đời người và mỗi người đều đóng vai trò là học trò sau đó thành giáo viên. Thế nên, sự trưởng thành của một con người luôn có vai trò quan trọng của giáo dục gia đình. Nhưng giáo dục gia đình đang ở đâu trong cuộc sống hiện nay?

Rõ ràng, trong bối cảnh hiện nay, giáo dục gia đình đang có những vấn đề cần phải suy nghĩ nghiêm túc. Nhất là trong việc tôi rèn, hình thành và phát triển các năng lực quan trọng, cơ bản của trẻ nhỏ để con trẻ hình thành và phát triển được những phẩm chất, năng lực cốt lõi của mình và vững vàng hơn khi bước chân ra khỏi gia đình.

5 tiêu chí ứng xử trong gia đình. Ảnh minh hoạ: Tư liệu ảnh 1
5 tiêu chí ứng xử trong gia đình. Ảnh minh hoạ: Tư liệu

Ngày trước, có lẽ các cụ cũng rất nghiêm khắc trong việc dạy bảo con cái. Nhất là liên quan đến lòng tự trọng.

Ở xứ Nghệ ta, có nhà giáo Cao Thế Lữ là một người rất quan tâm đến việc dạy con trẻ về lòng tự trọng và ông thể hiện điều đó trong nhiều bài viết của mình. Trước hết, để hình thành lòng tự trọng thì phải dạy con trẻ biết xấu hổ. Phải biết xấu hổ khi mình thua kém bạn bè, khi mình hèn nhát, khi mình sai trái. Nếu không biết xấu hổ thì là vô liêm sỉ và sẽ không hiểu, không có lòng tự trọng. Người lớn trong gia đình phải chịu trách nhiệm với việc trẻ con không biết xấu hổ bởi “một số không ít người lớn lại không biết hổ thẹn, thiếu gương mẫu…”.

Cao Thế Lữ cũng cho rằng “giáo dục lòng tự trọng, lòng tự ái cần thiết, lòng tự tôn chừng mức cho thế hệ trẻ là để ổn định và phát triển xã hội, xây dựng tương lai đất nước”. Cả đời hoạt động giáo dục, ông dạy học trò như vậy, và dạy con cái trong gia đình thì còn nghiêm khắc hơn trong chuyện này.

Còn nhà giáo kỳ cựu Nguyễn Quang Tuyên, khi nói về việc dạy con trẻ trong gia đình hiện nay cũng nhận xét rằng cha mẹ đang quá dễ dãi với con cái, nhất là về phương diện đạo đức, ứng xử. Ở tuổi cửu tuần ông vẫn chưa quên được bài học từ cách đây mấy chục năm trời. Ông kể lại rằng trước cách mạng tháng 8/1945, ông còn nhỏ và sống cùng ông nội ở quê. Ông nội ông rất nghiêm khắc trong chuyện lễ nghĩa. Chỉ một sai phạm nhỏ là có thể ăn roi. Có lần mưa gió, cây sắn trà nhà bên cạnh có cành tỏa sang vườn nhà ông nên quả rơi xuống. Ông đội mưa ra nhặt vào và lỡ ăn đi một vài quả thì bị ông nội đánh cho một trận. Sau đó ông nội gọi lại bắt mang những quả nhặt được sang trả cho nhà láng giềng với lý do là dù cây ngả bóng qua vườn nhà mình nhưng là do họ trồng lên nên quả là của họ. Về nhà ông nội ông còn phân tích rõ ràng rằng, dù mình không đi hái trộm nhưng kể cả việc nhặt được mà không được sự đồng ý của người trồng cây thì đó cũng là hành vi ăn chặn, ăn cướp thành quả lao động của người khác. Đó là lòng tự trọng. Người có lòng tự trọng không ăn cướp, ăn bám vào thành quả lao động của người khác...

Cuộc sống hiện đại, con người phải quay cuồng với chuyện cơm áo gạo tiền nên ít quan tâm đến việc dạy con trẻ qua những hành xử để hình thành lòng tự trọng. Chẳng có gì khó hơn khi dạy cho người khác sự tự trọng bởi người dạy trước hết phải có lòng tự trọng. Cha mẹ lo lao đầu vào làm việc. Trong công việc nhiều khi cũng có những ứng xử chưa được minh bạch cho lắm, chưa được trung thực cho lắm nên cũng ít quan tâm đến những việc như vậy đối với con cái. Thậm chí chính cha mẹ đã làm ảnh hưởng đến nhân cách của con cái qua những ứng xử hàng ngày. Một đứa trẻ thường xuyên chứng kiến người khác đến biếu quà, tặng phong bì cho cha mẹ nó thì nó sẽ suy nghĩ khác đi về sự ứng xử và có hành vi khác.

