HĐND tỉnh Nghệ An nhấn mạnh 5 nhiệm vụ trọng tâm của công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực văn hóa

Sáng 6/12, Kỳ họp thứ 25, HĐND tỉnh khóa XVIII đã hoàn thành phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề về giải pháp thực hiện chỉ tiêu, chất lượng làng, bản, khối phố văn hóa; tỷ lệ xã, phường, thị trấn có thiết chế văn hóa, thể thao đạt tiêu chí theo quy định và chỉ tiêu đề ra; công tác quản lý đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời; việc xây dựng môi trường văn hóa gắn với xây dựng, hoàn thiện và phát huy bản sắc con người xứ Nghệ; phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn tỉnh.

Với tinh thần làm việc nghiêm túc, dân chủ, trách nhiệm, phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với lĩnh vực văn hóa và thể thao hoàn thành, có 18 lượt đại biểu HĐND tỉnh tham gia chất vấn, tranh luận liên quan các vấn đề đã nêu.

Nhiều đại biểu đã nêu câu hỏi tập trung, đi thẳng vào vấn đề chất vấn, đề nghị làm rõ những tồn tại, hạn chế và những giải pháp về lĩnh vực văn hóa, thể thao.

Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao, với vai trò người đứng đầu ngành đã nắm chắc các nội dung thuộc thẩm quyền quản lý của ngành, trả lời khá đầy đủ, trọng tâm và thẳng thắn các nội dung mà đại biểu nêu ra tại phiên chất vấn. Các Giám đốc Sở: Giáo dục và Đào tạo, Du lịch đã tham gia trả lời làm rõ thêm những vấn đề mà đại biểu và cử tri quan tâm.

Trên cơ sở báo cáo và nội dung của phiên chất vấn về lĩnh vực văn hóa, thay mặt chủ tọa kỳ họp, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Như Khôi đã đánh giá, kết luận một số vấn đề.

Theo đó, thời gian qua UBND tỉnh, ngành văn hóa, thể thao, các ngành, địa phương các cấp đã tích cực triển khai các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và của tỉnh về lĩnh vực văn hóa, thể thao, gắn với phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa và thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới… từng bước nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân. Số làng bản, đơn vị văn hóa gần đạt chỉ tiêu Nghị quyết 18 HĐND tỉnh. Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở được các địa phương đầu tư, nâng cấp và sử dụng khá hiệu quả, cơ bản đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hoá của Nhân dân.

Việc xây dựng môi trường văn hóa được quan tâm triển khai và có những chuyển biến tích cực; góp phần giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa, truyền thống lịch sử, bồi đắp những giá trị tốt đẹp trong con người Nghệ An. Việc phát triển công nghiệp văn hóa được từng bước quan tâm. Công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời đã được chú ý. Những kết quả này góp phần quan trọng vào việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 -2025.

Bên cạnh những kết quả đạt được, qua phiên chất vấn, HĐND tỉnh nhận thấy vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục trong công tác quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực văn hóa.

Chất lượng các danh hiệu làng, bản, khối phố, đơn vị văn hoá tại một số nơi còn thiếu bền vững. Thiết chế văn hóa, thể thao ở một số vùng nông thôn, miền núi ở các địa phương sáp nhập đơn vị hành chính còn thiếu đồng bộ; quy mô, phương tiện không đáp ứng nhu cầu hoạt động của người dân; có nơi việc sử dụng thiết chế văn hóa chưa hiệu quả và lãng phí.

Tình hình tội phạm, tệ nạn xã hội, bạo lực học đường, xâm hại trẻ em, ứng xử thiếu văn hóa nơi công cộng... vẫn tồn tại và tiềm ẩn những vấn đề rất đáng quan tâm. Nhiều di sản văn hóa vật thể, phi vật thể chưa được gìn giữ, phát huy đúng mức; trong đó một số giá trị bản sắc văn hóa trong đồng bào các dân tộc đang có nguy cơ bị mai một.

