Hành vi chiếm dụng bất hợp pháp quỹ bảo trì chung cư của chủ đầu tư đã cấu thành tội phạm

Phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV. Ảnh: TTXVN

Chất vấn Bộ trưởng Phạm Hồng Hà, đại biểu Lưu Văn Đức (đoàn Đắk Lắk) nêu thực tế hiện nay, một số chủ đầu tư, có năng lực tài chính, năng lực chuyên môn kém nhưng vẫn được chấp thuận cho phép làm chủ đầu tư các chung cư. Vì thế, khi được giao quản lý quỹ bảo trì họ thường chây ỳ, không bàn giao lại cho ban quản trị mà chiếm dụng, sử dụng vào việc khác.

Cũng không ít chung cư, chủ đầu tư xây dựng thay đổi thiết kế, cắt xén tiện ích, tăng số lượng căn hộ, bàn giao chất lượng không đảm bảo dẫn đến chậm trễ không bàn giao hồ sơ công trình cho ban quản trị và không thống nhất diện tích chung, riêng khiến cho việc xác định kinh phí bảo trì rất khó....

“Đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến không ít tranh chấp, phức tạp, bức xúc ở các khu chung cư hiện nay. Đề nghị Bộ trưởng cho biết trách nhiệm quản lý nhà nước và quan điểm xử lý của Bộ trưởng đối với những vi phạm trên” - đại biểu chất vấn.

Đại biểu Nguyễn Mai Bộ chất vấn Bộ trưởng Phạm Hồng Hà.

Đại biểu Nguyễn Mai Bộ (đoàn An Giang) cũng đặt vấn đề, theo Điều 176 của Luật Nhà ở, thanh tra xây dựng có trách nhiệm thanh tra việc quản lý nhà ở, Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức thực hiện thanh tra chuyên ngành về nhà ở.

Đại biểu đặt vấn đề cơ quan thanh tra xây dựng đã thanh tra và phát hiện để làm 2 việc sau: Yêu cầu ký lại hợp đồng mua, bán tòa nhà chung cư vì vốn dĩ hợp đồng này đã bị vô hiệu hóa do phần diện tích sử dụng chung vốn là của cư dân nhưng hiện nay chủ đầu tư đã chiếm.

Việc làm thứ 2 là chuyển cho cơ quan điều tra hình sự xử lý về tội lạm dụng tín dụng quỹ bảo trì tòa chung cư.

Trả lời các đại biểu, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho rằng một trong những nguyên nhân gây ra tranh chấp trong quản lý nhà chung cư là một số chủ đầu tư năng lực kém nên cố tình dây dưa không bàn giao quỹ bảo trì nhà chung cư để kiếm lợi nhuận bất hợp pháp, chậm nộp hồ sơ, chậm bàn giao hồ sơ, quỹ bảo trì, không thực hiện tốt nghĩa vụ bảo hành của mình,...

“Đây là những hiện tượng có thực. Thời gian tới, giải pháp kiểm soát ngay từ khâu chúng ta giao cho đấu thầu hoặc giao thầu cho chủ đầu tư thì phải kiểm soát năng lực của chủ đầu tư theo đúng quy định” - ông Phạm Hồng Hà nói.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà trả lời chất vấn tại Hội trường.

Theo Luật Kinh doanh bất động sản, năng lực của chủ đầu tư tham gia xây dựng bất động sản đã được quy định rất đầy đủ nên người đứng đầu ngành xây dựng đề nghị các địa phương trong quá trình thực hiện việc này phải kiểm soát tốt hơn để bảo đảm năng lực của nhà đầu tư khi tham gia xây dựng các công trình bất động sản.

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cũng cho biết, trong năm 2018 và 6 tháng năm 2019, Thanh tra Sở Xây dựng Hà Nội và TP HCM tiến hành kiểm tra 92 dự án chung cư và phạt vi phạm hành chính với số tiền 5,5 tỷ đồng, yêu cầu biện pháp khắc phục hậu quả với 20 chủ đầu tư về hành vi tự ý chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng phần sở hữu chung.

Cũng qua thanh tra ở 2 thành phố lớn trên đã xử phạt vi phạm hành chính 1,3 tỷ đồng, yêu cầu áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả với 11 chủ đầu tư không bàn giao, chậm bàn giao, hoặc bàn giao không đầy đủ quỹ bảo trì chung cư cho ban quản trị. Hiện nay, các địa phương chưa chuyển vụ việc nào sang cơ quan điều tra.

Chưa đồng tình với câu trả lời trên, đại biểu Nguyễn Mai Bộ giơ biển tranh luận và nhấn mạnh hành vi chiếm đoạt quỹ bảo trì chung cư đã cấu thành tội phạm trong Bộ luật hình sự. Việc thanh tra không phát hiện ra là do năng lực yếu hoặc không làm hết trách nhiệm.

“Nếu thanh tra xây dựng không phát hiện được thì có thể mời ít nhất 3 đại biểu nêu vấn đề này tham gia đoàn thanh tra, chúng tôi sẽ chỉ rõ” – ông Nguyễn Mai Bộ nói và đề nghị Bộ trưởng nhìn nhận lại vấn đề này “để bảo vệ người nghèo”.

“Dân chiếm đoạt 5 triệu đồng đã xử lý hình sự, còn ở đây chiếm đoạt cả tỷ đồng thì không bị làm sao?” - ông Nguyễn Mai Bộ băn khoăn.

Liên quan đến vấn đề này, trong phần trả lời chất vấn và phát biểu làm rõ một số vấn đề đại biểu quan tâm, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Công an, các địa phương, đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM - nơi có nhiều dự án chung cư chỉ đạo thực hiện nghiêm Chỉ thị 29 của Chính phủ về tăng cường quản lý Nhà nước với công tác quản lý vận hành nhà chung cư.

“Xử lý nghiêm trường hợp vi phạm theo đúng quy định, nhất là vi phạm quỹ bảo trì để bảo vệ lợi ích của cư dân” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.