Một nhà giáo già đã đầy tâm trạng lo âu khi chính đứa cháu đích tôn của mình phàn nàn với ông rằng, nó rất buồn vì năm nay tiền mừng tuổi của nó ít hơn năm trước. Từ đó nó kể vanh vách chuyện những cô chú nào đến tặng quà, tặng phong bì cho bố mẹ nó nhân dịp Tết. Rồi chuyện nó bảo bố nó phải tặng quà cho cô giáo nhiều hơn năm trước vì học kỳ vừa rồi điểm nó kém hơn… Chính Giáo sư xã hội học Tô Duy Hợp cũng phải thốt lên rằng chính cha mẹ đang làm hư, làm hèn con cái khi cổ súy những thói hư tật xấu của xã hội từ hối lộ, đút lót, bán điểm, mua chức… Nó nhiễm vào đầu trẻ suy nghĩ vị lợi và làm mất đi sự tự trọng đáng cần có.

Giáo dục gia đình đang ở chỗ nào trong sự hình thành của trẻ em hiện nay, khi mà hầu như các vấn đề liên quan đến giáo dục đều “bị” đẩy qua cho nhà trường? Cần thấy, có nhiều giá trị quan trọng trong sự trưởng thành của trẻ chỉ có thể hình thành trong môi trường giáo dục gia đình. Vậy nên, cần có những định hướng để phục hưng, hồi sinh các giá trị giáo dục gia đình để tạo ra môi trường để trẻ phát triển hài hòa và bền vững hơn.

tin mới

Làm phượng thì múa…

Làm phượng thì múa…

(Baonghean.vn) - Câu dân gian xưa “làm phượng thì múa, làm nghê thì chầu” vẻ như khá sát để làm kinh nghiệm chọn nhà đầu tư tốt.

Nếu có một điều ước

Nếu có một điều ước

(Baonghean.vn) - Có câu chuyện vui ẩn dụ về sự tham lam vô tận của con người: Bụt hiện ra và cho ta một điều ước, ta sẽ ước gì? Loài người không ngần ngại mà nói ngay rằng: Con ước có nhiều điều ước hơn nữa!

Chọn ngồi thật yên

Chọn ngồi thật yên

(Baonghean.vn)-Chúng ta mải miết kết nối với cả thế giới, mong cầu hiểu tường tận về mọi sự trên đời, mà ít khi kết nối với chính bản thân mình-một tiểu vũ trụ tinh diệu, phức tạp, mầu nhiệm, với vô vàn những tinh cầu dễ tổn thương, cần được chở che bằng sự thấu hiểu đến tận cùng.

Chuyện của ngày mai

Chuyện của ngày mai

(Baonghean.vn) - Theo vận hành tự nhiên, ngày mai nhanh chóng trở thành hôm nay, tương lai nhanh chóng trở thành hiện tại… Nếu cứ ngồi yên một chỗ nghĩ bao điều viển vông mà chẳng có hành động cụ thể để biến chúng thành sự thật, thì ngày mai sẽ chẳng bao giờ đến. 

Quyền tự do thất bại

Quyền tự do thất bại

(Baonghean.vn) -Mọi người thường nghe và ngẫm nghĩ về sự thành công. Điều đó tốt thôi, song dưới góc nhìn cá nhân, tôi cho rằng chúng ta cũng cần tư duy cả về những thất bại nữa.

Lời nói tựa đao gươm…

Lời nói tựa đao gươm…

(Baonghean.vn) -Hai chuyện dậy sóng Facbook tuần qua có một điểm chung, đó là đều phải gánh chịu thị phi cay nghiệt của người đời. Thị phi không hình không ảnh mà sắc bén hơn tất thảy vũ khí trên thế gian này. Lời nói tựa dao găm, tựa gươm sắc, thoả sức buông tuồng vung vãi mà không màng hậu quả.

Chọn sống xanh, làm điều nghĩa

Chọn sống xanh, làm điều nghĩa

(Baonghean.vn) - Nâng cao ý thức sống Xanh cho lớp trẻ mới chính là bước đi đúng đắn cho sự cải thiện môi trường trong tương lai. Nhiệt huyết và tư duy trẻ khiến hành động vì môi trường của các bạn trẻ miệt mài, sáng tạo và thiết thực hơn.

Nam tính dịu dàng

Nam tính dịu dàng

(Baonghean.vn) - Chúng ta thường nghĩ rằng nam tính phải là ăn sóng nói gió, bụi phủi bất cần, ra dáng vẻ chỉ huy áp đảo. Nhưng thực ra, khi trải đời hơn, ta sẽ thấy một người đàn ông nam tính nhất là khi họ dịu dàng nhất.

