eMagazine

“Hai con đường, một ý chí” ở bản khó

Khánh Ly • 11/03/2025 07:35

Nhờ thay đổi tư duy, quyết tâm khai mở giao thông và chú trọng sự học của con em, cuộc sống của đồng bào Thái ở bản Lầu - bản nghèo thuộc địa bàn xa nhất của vùng đất khó Châu Phong (Quỳ Châu) đang từng bước khởi sắc. Theo những người già của bản thì đó là “hai con đường nhưng chung một ý chí: xóa đói, giảm nghèo, xây dựng bản làng no ấm”…

“Cuộc cách mạng” về đường giao thông

Dẫn chúng tôi đi trên những tuyến đường được bê tông hóa khang trang, anh Lữ Văn Diện (SN 1986) - Trưởng bản Lầu phấn khởi nói: “Những tuyến đường này đối với nơi khác là bình thường, nhưng với người dân bản Lầu đây là một cuộc cách mạng đấy!

Trước đây trong nội bản chủ yếu đường đất, ghồ ghề, đá lởm chởm, mùa mưa thì trơn trượt, lầy lội, người dân đi lại khó khăn, những nhà trên dốc toàn phải để xe dưới đường lớn...”.

Xác định muốn bộ mặt thôn, bản khởi sắc thì phải có sự “khai mở” về đường giao thông, bởi vậy, chi bộ, ban quản lý bản đã "đi từng ngõ, gõ từng nhà” tuyên truyền, vận động bà con nhân dân thống nhất với chủ trương và góp công, góp sức làm đường bê tông nội bản.

Nhận được sự đồng thuận cao của nhân dân, từ ngày 24- 30/8/2024, bản Lầu đã triển khai thi công xong 200m chiều dài tuyến đường dốc nội thôn, rộng 3,5m, độ dày từ 18-22cm đủ để xe ô tô qua lại thuận tiện, với tổng kinh phí là 106 triệu đồng, trong đó, số tiền người dân đóng góp hơn 84 triệu đồng (bình quân mỗi hộ đóng góp từ 300.000 - 800.000 đồng).

Do đặc thù địa hình bản Lầu mặc dù bám Tỉnh lộ 544, nhưng chủ yếu là khu vực đồi núi nên quỹ đất không nhiều, một số hộ không có đất trống để trồng rau nhưng vẫn sẵn sàng hiến đất mở đường, như nhà các ông Lữ Văn Phúc, Lữ Văn Thảo hiến từ 5-10m² đất.

Các đồng chí đảng viên trong chi bộ bản đóng góp mỗi người 2 tạ xi măng. Bên cạnh đó, bản Lầu còn nhận được sự ủng hộ hơn 1 tấn xi măng từ Hội Nông dân xã, Trường Trung học phổ thông dân tộc bán trú, Trạm Y tế, Chi bộ Công an xã và 10 triệu đồng từ Ban Dân vận Huyện ủy Quỳ Châu.

Quá trình “vượt nắng, thắng mưa” để làm đường, bà con dân bản còn có sự đồng hành của đoàn viên, thanh niên thuộc lực lượng công an và sự góp sức, cùng tham gia làm trực tiếp của các đồng chí lãnh đạo Đảng ủy, UBND và các đoàn thể xã Châu Phong.

Qua đó, tạo khí thế sôi nổi và tinh thần quyết tâm cao. Đó cũng là động lực để Ban Quản lý bản và nhân dân bản Lầu tiếp tục thực hiện những tuyến đường nội bản còn lại để mỗi khi mưa xuống hay mỗi lần thu hoạch rau màu, vận chuyển hàng hóa đỡ vất vả hơn.