Công nghiệp văn hóa còn khó khăn, chưa xây dựng được các thương hiệu mạnh để khai thác tốt hơn tiềm năng, thế mạnh của địa phương và đóng góp tốt hơn cho phát triển kinh tế - xã hội. Hoạt động du lịch văn hóa còn thiếu sự liên kết chặt chẽ giữa các địa phương với doanh nghiệp, giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp; thiếu sự kết nối các điểm đến trong và ngoài tỉnh.

Hoạt động của các đơn vị nghệ thuật biểu diễn còn khó khăn, chưa thường xuyên quảng bá được các di sản văn hoá, nhất là văn hóa ví, giặm tới nhiều địa phương trong nước. Nhân dân vùng sâu, vùng xa còn hạn chế trong thụ hưởng nghệ thuật biểu diễn. Hoạt động quảng cáo ngoài trời về cơ bản chưa được kiểm tra, giám sát thường xuyên để kịp thời xử lý đối với các trường hợp vi phạm, làm ảnh hưởng mỹ quan đô thị.

HĐND tỉnh cơ bản tán thành với các giải pháp, cam kết mà Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao đã báo cáo tại phiên chất vấn; đồng thời đề nghị UBND tỉnh, ngành Văn hóa và Thể thao, các ban, ngành cấp tỉnh và các địa phương, các cơ quan liên quan tập trung thực hiện các nội dung.

Thứ nhất, tiếp tục quán triệt quan điểm của Đảng: Văn hoá phải được đặt ngang hàng với chính trị, kinh tế, văn hoá là sức mạnh nội sinh, bảo đảm cho sự phát triển bền vững của quê hương, đất nước.

Tập trung thực hiện tốt Luật Di sản (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua; Triển khai có hiệu quả các Nghị quyết, đề án của Trung ương, của tỉnh về xây dựng, phát triển văn hoá trong giai đoạn hiện nay bằng các chương trình, kế hoạch cụ thể, thiết thực; trong đó chú trọng: Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 18/7/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 05-NQ/TU ngày 14/12/2016 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xây dựng con người văn hóa, gia đình văn hóa Nghệ An, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển gắn với thực hiện Đề án phát triển văn hóa tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Chủ động xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về văn hóa vừa được Quốc hội thông qua theo tinh thần: lấy con người làm trung tâm, văn hóa tốt đẹp của dân tộc Việt Nam và xứ Nghệ là nền tảng tinh thần, nguồn lực nội sinh cho phát triển.

Thứ hai, quan tâm nâng cao chất lượng các danh hiệu làng, bản, khối phố, đơn vị văn hoá một cách thực chất, tránh tình trạng hình thức, làm giảm ý nghĩa, tầm quan trọng của danh hiệu này. Hàng năm, cần kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm và thu hồi các danh hiệu nếu không còn đạt chuẩn quy định.

Tiếp tục tập trung các giải pháp phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội, đảm bảo môi trường an toàn, lành mạnh cho phát triển kinh tế - xã hội và sản xuất, đời sống của Nhân dân. Đặc biệt, quan tâm giữ gìn an toàn, an ninh trong môi trường học đường và trong hoạt động vui chơi, giải trí của trẻ em…

Rà soát hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao tại cơ sở, nhất là ở các địa phương đã và đang tiến hành sáp nhập đơn vị hành chính. Tham mưu phương án nâng cấp, khai thác, sử dụng có hiệu quả các thiết chế hiện có. Từng bước huy động các nguồn lực để trang bị các phương tiện hoạt động thiết yếu, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hoá, thể thao của Nhân dân.