Đại bàng như thế, thà đón chim sẻ...

Đại bàng như thế, thà đón chim sẻ...

(Baonghean.vn) - Khi mọi người ồn ã về tình trạng vi phạm đất đai, trật tự xây dựng trên vùng quy hoạch dự án Khu du lịch Đảo Chè, nghe anh lái thuyền lẩm bẩm: Nếu để các nhà đầu tư nhỏ vào, Khu du lịch Đảo Chè đã xong từ lâu rồi...

Lớp 10

Chia sẻ của một phó hiệu trưởng về 'áp lực' của Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10

(Baonghean.vn) - Đã công tác trong nghề đã 24 năm, cũng rất nhiều lần đưa học sinh đi thi đủ các thể loại: thi học sinh các môn văn hóa ở nhiều cấp, thi TDTT, các kỳ thi Olympia... nhưng đây là lần đầu tiên tôi mới cảm nhận được thế nào là “sức ép” của một cuộc thi một cách đúng nghĩa nhất...

Ăn xem nồi, ngồi xem hướng...

Ăn xem nồi, ngồi xem hướng...

(Baonghean.vn) - Người dân không nên tự ý cắm biển cấm đậu, đỗ hoặc đặt vật cản ra lòng lề đường để dẫn đến vi phạm quy định pháp luật. Nhưng bên cạnh đó, cũng xin gửi đến những người điều khiển phương tiện ô tô, cần ý thức trong việc dừng, đậu, đỗ xe.

Học ngành gì để nhanh giàu?

Học ngành gì để nhanh giàu?

(Baonghean.vn) - Làm giàu là một trong những khát vọng mạnh mẽ nhất của nhân loại. Khát vọng ấy thật đáng quý, bởi xã hội càng có nhiều người sở hữu khát vọng làm giàu và có hành động cụ thể biến khát vọng thành hiện thực thì xã hội phát triển càng nhanh.

Bố mẹ thích gì?

Bố mẹ thích gì?

(Baonghean.vn) - Bạn biết rõ những người bạn thân của mình thích gì, người yêu thích gì, sếp của bạn thích gì, nhưng bạn không biết bố mẹ của mình thích gì!

Hai tiếng lung linh

Hai tiếng lung linh

(Baonghean.vn) - Hai tiếng “Gia đình” không chỉ thiêng liêng như máu mủ ruột rà chảy trong từng tế bào mà còn là một nét đẹp lung linh như bản sắc văn hóa của người Việt mình.

Đừng để cái sảy nảy cái ung

Đừng để cái sảy nảy cái ung

(Baonghean.vn) - Đã có những ý kiến trái chiều trong việc xử lý những sai phạm tại vùng Đảo Chè, xã Thanh An, huyện Thanh Chương: Vụ việc tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng trái phép công trình dịch vụ du lịch theo mô hình homestay trên đồi Khe Trò.
Năng lực sống một mình

Năng lực sống một mình

(Baonghean.vn) - Sống một mình thực sự là một loại năng lực đặc biệt. Người biết sống một mình, biết tận hưởng và tạo ra những giá trị từ cuộc sống này vẫn cảm nhận được hạnh phúc chẳng khác gì cuộc sống “nhiều mình”.
‘Thay trời làm mưa’

‘Thay trời làm mưa’

(Baonghean.vn) - Trong thời tiết nắng nóng cao điểm mùa Hè ở Nghệ An, đa số diện tích trồng chè ở các huyện Thanh Chương, Anh Sơn, Con Cuông… vẫn xanh mướt. Để đảm bảo chè xanh tốt dưới nắng nóng, bà con vùng trồng chè đã “làm mưa” bằng cách đầu tư hệ thống tưới.
Cuộc thi hạnh phúc

Cuộc thi hạnh phúc

(Baonghean.vn) - Hỏi sao bạn biết về tình hình của tất cả mọi người thế. “Trên mạng xã hội có hết, giờ thiên hạ cái gì cũng khoe lên đó” - bạn đáp ngay. À, thì ra, tất cả đều có ở trên đó, nơi mà mọi người thi nhau chứng tỏ mình hạnh phúc như thế nào.
‘Hạt lúa rời đi từ cánh đồng’

‘Hạt lúa rời đi từ cánh đồng’

(Baonghean.vn) - Trở về nơi đây, tôi càng nhận ra rằng, đích thực mình là một hạt lúa. Hạt lúa bé nhỏ nhưng chất chứa biết bao tinh túy ở trong đó. Hạt lúa ấy là sản phẩm từ bàn tay chăm sóc vô bờ bến của cha, của mẹ, của làng xóm, của quê hương.
Việc không thể không làm!

