Hành trình đến 'ốc đảo' biệt lập nhất Nghệ An

(Baonghean.vn) – Đến thời điểm hiện nay, có thể xem Hữu Khuông (Tương Dương) là xã heo hút và khó khăn nhất tỉnh. Bởi nằm giữa lòng hồ thủy điện bản Vẽ, địa hình phức tạp, giao thông cách trở, ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội.

» Linh mục Nguyễn Đình Thục kích động giáo dân

Để đến trung tâm xã Hữu Khuông không có cách nào khác là đi thuyền máy giữa lòng hồ thủy điện Bản Vẽ.
Để đến trung tâm xã Hữu Khuông không có cách nào khác là đi thuyền máy giữa lòng hồ thủy điện Bản Vẽ. Ảnh: Hồ Phương.

Nhiều lần lên với miền Tây Nghệ An nhưng hành trình vào Hữu Khuông lần này mới thực sự là "trèo đèo lội suối". Không phải từ chân đập thủy điện Bản Vẽ chạy vào lòng hồ, chúng tôi phải cất công ngược lên Mường Xén, đi qua Phá Đánh, Huồi Tụ, Mỹ Lý của huyện Kỳ Sơn rồi theo đường Tây Nghệ An sang Mai Sơn, Nhôn Mai của Tương Dương.

Tính từ trung tâm huyện Tương Dương, chặng đường này ngót 200km, mất hơn 3 giờ chạy ô tô. Từ Nhôn Mai lại ngồi thuyền máy xuôi lòng hồ Bản Vẽ, đến trung tâm xã Hữu Khuông mất khoảng hơn 1 giờ nữa. 4 giờ đồng hồ đầy mệt mỏi.

Vừa đặt chân lên mặt đất, Bí thư Đảng ủy xã Lô Văn Tùng liền nói: “Chào mừng các anh đến với Hữu Khuông, xã duy nhất của tỉnh chưa có đường về trung tâm”.

Hữu Khuông
Ở Hữu Khuông một số bản đã có thể đi xe máy. Nhưng trước khi về bản, xe máy cũng phải...đi thuyền. Ảnh: Hồ Phương.

Hữu Khuông là nơi cư trú của đồng bào Thái, Mông và Khơ mú, hiện xã có 7 bản, gồm: bản Xàn, Huồi Cọ, Con Phen, Pủng Bón, Tủng Hốc, Huồi Pủng, Chà Lâng. Chỉ tên gọi thôi đã thấy lạ lẫm và rất xa xôi rồi. Tuyến đường Yên Tĩnh – Hữu Khuông mới chỉ đến bản Xàn và Huồi Cọ, nhà nước chưa có kế hoạch triển khai những đoạn tiếp theo. Thế là 5/7 bản của xã đành chịu cảnh chưa có đường bộ, đi lại bằng thuyền máy và xe "căng hải" tức... hai cẳng!

Xung quanh là núi non bao bọc, ở giữa là lòng hồ mênh mông, Hữu Khuông trở thành một “ốc đảo” gần như tách biệt với các xã trong vùng. Nguồn thu nhập chính của người dân vẫn chưa có gì khác ngoài nương rẫy.

Địa hình dốc, kỹ thuật canh tác lạc hậu, chăn nuôi thì chỉ theo cách truyền thống nhất là... thả rông. Tư duy của người dân Hữu Khuông vẫn bó hẹp trong cái vòng luẩn quẩn tự cung tự cấp chứ chưa biết phát triển kinh tế hàng hoá.

Mà kể cả có nghĩ đến thì cũng không mấy khả thi vì chưa có đường bộ thì biết lưu thông hàng hoá như thế nào? Chúng tôi không lấy làm ngạc nhiên khi biết tỷ lệ hộ nghèo của xã nằm ở mức hơn 80%, trở thành một trong những xã nghèo nhất tỉnh.

Đường về bản Huồi Pủng cheo leo, cách trở nên hàng hóa không thể lưu thông.
Những con đường về các bản ở Hữu Khuông cheo leo, cách trở nên hàng hóa không thể lưu thông. Ảnh: C.K.

Sống quanh quẩn với núi rừng và nương rẫy, đồng bào các dân tộc ở Hữu Khuông còn giữ được khá niều những phong tục từ thuở xa xưa. Đến bản Mông Chà Lâng chúng ta dễ dàng bắt gặp những ngôi nhà lợp ván sa mu phủ đầy rêu phong trong làn sương mờ ảo. Hay những chú ngựa được dùng để thồ hàng qua những con dốc vắt vẻo.

Đến các bản làng Khơ mú, thấy những người đàn ông, và cả đàn bà nữa, họ ngồi trước hiên nhà, ngậm chiếc tẩu thuốc và đăm chiêu phả làn khói vào không trung. Đó là những thứ "đặc sản" ở Hữu Khuông còn lưu giữ được. 

Người dân Khơ mú ở Hữu Khuông vẫn lưu giữ cách hút thuốc lá bằng tẩu.
Người dân Khơ mú ở Hữu Khuông vẫn lưu giữ cách hút thuốc lá bằng tẩu.

