Hàng ngàn người mất quyền định đoạt tài sản

(Baonghean.vn) Trên địa bàn Thành phố Vinh, Thị xã Cửa Lò (Nghệ An) có gần 80 dự án xây dựng khu đô thị, khu nhà ở. Có nhiều khu nhà ở chung cư người dân đã vào ở từ lâu, nhưng vẫn chưa được thành phố cấp bìa đất, nhà. Hàng trăm gia đình đang cần có bìa đất để thế chấp vay vốn làm ăn, chuyển nhượng tài sản nhưng không thực hiện được...

Người dân mất quyền dân sự:

Theo Luật Dân sự qui định: Đối với một tài sản, một người chỉđược coi là có quyền sở hữu khi có quyền sử dụng, quyền chiếm hữu và quyền định đoạt đối với tài sản đó. Trong đó quyền định đoạt là quyền quan trọng nhất, chỉđược thực hiện và được pháp luật bảo vệ khi có đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu của mình. Đối với hàng ngàn người mua các căn hộ chung cư cao tầng, các mảnh đất trong các khu đô thị, khu nhà ở hiện nay nếu đối chiếu với Luật Dân sự thì tài sản vẫn đang thuộc về các chủđầu tư bởi họ chưa được cấp bìa hồng, bìa đỏđể tài sản quan trọng thực sự thuộc về mình.

Khu nhà ở xã hội Hưng Lộc đã bán hết, song vẫn chưa được cấp bìa.

Chị Nguyễn Thị Hà mua căn hộ số 904 Khu chung cư cao cấp C1 Quang Trung của Tecco đã bốn năm nay, nhưng chị mới có hợp đồng mua nhà với chủđầu tư. Còn bìa đất vẫn chưa có. Chị Hà bức xúc: Gia đình tôi làm nghề kinh doanh buôn bán nhiều lúc thiếu vốn làm ăn mà không có gì để thế chấp ngân hàng vay vốn. Còn ông Nguyễn Văn Hà, chủ căn hộ số 6 liền kề khu Tecco C1 thì cho biết: Chúng tôi đang tùy thuộc vào nhà đầu tư, một mình chúng tôi cũng không thể làm được giấy cấp quyền sử dụng nhà ở.

Khu đô thị Vinaconex 9 ở xóm 19, xã Nghi Phú hiện có 64 căn hộ của nhà CTA, trong đó có 60 hộđã đến ở. Nhà thấp tầng có 494 hộ, trong đó có 192 hộđã làm nhà và ở. Công ty tiếp tục xây dựng 102 căn hộở nhà CTB. Tổng cộng có 660 hộ cần được cấp bìa. Nhưng hiện nay việc này chưa làm được. Tòa nhà dầu khí Nghệ An với 2 tòa tháp 25 tầng nổi, trong đó một tòa tháp B xây dựng các căn hộ cao cấp với 126 căn, hiện cũng bán đa số song cũng chưa có bìa cho người mua. Ở các khu nhà của Công ty CP Trung Đô, Công ty nhà ở số 30 (Đội Cung, nhà C7 Quang Trung...) đã có hàng trăm gia đình đến ở, nhưng tình trạng cũng tương tự.

Nhà đầu tư lúng túng

Ông Bùi Văn Quyền- Giám đốc Chi nhánh Tecco Vinh, cho biết: Hàng trăm người đề nghị Chi nhánh cấp bìa nhà ở nhưng thành phố chưa làm được do văn bản, thủ tục chưa thống nhất. Vì chưa có bìa cho người dân nên chúng tôi chưa thu được hết tiền của người mua nhà. Tính ra người dân đang nợ chúng tôi hàng chục tỷđồng do họ chưa có bìa nên chưa phải nộp 10% tiền nhà, đất dù họđã ở nhiều năm.

