Gỡ khó cho nhà ở xã hội

(Baonghean) - Trên địa bàn tỉnh ta hiện có 15 dự án đăng ký đầu tư nhà ở xã hội, nhưng mới chỉ có 3 dự án hoàn thành đưa vào sử dụng với tổng vốn đầu tư 191,13 tỷ đồng, điều đó thấy rằng, lĩnh vực này thu hút được sự quan tâm của nhà đầu tư, nhưng trong quá trình thực hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, tiến độ chậm. Mới đây Chính phủ đã ban hành Nghị Định 188-CP (ngày 20/11/2013) về phát triển và quản lý nhà ở xã hội với nhiều qui định thông thoáng.

Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế chính sách về đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, UBND tỉnh cũng đã ban hành thêm chính sách nhằm thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển lĩnh vực nhà ở xã hội, như: Hỗ trợ kinh phí khảo sát địa hình, địa chất và lập quy hoạch chi tiết xây dựng; Hỗ trợ kinh phí bồi thường về đất và tài sản trên đất; Hỗ trợ khối lượng san nền... Cùng với đó, tỉnh xây dựng Đề án phát triển nhà ở xã hội tại Thành phố Vinh, Thị xã Cửa Lò và các khu công nghiệp tập trung với chính sách ưu đãi về đất đai, bồi thường GPMB, đặc biệt, được hỗ trợ 20 tỷ đồng từ ngân sách để thực hiện các dự án đầu tư trong đề án thí điểm phát triển nhà ở xã hội tại Thành phố Vinh, Thị xã Cửa Lò và các khu công nghiệp.

Đặc biệt là sau khi triển khai gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi dành cho lĩnh vực phát triển nhà ở xã hội, trên địa bàn đã có 15 doanh nghiệp đăng ký đầu tư xây dựng dự án có nhà ở xã hội tại địa bàn TP Vinh, là dự án Khu nhà ở dịch vụ tổng hợp và nhà ở xã hội tại phường Lê Lợi, thành phố Vinh do Công ty CP Đầu tư XD và ứng dụng CN mới TECCO (Chi nhánh Nghệ An) làm chủ đầu tư; Dự án Khu nhà ở xã hội và dịch vụ tổng hợp tại xã Hưng Lộc, Thành phố Vinh do Công ty CP TECCO miền Trung làm chủ đầu tư;...

Tuy nhiên, hiện nay mới chỉ có 3 dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng 4 nhà ở xã hội (gồm 3 khối nhà cao 5 tầng, 1 khối nhà cao 7 tầng, tổng diện tích sàn 13.017m2 với 202 căn hộ). Công ty CP ĐTXD&ƯDCN mới TECCO, từ năm 2010 – 2011, đã hoàn thành 2 nhà ở xã hội cao 5 tầng với 106 căn hộ, tổng diện tích sàn 7.048m2 tại phường Lê Lợi. Hay tại Dự án Nhà ở xã hội và dịch vụ tổng hợp Hưng Lộc, do Công ty CP TECCO miền Trung làm chủ đầu tư (năm 2010 - 2012), đã đưa vào sử dụng nhà cao 5 tầng với 41 căn hộ và trong giai đoạn này, dự án nhà ở cho người có thu nhập thấp tại khối 7, phường Trung Đô (Chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Trung Đô) cũng chỉ trong thời gian ngắn (năm 2011 – 2012) cũng đã hoàn thành và đưa vào sử dụng tòa nhà cao 7 tầng, gồm 50 căn hộ (mỗi căn hộ có diện tích 56m2) với tổng diện tích sàn 3.873m2.

Từ năm 2013 đến nay, UBND tỉnh cho phép chuyển đổi 3 dự án nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội (dự án nhà ở Minh Khang, dự án Đồng Dâu và Công ty lương thực Thanh - Nghệ - Tĩnh) và đã được Bộ Xây dựng đưa vào danh mục cho vay vốn ưu đãi 5 dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh với tổng số vốn cho vay 330 tỷ đồng, tuy nhiên các dự án này tiến độ rất chậm.

Ông Chu Anh Tuấn – Trưởng phòng quản lý và thị trường bất động sản Sở Xây dựng cho biết: “Do một số cơ chế, chính sách ưu đãi khi áp dụng vào việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội chưa phù hợp và kịp thời, một số chính sách không thực hiện được dẫn đến giá thành nhà ở xã hội giảm không nhiều so với nhà ở thương mại... Chính vì vậy, Chính phủ đã ban hành Nghị định 188-CP (ngày 20/11/2013) về phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Đây là nghị định dành riêng cho các dự án nhà ở xã hội với rất nhiều cơ chế, chính sách mới, thông thoáng như: Chủ đầu tư được dành 20% tổng diện tích đất ở được giao trong phạm vi dự án phát triển nhà ở xã hội để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh; Chủ đầu tư được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với diện tích đất trong phạm vi dự án xây dựng nhà ở xã hội.

