Hàng nghìn ha rau màu, cây ăn quả ven sông Lam bị vùi lấp sau trận lũ lịch sử, người dân xốc lại tinh thần để khắc phục hậu quả

Đồng ruộng hóa bùn lầy

Những vùng bãi ven sông ở miền Tây Nghệ An sau trận lũ lịch sử đã bị hư hỏng nghiêm trọng. Nước lũ rút, để lại bùn lầy, đất đá ngổn ngang; nhiều diện tích ngô, lạc, rau xanh ven bãi bồi không thể phục hồi.

Người dân đứng giữa những mảnh ruộng tiêu điều, xót xa vì công sức vun trồng suốt nhiều tháng bị cuốn trôi trong chốc lát. Hạ tầng kênh mương tại đây hiện cũng đang tê liệt hoàn toàn.

Tại xã Nhân Hòa (huyện Anh Sơn cũ), chị Nguyễn Thị Hương không giấu nổi nghẹn ngào khi nhìn cánh đồng ngô bị bùn đất vùi lấp. “Mới mấy ngày trước, đám ngô 4 sào của tôi vừa trổ bông, ai ngờ nước lũ về cuốn sạch. Cả 3 sào mía phía trên cũng bị ngập sâu, thân cây gãy đổ hết. Mất trắng rồi”, chị Hương buồn rầu chia sẻ.

Xã Nhân Hòa - nơi từng được xem là vựa hoa màu của vùng miền Tây Nghệ An hiện có hơn 256 ha ngô, lạc, rau xanh bị thiệt hại nặng. Các xóm Đồng Tiến, Quang Tiến, Đào Lâm, Bãi Sậy, thôn 4… gần như bị nhấn chìm trong bùn đất.

Ông Đặng Đình Lục - Chủ tịch UBND xã Nhân Hòa cho biết: “Chúng tôi đang huy động lực lượng thanh niên, dân quân khơi thông mương máng, giải phóng đất sản xuất, nhưng nhiều diện tích bị bùn dày phủ kín vẫn chưa thể khắc phục”.

Đến xã Con Cuông, thấy rõ thực trạng những cánh đồng rau màu, vườn cây ăn quả bị bùn đất vùi lấp. Chị Lô Thị Lan ở bản Khe Rạn cho hay, hơn 2 sào ngô trồng ven khe bị nước lũ đổ về cuốn sạch chỉ trong một đêm mưa lớn. “Ngô sắp thu hoạch, vậy mà giờ chỉ còn lại bùn đất và rác rưởi”, chị Lan nói.

Ông Trần Anh Tuấn - Chủ tịch UBND xã Con Cuông cho biết: Trong đợt lũ vừa qua, địa phương chịu thiệt hại nặng nề về lĩnh vực nông nghiệp. Diện tích lúa bị ảnh hưởng 250 ha, trong đó 220ha mất trắng. Diện tích cây trồng lâu năm (cây keo) có 80ha, thiệt hại trên 70%. 111ha diện tích cây trồng hàng năm bị thiệt hại, trong đó thiệt hại 100% là 30 ha, còn lại thiệt hại 30-70%. Diện tích rau màu có 80 ha, thiệt hại trên 70%. Gia súc bị chết, cuốn trôi 748 con (trâu, bò, lợn, dê). Gia cầm bị chết, cuốn trôi 12.250 con và nhiều diện tích ao nuôi trồng thủy sản bị ngập nước.

Trên thực địa, có thể thấy dọc bãi bồi sông Lam đoạn qua xã Nhân Hòa, xã Con Cuông, xã Vĩnh Tường... toàn bộ các ruộng ngô, mía bị bùn đất phủ kín, nhiều nơi bùn non dày tới nửa mét, khiến việc canh tác trở nên khó khăn cho sau này. Không còn hình ảnh những cánh đồng xanh tốt ngày nào, giờ đây chỉ là một màu nâu xám kéo dài.

Thiệt hại trên diện rộng

Theo thống kê nhanh của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai, Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, tính đến ngày 29/7/2025, tổng thiệt hại về nông nghiệp là rất lớn.

Cụ thể, diện tích lúa bị thiệt hại ước tính khoảng 3.346 ha, 181 ha mạ, trong đó phần lớn bị thiệt hại hoàn toàn. Ngoài ra, 3.220 ha hoa màu khác cũng bị ngập nước, vùi lấp, chủ yếu là các loại cây trồng ngắn ngày như ngô, lạc, rau màu, khoai lang... Diện tích cây trồng hàng năm bị thiệt hại 2.522ha. Diện tích cây trồng lâu năm bị thiệt hại 236,4ha. Diện tích cây ăn quả tập trung bị thiệt hại 145,5ha. Diện tích rừng trồng bị đổ gãy 991,6ha.

Cùng với đó, ngành chăn nuôi cũng chịu ảnh hưởng khi có 1.380 con gia súc và trên 59.000 con gia cầm bị cuốn trôi hoặc chết do mưa lũ.

Trong khi đó, hệ thống hạ tầng nông nghiệp cũng bị tổn thất đáng kể. Hàng loạt công trình thủy lợi bị hư hỏng, sạt lở mái đập, kênh mương bị bồi lấp, cống tiêu thoát nước bị hư hại, làm gián đoạn việc tưới tiêu và phục vụ sản xuất.

Một số địa phương như các xã: Mường Xén, Tương Dương, Tri Lễ, Con Cuông, Nhân Hòa... là những vùng chịu thiệt hại nặng nhất do đất sản xuất ven sông, suối, dễ xảy ra sạt lở.

Trước tình hình trên, UBND tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo các địa phương tập trung huy động lực lượng hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả, khôi phục sản xuất. Các giải pháp như chuyển đổi cây trồng linh hoạt, hỗ trợ giống và vật tư nông nghiệp sẽ được xem xét triển khai khẩn trương trong thời gian tới.

Thiệt hại hoa màu tại các xã miền Tây Nghệ An không chỉ là mất mát vật chất, mà còn là tổn thương tinh thần lớn đối với người nông dân sau những tháng ngày vất vả bám đất, bám ruộng. Trong lúc này, từng phần quà cứu trợ, từng tấm lòng chia sẻ chính là sự tiếp sức quý giá để miền Tây Nghệ An vượt qua hoạn nạn.