Theo đồng chí Sầm Văn Lân - Bí thư Đảng ủy xã Châu Phong: Bản Lầu là địa bàn xa nhất của xã Châu Phong, tiếp giáp với bản Liên Canh của xã Châu Hoàn, với 122 hộ, 556 nhân khẩu (trong đó, có 62 hộ nghèo, 20 hộ cận nghèo), diện tích tự nhiên, đất rừng 25 ha, đất ruộng 14 ha. Trước đây, cứ nói đến bản Lầu là nói đến nhiều sự khó về điện, đường, đói nghèo, lạc hậu…

Tuy nhiên, nhờ thay đổi nếp nghĩ, nếp làm, bản nghèo nay đã có những chuyển động tích cực. Đặc biệt là tinh thần hiến đất, góp công, góp sức làm đường giao thông của nhân dân đã tạo nên những con đường rộng rãi, khang trang, sạch, đẹp không chỉ giúp đi lại thuận tiện mà còn mở ra nhiều cơ hội thuận lợi cho người dân phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn ở bản Lầu.

Cùng với khai mở giao thông, người dân bản Lầu còn tích cực tìm hướng phát triển kinh tế để thoát nghèo, trong đó có xuất khẩu lao động, chăn nuôi gia súc, gia cầm.

Toàn bản có gần 400 con trâu, bò, điển hình các hộ chăn nuôi nhiều có nhà ông Lô Văn Ngoan với 18 con trâu, bò, 18 ha keo. Hay nhà Trưởng bản Lữ Văn Diệu có 28 ha keo, 13 con bò, 5 con trâu, đàn gà hơn 100 con, lợn 5-6 con.

“Khó khăn về đất sản xuất nên nhiều hộ đã chịu khó làm đường vào khu sản xuất cách bản 20 km giáp huyện Quế Phong để gây dựng trang trại chăn nuôi, trồng keo ổn định cuộc sống; một số hộ tìm hướng xuất khẩu lao động, tích lũy vốn phát triển kinh tế, mua sắm vật dụng, xây dựng nhà cửa khang trang hơn. Bà con đã dần nhận thức được được nếu cứ duy trì cuộc sống tự cung, tự cấp, trông chờ, ỷ lại như trước đây thì không thể thoát nghèo nên đã có sự thay đổi trong nếp nghĩ, nếp làm.

Cán bộ thôn, bản gương mẫu đi đầu, tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân thay đổi tập quán sản xuất, chuyển đổi cơ cấu, cây trồng, vật nuôi; áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất. Sắp tới, theo chủ trương của xã, bản sẽ vận động người dân đưa lúa nếp Cù Pháng - một loại đặc sản cho chất lượng dẻo, thơm vào sản xuất để tăng năng suất và giá trị kinh tế”- Trưởng bản Lữ Văn Diệu cho hay.

“Cuộc cách mạng” về sự học

Qua câu chuyện với chúng tôi, cán bộ và các bậc cao niên ở bản Lầu không chỉ bày tỏ niềm vui trước sự đổi thay từ nhà cửa, đường sá đến tư duy phát triển kinh tế của bà con mà còn phấn khởi trước sự tiến bộ trong học tập của con em.

Trước đây, một phần do nghèo đói, một phần do giao thông đi lại khó khăn (từ địa bàn bản Lầu đến trung tâm xã khoảng 12 km, ra trung tâm huyện Quỳ Châu khoảng 30 km), bản cũng mới có điện lưới từ năm 2020 nên con em trong bản chủ yếu chỉ học hết cấp 2 rồi nghỉ, số học lên cấp 3 chỉ đếm trên đầu ngón tay; cả bản cũng không có ai làm cán bộ, công chức nên người dân vẫn có tâm lý mặc cảm, tự ti.

Ấy nhưng, vài năm trở lại đây, với sự vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể và chuyển đổi trong tư duy, nhận thức của người dân, sự học của con em bản Lầu đã có những kết quả tích cực. Hiện toàn bản có 24 em đang theo học tại các trường phổ thông, 10 em đang học đại học, có 3 người đã tốt nghiệp đại học và đi làm việc.