Việc không thể không làm!

(Baonghean.vn) - Cuối tháng 2/2023, Ban cán sự Đảng UBND tỉnh giao nhiệm vụ, chỉ đạo UBND cấp huyện kiểm tra chấn chỉnh các hành vi vi phạm trong hoạt động khoáng sản, cụ thể là tại các mỏ cát sỏi, đất các loại…
Gia công

Gia công

(Baonghean.vn) - Ngành dệt may nước ta lâu nay chiếm tỷ trọng lớn nhất trong xuất khẩu, nhưng lại phụ thuộc quá nhiều vào nhập khẩu thiết bị, nguyên liệu và sử dụng nhiều lao động, năng suất lao động chưa cao… Nói đúng ra là đa số doanh nghiệp may mặc trong nước đang chủ yếu sản xuất gia công.
Tiết kiệm điện

Tiết kiệm điện

(Baonghean.vn)- Ở nhiều nước trên thế giới, việc kêu gọi người dân tiết kiệm điện năng cũng được tiến hành hàng năm và vào mùa cao điểm. Đối với nước ta, công việc này cũng được ngành Điện cùng các cấp, ngành kêu gọi người dân thực hành tiết kiệm điện và được đông đảo nhân dân hưởng ứng.
Hy vọng một đổi thay tốt đẹp

Hy vọng một đổi thay tốt đẹp

(Baonghean.vn) - Tương lai sẽ có một Cửa Lò gần gũi thiên nhiên, tầm nhìn không gian biển không bị che chắn. Và một bãi biển “Hiện đại, độc đáo, bản sắc, thân thiện và hiệu quả kinh tế cao” như thị xã Cửa Lò hướng đến, sẽ được đảm bảo.
Danh dự

Danh dự

(Baonghean.vn) - Danh dự là sự coi trọng, đánh giá của dư luận xã hội đối với mỗi người dựa trên giá trị tinh thần, đạo đức của người đó; là sự tự ý thức về giá trị của bản thân, sự tôn trọng và gìn giữ giá trị ấy, đặc biệt trong những bối cảnh khó khăn, trước các tình huống thử thách.
Xanh màu nghĩa nhân

Xanh màu nghĩa nhân

(Baonghean.vn) - Câu chuyện “Bữa cơm yêu thương” của những người trẻ khoác lên mình áo xanh đoàn viên cần được nhân rộng ra, lan tỏa hơn nữa để yêu thương được chảy tràn trong tâm khảm của người trẻ. Nếu xã hội chúng ta giữ được màu xanh nghĩa nhân, tin chắc sẽ là một xã hội bác ái chan hòa.
Lắng nghe anh Rê tham luận

Lắng nghe anh Rê tham luận

(Baonghean.vn) - Nghe anh tham luận về “Các tác động của Chỉ thị số 13-CT/TW ngày 12/01/2017 của Ban Bí thư đối với đời sống, kinh tế, xã hội của người dân địa phương”, qua chất giọng riêng có không lẫn vào đâu được của người đồng bào Mông, ai cũng đánh giá là chân thật, chất lượng...
Vạ… Facebook

Vạ… Facebook

(Baonghean.vn) - Vạ… Facebook, cũng như vạ miệng ngoài đời thực, rồi thì sau những ồn ào náo động, tất cả cũng sẽ chìm khuất, qua đi. Song, dù chìm dù qua, thì những gì lỡ “vạ” đều là bài học nhớ đời với mỗi cá nhân, nhắc nhở họ hành xử cẩn trọng, có trách nhiệm với phát ngôn của mình.
Học cách nói ‘không’!

Học cách nói ‘không’!

(Baonghean.vn) - Giờ đây, thi thoảng khi nhìn lại quãng đời gần 40 năm của mình, tôi thấy tiếc nuối bởi đã nhiều phen đón nhận những cơ hội sai - điều nhẽ ra đã không xảy ra nếu như bản thân biết dũng cảm nói “Không”!
Văn minh hay trách nhiệm?

Văn minh hay trách nhiệm?

(Baonghean.vn) - Những ngày gần đây, mạng xã hội “dậy sóng” sau khi một bà mẹ trẻ đăng status “bóc phốt” một cô gái không nhường hẳn ghế trên xe buýt cho con của chị ta ngồi mà chỉ cho ngồi ké.
Lộc... ngón

Lộc... ngón

(Baonghean.vn) - Ngược lên vùng bán sơn địa của tỉnh hỏi thăm công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân, anh lãnh đạo huyện vẻ mặt buồn rười rượi trả lời mà như độc thoại: “Lộc có nhiều loại lộc. Phải biết đâu là lộc ngón để tránh. Lộc ngón ăn vô là chết...”.