Giới lãnh đạo EU đồng ý tăng cường nỗ lực quốc phòng

Hội nghị thượng đỉnh về quốc phòng

"Đã có nhiều việc được thực hiện, nhưng chúng ta cần làm nhiều hơn. Chúng ta cần làm tốt hơn, mạnh mẽ hơn, nhanh hơn - và chúng ta cần làm điều đó cùng nhau", Antonio Costa, Chủ tịch Hội đồng Liên minh châu Âu, phát biểu sau cuộc họp thượng đỉnh về quốc phòng tại Brussels.

Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo vẫn chưa trả lời rõ ràng câu hỏi về việc kế hoạch tăng cường chi tiêu quốc phòng sẽ được chi trả như thế nào.

Các quốc gia châu Âu đã gia tăng chi tiêu quốc phòng trong những năm gần đây, nhằm đối phó với cuộc xung đột tại Ukraine và nhận thức ngày càng lớn rằng họ không thể quá phụ thuộc vào Mỹ để bảo vệ châu lục trong những năm tới.

Nỗ lực của họ được thúc đẩy bởi các câu hỏi về cam kết của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với liên minh an ninh NATO và yêu cầu của ông đối với các quốc gia châu Âu chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng của châu lục này.

Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh EU bị lu mờ bởi tuyên bố của ông Trump vào cuối tuần qua rằng, ông sẽ sớm áp thuế đối với hàng nhập khẩu từ EU, sau khi đã ra lệnh áp dụng các biện pháp tương tự đối với hàng hóa từ Canada và Mexico (nhưng đã bị hoãn vào ngày 3/2) và từ Trung Quốc.

Costa nói với các phóng viên rằng, các nhà lãnh đạo EU đã nhất trí tập trung vào việc lấp đầy các khoảng trống quan trọng trong khả năng phòng thủ của họ, như phòng không và phòng thủ tên lửa, tên lửa, đạn dược và vận chuyển quân sự.

Các nhà lãnh đạo này đã thảo luận về cách thức có thể tài trợ cho các ưu tiên như vậy nhưng không đạt được một thỏa thuận chi tiết. Tuy nhiên, Ủy ban châu Âu đã đồng ý tìm kiếm sự linh hoạt trong các quy định mà họ giám sát đối với tài chính công của các quốc gia EU để khiến cho chi tiêu quốc phòng dễ dàng hơn.

"Châu Âu cơ bản cần một cuộc tăng cường quốc phòng. Và để làm điều đó, cơ sở công nghiệp quốc phòng của chúng ta phải được củng cố", Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen phát biểu trước các phóng viên sau cuộc họp thượng đỉnh.

"Trong rất nhiều năm qua, chúng ta đã đầu tư chưa đủ vào quốc phòng. Do đó, có sự cấp bách lớn trong việc tăng cường chi tiêu quốc phòng một cách mạnh mẽ", bà nói thêm.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Thủ tướng Anh Keir Starmer cũng tham gia vào cuộc thảo luận tại Brussels.

Tăng chi tiêu

Năm ngoái, theo ước tính của EU, các quốc gia EU đã chi tiêu trung bình 1,9% GDP cho quốc phòng, tức là khoảng 326 tỷ euro (334,5 tỷ USD) - tăng 30% so với năm 2021.

Tuy nhiên, nhiều nhà lãnh đạo EU đã cho biết họ sẽ cần chi tiêu nhiều hơn nữa. Ủy ban EU, cơ quan điều hành của EU, ước tính khối này có thể cần chi thêm 500 tỷ euro trong suốt thập kỷ tới để lấp đầy các khoảng trống quan trọng trong khả năng phòng thủ của châu Âu.

Tổng thống Mỹ Trump đã nói rằng các thành viên châu Âu của NATO nên chi 5% GDP cho quốc phòng - một con số mà không có quốc gia thành viên nào của liên minh, bao gồm cả Mỹ, đạt được.

Bà Von der Leyen và ông Costa cho biết, EU có một số phương án tài chính quốc phòng tiềm năng, bao gồm chi tiêu quốc gia, vai trò mở rộng của Ngân hàng Đầu tư châu Âu và vốn tư nhân.

Các nhà lãnh đạo đã tránh việc công khai trả lời trực tiếp câu hỏi nhạy cảm về mặt chính trị liệu EU có nên phát hành nợ chung để tài trợ cho chi tiêu quốc phòng hay không.