Đặc biệt, năm học 2023-2024, bản Lầu có cháu Vi Thị Chang (con hộ nghèo) lọt tốp 4 điểm cao trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT toàn tỉnh với 54,6 điểm/6 môn, được UBND huyện và UBND tỉnh khen thưởng. Trong bản còn có em Lô Thị Lâm (SN 2002) trở thành niềm tự hào, tấm gương sáng về tinh thần hiếu học của đồng bào dân tộc Thái khi là sinh viên đầu tiên của bản Lầu và của xã Châu Phong đi làm nghiên cứu sinh ở nước ngoài.

Trong ngôi nhà nhỏ bám Tỉnh lộ 544, ông Lô Văn Thạch (ông nội của Lô Thị Lâm) cho biết: “Có cháu học giỏi, cả đại gia đình tôi mừng lắm, tự hào lắm! Vợ chồng tôi có 4 đứa con trai, 10 đứa cháu, dù cuộc sống chưa hết khó khăn nhưng chúng tôi vẫn luôn động viên các con gắng phát triển kinh tế để đầu tư cho con cái học hành; bởi muốn làm bất cứ công việc gì cũng phải có nền tảng tri thức, có kỹ năng. Như gia đình con trai thứ Lô Văn Ngoan chăn nuôi giỏi lắm, nếu không đầu tư cho mấy đứa con ăn học có lẽ đã xây được nhà to đẹp rồi nhưng tương lai của thế hệ trẻ quan trọng hơn…”.

Được biết, em Lô Thị Lâm là con gái ông Lô Văn Ngoan (con trai ông Thạch), có tinh thần ham học và ý chí phấn đấu từ nhỏ. Tốt nghiệp Đại học Luật Hà Nội, cô gái người dân tộc Thái ở bản nghèo nhận được học bổng đi học thạc sĩ ở nước ngoài và hiện đang du học ở Nga để hiện thực hóa ước mơ trở thành luật sư giỏi.

Em gái Tâm là Lô Thị Tường ( SN 2004) cũng noi gương chị, đang là sinh viên năm thứ 3 Khoa Giáo dục tiểu học Trường Đại học Vinh. Cô sinh viên trẻ bày tỏ ước mơ trở thành giáo viên giỏi “đem cái chữ về cho con em ở bản làng”; còn cậu em út Lô Văn Viện (SN 2006) đang học dự bị Đại học ở Sầm Sơn (Thanh Hóa). Gia đình ông Lô Văn Ngoan không chỉ là gia đình hiếu học mà còn là điển hình làm kinh tế giỏi ở bản Lầu.

Nói về chuyển động tích cực trong sự học của con em bản Lầu, Trưởng bản Lữ Văn Diện phấn khởi chia sẻ: Hiện trong bản đã có một số thanh niên tốt nghiệp ngành Sư phạm và theo nghề dạy học. Bản cũng xây dựng quỹ khuyến học, khuyến tài nhằm khuyến khích con em học tập; duy trì, bảo tồn bản sắc văn hóa đồng bào dân tộc Thái.

Điều đó đã và đang tiếp thêm động lực cho thế hệ trẻ trong bản trên con đường tiếp cận, vươn lên làm giàu bằng tri thức, góp phần đổi thay cuộc sống và góp sức sức xây dựng bản, làng.

Đồng hành cùng bản khó

Những con đường mới, những ngôi nhà được xây dựng khang trang, ruộng nương xanh tốt... đã tô điểm cho bức tranh về cuộc sống mới ở bản Lầu; cũng minh chứng cho những chủ trương, chính sách, sự quan tâm, đồng hành của cấp ủy, chính quyền địa phương với địa bàn vùng khó.

Với phương châm “từng thôn, bản khởi sắc thì xã mới khởi sắc, từng thôn, bản chuyển động thì xã mới đổi thay”, bên cạnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân khắc phục tư tưởng trông chờ, ỷ lại, vươn lên thoát nghèo; cấp ủy, chính quyền xã Châu Phong đã triển khai nhiều giải pháp dồn sức hỗ trợ thôn, bản khó khăn.