Dù vậy nhưng theo lời người dân ở đây, so với trước đời sống ở Hữu Khuông đã có nhiều thay đổi. Một số bản đã có điện lưới quốc gia, có sóng điện thoại để liên lạc. So với các xã bạn cạnh bên là Mai Sơn và Nhôn Mai, những bước tiến của Hữu Khuông như rùa so với thỏ. Nhưng với người Hữu Khuông thì đã là cả một thay đổi lớn, mở ra cho họ cánh cửa kết nối với cộng đồng.

Khi chúng tôi có mặt ở Hữu Khuông, bà con nơi đây đang tích cực làm chiến dịch mở đường giao thông về bản. Năm nay, xã tập trung chỉ đạo mở tuyến đường từ bản Con Phen (trung tâm xã) đi bản Huồi Pủng với chiều dài 7,1km.

Huyện hỗ trợ bằng cách điều máy ủi san 2km, phần còn lại xã huy động gần 600 nhân công của tất cả các bản thực hiện trong vòng 5 ngày. Một con đường nhỏ men theo sườn núi, chạy về Huồi Pủng đã hình thành.

Trên những con thuyền chòng chành giữa lòng hồ Bản Vẽ hay trên những sườn núi dốc nơi những con đường nhỏ bé được mở ra, người Hữu Khuông vẫn không ngừng ước mơ về những con đường lớn. 

Công Kiên

tin mới

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Được ví như những người “truyền lửa” thắp sáng những giá trị bản sắc văn hoá các dân tộc thiểu số, hiện những người cao tuổi ở miền Tây xứ Nghệ vẫn ngày đêm trao truyền những giá trị văn hoá của dân tộc mình với mong ước bảo tồn, gìn giữ cho muôn đời sau.

Ông Lang Vi Tịnh kể chuyện xưa của dòng họ cho cháu gái của mình. Ảnh Thành Chung

Chuyện về một dòng họ nổi tiếng ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ở  miền núi tỉnh Nghệ An, dòng họ Lang Vi được xem là "danh gia vọng tộc" với 3 đời liền có thành viên giữ chức Tri phủ phủ Tương Dương. Sau Cách mạng Tháng Tám đến nay, dòng họ Lang Vi cũng đã và đang có nhiều đóng góp trong công cuộc xây dựng quê hương, đất nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

(Baonghean.vn) - Chiều 30/7, trong chương trình công tác tại Nghệ An, Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đã đến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ, huyện Quế Phong và hộ nghèo tại xã Thông Thụ, huyện Quế Phong.

Điểm tái định cư

Người dân vùng lũ Kỳ Sơn thấp thỏm chờ tái định cư

(Baonghean.vn) - Cơn lũ quét lịch sử vào tháng 10/2022 đã khiến hàng trăm hộ dân Kỳ Sơn bị mất nhà cửa. Sau gần 1 năm chờ đợi, người dân vùng lũ vẫn chưa có nơi ở mới, nhiều hộ buộc phải dựng nhà tạm để sống trong khi mùa mưa lũ lại sắp cận kề.

Lê rừng

Xã vùng cao Kỳ Sơn vào mùa thu hoạch lê rừng

(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

(Baonghean.vn) -  Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
ff

'Trốn nắng' ở vùng sinh thái Con Cuông

(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
Động lực mới phát triển miền Tây

Động lực mới phát triển miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
Món rêu đá ngày Tết

Hấp dẫn, thơm ngon món mọc rêu đáy sông gói lá chuối ngày Tết

(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.
Người có uy tín vùng đồng bào DTTS.

Tuyên dương 200 người có uy tín tiêu biểu vùng đồng bào DTTS ở Nghệ An

(Baonghean.vn) - Những người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số đã phát huy vai trò tích cực, có nhiều đóng góp cho công cuộc xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh nói chung và các huyện miền núi nói riêng. Họ chính là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với đồng bào các DTTS, nhân dân vùng miền núi.
ảnh đại diện ý kiến

Những thủ lĩnh nơi bản làng miền Tây xứ Nghệ

(Baonghean.vn) - Người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) luôn tiên phong, đi đầu trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền, vận động đồng bào áp dụng các tiến bộ KHKT vào sản xuất, chăn nuôi; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc. Về dự Hội nghị tuyên dương người có uy tín tiêu biểu trong vùng đồng bào DTTS tỉnh Nghệ An lần thứ 2, năm 2019 diễn ra vào chiều 15/10, các đại biểu gửi gắm nhiều tâm nguyện từ thực tiễn.
Có không gian vừa thoáng mát, vừa yên tĩnh dường như đã tạo cảm hứng đọc sách cho các em học sinh

Dãy nhà chờ độc đáo cho giáo viên và học sinh vùng cao Nghệ An

(Baonghean.vn) - Điểm Trường Tiểu học bản Khổi, thuộc Trường Tiểu học Tam Thái (Tương Dương - Nghệ An) chỉ có 2 phòng học, không có phòng chờ cho giáo viên và phòng đọc sách cho học sinh. Phụ huynh nơi đây đã cùng nhau góp tre, nứa, lá cọ để dựng lên những nhà chờ đẹp mắt, thân thiện.