Giám đốc Ban quản lý dự án Vinaconex 9 Nghi Phú, cho biết: Chúng tôi cũng đang gấp rút làm các thủ tục cấp bìa mà thành phố yêu cầu. Đơn vịđã thông báo cho các hộ phô tô chứng minh nhân dân, hộ khẩu, làm đơn, giấy tờ về mua bán nhà, chuyển nhượng nhà... để làm thủ tục. Mặc dù vậy, vẫn còn nhiều vướng mắc.

Theo Chỉ thị số 12 của UBND tỉnh Nghệ An ngày 21/3/2011, thì Sở Tài nguyên - Môi trường không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất riêng lẻ cho các lô đất khi dự án chưa xây dựng xong. Điều đó có nghĩa là mặc dù nhiều phần dự án đã xong, các tòa nhà trong dự án đã xong, đã có người đến ở nhưng cả dự án chưa xong thì vẫn chưa được cấp bìa lẻ. Nhưng việc cấp bìa lẻ trong các dự án, các khu đô thị hiện nay được giao nhiệm vụ cho thành phố chứ không phải Sở Tài nguyên Môi trường. Vì vậy người dân vẫn lúng túng không hiểu là cơ quan nào sẽ cấp bìa đất, nhà ở cho mình.

Vướng mắc nữa là để cấp được bìa cho các hộ riêng lẻ trong các dự án, các khu nhà ở thì phải có bìa lớn- tức là bìa của cả khu qui hoạch. Hiện nay Sở Tài nguyên - Môi trường mới cấp được bìa đất cho 23 khu quy hoạch.

Việc cấp bìa cho các Khu qui hoạch tuy không vướng về thủ tục nhưng do một số vấn đề về nghĩa vụ tài chính của chủđầu tưđối với Nhà nước, về một số thời điểm nộp thuế của chủđầu tư không đúng với thời điểm cấp bìa... nên văn phòng phải thẩm định lại, yêu cầu truy thu, nộp thuế thêm. Vì vậy hiện nay việc cấp bìa cho các khu nhà ở chung cư vẫn chưa hoàn tất. Nguyên nhân do một số khu đô thị chưa làm xong các thủ tục về tài chính với Nhà nước.

Về hồ sơ cấp bìa cho các hộ riêng lẻ trong khu đô thị có thể nói như "ma trận". Cả chục loại giấy tờ. Nào là đơn, hợp đồng mua bán, hợp đồng nhận chuyển nhượng, sơđồ nhà đất, lệ phí trước bạ, hộ khẩu, biên lai nộp thuế, thời điểm chuyển nhượng...

Trường hợp hợp đồng mua bán nhà đất ký trước thời điểm Thông tư số 16/2010 TT- BXD có hiệu lực thì áp dụng theo hợp đồng mua bán giữa chủđầu tư với bên nhận chuyển nhượng. Nhưng trường hợp chuyển nhượng nhà, đất sau ngày 10/12/2009 (ngày Nghịđịnh số 88/CP của Chính phủ có hiệu lực) thì phải có thêm giấy tờ chứng minh việc nhận chuyển nhượng được thực hiện tại sàn giao dịch bất động sản...

Cốt lõi là các văn bản qui định về việc cấp bìa cho các hộ trong các dự án, nhà ở thành phốđang dự thảo, đang xin ý kiến của các ngành nên vẫn chưa có cơ sở pháp lý để thực hiện. Ngành chức năng cũng chưa biết là cấp bìa màu gì cho dân tùy theo từng loại tài sản.

Việc chậm cấp bìa đất, nhà cho người dân ở các khu chung cưđã khiến cho quyền lợi của hàng ngàn người bịảnh hưởng khi cần bìa để thế chấp vay vốn làm ăn, buôn bán và định đoạt những việc khác. Ngay cả các chủđầu tư cũng bị khê đọng vốn từ người dân do chưa có bìa cấp cho họ. Việc cấp bìa chậm cũng là thất thu nguồn ngân sách từ việc chuyển nhượng ngầm, chuyển nhượng chui. Việc quản lý đất đai, quản lý con người, hộ khẩu, an ninh trật tự tại các khu đô thị... vì vậy cũng thêm khó.

Châu Lan