Ví như để củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của chi bộ cơ sở, Đảng bộ xã Châu Phong đã phân công các đồng chí: Lương Văn Huấn - Phó Bí thư Đảng ủy; Lương Văn Chung- Ủy viên BCH Đảng bộ xã, Chủ tịch Hội nông dân xã về tham gia sinh hoạt Đảng tại Chi bộ bản Lầu; phân công đồng chí Lữ Thành Đức - Ủy viên BCH Đảng bộ, Bí thư Đoàn Thanh niên xã phụ trách điểm bản Lầu.

Nhờ vậy, chất lượng, nề nếp sinh hoạt của chi bộ không ngừng được nâng lên, công tác bồi dưỡng, phát triển đảng viên mới được tăng cường. Theo Bí thư Chi bộ bản Lầu Lô Văn Chánh: Đầu năm 2025, chi bộ đã kết nạp thêm 1 quần chúng ưu tú vào Đảng, đó là anh Lữ Mạnh Cường - Phó Bí thư Chi đoàn bản, nâng tổng số đảng viên trong chi bộ lên 21 đồng chí, và hiện cấp ủy chi bộ vừa giới thiệu 2 quần chúng ưu tú đi học lớp bồi dưỡng kiến thức về Đảng.

Về phía các đảng viên được BCH Đảng bộ xã phân công cắm bản như Bí thư Đoàn xã Lữ Văn Đức đã phát huy tinh thần “Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”, tích cực phối hợp với các tổ chức, cá nhân triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ bản Lầu.

Điển hình là việc giúp đỡ Chi đoàn bản Lầu nâng cao chất lượng hoạt động, qua đó, phát hiện, bồi dưỡng quần chúng ưu tú cho Đảng; đưa các chương trình như "Mùa Đông ấm", "Tết Vì người nghèo" về bản.

Trong năm 2024, đảng viên trẻ Lữ Thành Đức và Đoàn xã Châu Phong đã phối hợp với Huyện đoàn Nghi Lộc trao tặng nhân dân bản Lầu thiết chế văn hóa trị giá 50 triệu đồng; trao tặng 60 suất quà cho hộ nghèo, trị giá mỗi suất 500.000 đồng; hỗ trợ lắp đặt hệ thống bóng đèn năng lượng mặt trời thắp sáng khuôn viên nhà văn hóa cộng đồng bản.

Các tổ chức, đoàn thể khác trong hệ thống chính trị xã Châu Phong cũng dành nhiều chương trình, hoạt động ưu tiên cho bản Lầu, như Hội LHPN xã ra mắt mô hình “Tập hợp thu hút hội viên, phụ nữ tham gia sinh hoạt hội” tại bản Lầu, tạo nhiều sân chơi bổ ích, mở ra cơ hội học hỏi, giao lưu; thu hút trên 85% chị em tham gia sinh hoạt. Từ đó, phát hiện các điển hình, mô hình mới trong việc thực hiện phong trào thi đua góp phần vào thực hiện nhiệm vụ chính trị tại địa phương.

Hội Nông dân xã ưu tiên các nguồn vốn vay, chương trình tập huấn, tuyên truyền, vận động người dân bản Lầu thay đổi tập quán sản xuất, chuyển đổi cơ cấu, cây trồng, vật nuôi; áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao thu nhập…

Nói về sự chuyển động ở thôn, bản trong những năm gần đây, người đứng đầu Chi bộ, Ban Quản lý bản Lầu đều lạc quan bày tỏ, dẫu trước mắt còn nhiều khó khăn, thử thách (tỷ lệ hộ nghèo còn cao, một số hộ còn khó khăn về nhà ở, đất ở, thiếu sinh kế lâu dài…).

Tuy nhiên, tin tưởng rằng, khi nhận thức người dân thay đổi, tinh thần đoàn kết được nhân lên, cộng với sự quan tâm, đồng hành sát sao của cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể trong hệ thống chính trị của xã, tương lai không xa, bản Lầu sẽ sớm vươn lên trở thành bản khá của xã Châu Phong.