Chủ đầu tư được sử dụng nhà ở và công trình xây dựng hình thành trong tương lai của phạm vi dự án phát triển nhà ở xã hội làm tài sản thế chấp khi vay vốn đầu tư cho dự án đó. Chủ đầu tư phải dành tối thiểu 20% tổng diện tích sàn nhà ở trong phạm vi dự án dành để cho thuê, tuy nhiên sau 5 năm kể từ thời điểm bắt đầu cho thuê thì được phép bán quỹ nhà ở này cho người đang thuê (nếu có nhu cầu). Sau 5 năm kể từ thời điểm trả hết tiền mua, thuê mua và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thì người mua, thuê mua nhà ở xã hội được phép bán lại, thế chấp hoặc cho thuê (quy định này trước đây là 10 năm)... Với những chính sách thông thoáng của Nghị định 188 NĐ – CP, thì tại tỉnh ta, các nhà đầu tư sẽ có thêm cơ hội tốt để mạnh dạn thực hiện các dự án nhà ở xã hội”. Được biết hiện nay, tại địa bàn Nghệ An đã và đang triển khai 8 dự án nhà ở xã hội với tổng số 1.631 căn hộ dành riêng cho người thu nhập thấp.

Mấy năm trước đây, việc huy động được nguồn đầu tư xây dựng nhà ở xã hội đã khó, nhưng sau khi hoàn thành xây dựng thì việc phối hợp với các cấp, ngành liên quan xét duyệt đối tượng được mua nhà ở xã hội cũng khó không kém. Nhiều chủ đầu tư còn bị người người dân khiếu nại, khiếu kiện. Chẳng hạn khu nhà ở xã hội của TECCO, Trung Đô đã xẩy ra tình trạng khiếu nại về các đối tượng được và chưa được mua nhà ở xã hội. Vấn đề này hiện nay đã cơ bản được giải quyết, nhưng trong quá trình sử dụng nhà ở xã hội lại xẩy ra tình trạng một số người dân tự ý chuyển nhượng nhà ở, gây bất bình trong dư luận và gây khó khăn trong việc quản lý của chủ đầu tư, ban quản lý khu nhà. Một người dân ở Khu nhà ở xã hội phường Lê Lợi cho hay: “Ở đây phần lớn người dân đều chấp hành tốt các quy định của pháp luật, của chủ đầu tư và ban quản lý nhà ở, nhưng vẫn có một số hộ dân thường kiến nghị, khiếu nại vượt cấp, phản ánh một số sự việc không đúng với thực tế”.

Khu nhà ở xã hội tại phường Lê Lợi do Công ty CP Đầu tư xây dựng & ứng dụng công nghệ mới TECCO đầu tư.

Tìm hiểu được biết, khu nhà ở thu nhập thấp tại phường Lê Lợi (Công ty CP TECCO) đã bàn giao đưa vào sử dụng hơn 2 năm và chủ đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn vay ngân hàng (lãi suất thương mại), nhưng chủ đầu tư đã bán với giá bình quân là 7,1 triệu đồng/m2 (thấp hơn giá bán của nhà ở thương mại là 3 triệu đồng/m2). Đưa vào sử dụng đã lâu và giá bán hợp lý, nhưng đến nay vẫn chưa thu hồi hết công nợ, ảnh hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp. Mới đây, chủ đầu tư khu nhà ở này lại thêm một lần nữa phải trả lời rất cụ thể về những vấn đề kiến nghị của người dân như: Việc quản lý, hoạt động của bộ phận bảo vệ khu nhà ở xã hội; Quản lý hồ sơ thiết kế, hoàn công công trình; Quy trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; các công trình hạ tầng kỹ thuật bị xuống cấp; Thi công cốt nền sân chung cư; Xây dựng tường ngăn khu vực nhà ở thu nhập thấp với khu vực xung quanh; Nghĩa vụ thanh toán tiền mua căn hộ... Trong quá trình quản lý, sử dụng khu nhà ở thu nhập thấp tại phường Lê Lợi thấy rằng, cơ sở hạ tầng kỹ thuật vẫn còn một số bất cập như mặt sân, móng nền tầng 1 thấp... Những vấn đề nẩy sinh này hoàn toàn có thể giải quyết được ngay tại cơ sở, nếu như chủ đầu tư và người dân cùng hợp tác tốt, trên tinh thần xây dựng.

Nhu cầu mua nhà ở xã hội tại TP. Vinh và TX Cửa Lò là rất lớn, nhưng để người thu nhập thấp được sở hữu căn hộ thuộc diện này cũng không đơn giản chút nào. Những chuyện “không đáng có” tại Khu nhà ở thu nhập thấp phường Lê Lợi là một bài học cần rút kinh nghiệm, để trong thời gian tới tình trạng này sẽ không xẩy ra tại những khu nhà ở xã hội trên địa bàn TP. Vinh.

Hoàng Vĩnh