Tập trung tham mưu, thực hiện có hiệu quả Đề án xây dựng thành phố Vinh trở thành trung tâm văn hoá phía Bắc, của vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ; trung tâm đào tạo tuyển chọn tài năng các môn thể thao trọng điểm của khu vực Bắc Trung Bộ, đồng thời là trung tâm phụ trợ huấn luyện nâng cao thành tích thể thao của quốc gia theo Quyết định số 1059/QĐ-TTg ngày 14/9/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Nghệ An thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thứ ba, hướng dẫn rà soát, hoàn thiện các quy định, hương ước xây dựng đời sống văn hoá từ các cơ sở, đơn vị, trường học, dòng họ... phù hợp với các quy định của pháp luật, các giá trị văn hoá, đạo đức tốt đẹp của dân tộc và bản sắc văn hoá xứ Nghệ. Trong đó, chú trọng hoàn thiện, thực hiện tốt các quy chế về quản lý lễ hội, quy ước về việc tang lễ tại đô thị, vùng đông dân cư. Thực trạng hiện nay ở thành phố Vinh và các thị xã, thị trấn, việc tang lễ đang được tổ chức nhiều tại gia đình, ảnh hưởng đến môi trường khu dân cư. Việc xây dựng, duy trì hoạt động các nhà tang lễ còn chưa được quan tâm đúng mức.

Phát huy vai trò gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên, người có uy tín trong cộng đồng. Tiếp tục khơi dậy tinh thần, huy động các nguồn lực từ Nhân dân để giữ gìn, phát huy các giá trị lịch sử, văn hoá truyền thống, tích cực hưởng ứng phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá; Toàn dân đoàn kết xây xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Quan tâm duy trì các hoạt động, biểu dương, nhân rộng các điển hình người tốt, việc tốt từ cơ sở, xây dựng lối sống, nếp sống văn hoá, nhân văn, nghĩa tình trong con người xứ Nghệ. Tuyên truyền, phê phán, đấu tranh với các hành vi thiếu văn hoá, vi phạm pháp luật, trái với thuần phong mỹ tục.

Thứ tư, quan tâm đầu tư, phát triển dịch vụ công nghiệp văn hóa có tiềm năng, lợi thế gắn với đặc trưng vùng miền. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các Đề án, chương trình về bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá vật thể, phi vật thể rất đa dạng, phong phú và quý giá của các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Trên thực tế, bên cạnh bảo tồn phát huy tốt di sản Dân ca ví, giặm; cần quan tâm hơn nữa việc gìn giữ, lan toả nét đẹp của các điệu lăm, nhuôn, xuối của đồng bào Thái; điệu đu đu điềng điềng của đồng bào Thổ; điệu hát tơm của đồng bào Khơ Mú; múa khèn của đồng bào Mông…

Tiếp tục chỉ đạo thực hiện việc giữ gìn, phát huy giá trị lịch sử, bản sắc văn hoá xứ Nghệ, gắn với phát triển du lịch bền vững. Duy trì các hoạt động thực tiễn và ứng dụng tốt nền tảng số để truyền tải các nội dung, chương trình văn hoá nghệ thuật đến với Nhân dân, nhất là đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn và cộng đồng người Việt, người Nghệ ở nước ngoài. Đồng thời, quan tâm giới thiệu giá trị, bản sắc văn hoá của các vùng miền, các dân tộc trong và ngoài nước, góp phần làm phong phú thêm tri thức, tâm hồn con người Nghệ An, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động văn hóa, thể thao tập trung vào các dịp kỷ niệm, lễ hội lớn. Tham mưu đầu tư các điều kiện cơ sở vật chất để có thể đăng cai một số hoạt động văn hoá - thể thao - du lịch tầm quốc gia và quốc tế tại thành phố Vinh, huyện Nam Đàn… vào dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn sắp tới.

Rà soát, đánh giá lại các Nghị quyết của HĐND tỉnh về văn hoá, thể thao, du lịch, tham mưu một số chính sách theo hướng tập trung nguồn lực để thực hiện các nội dung chương trình mang tính đột phá cho phát triển văn hoá, thể thao, du lịch theo mục tiêu đưa Nghệ An trở thành một trong những trung tâm du lịch của vùng Bắc Trung Bộ, là điểm đến hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước theo tinh thần Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Chú trọng thực hiện tốt việc quy hoạch và quản lý các không gian quảng cáo theo đúng quy định, vừa đảm bảo điều kiện cho các doanh nghiệp quảng cáo phát triển, vừa đảm bảo mỹ quan đô thị, trật tự an toàn giao thông. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quảng cáo ngoài trời.

Thứ năm, quan tâm chăm lo phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, sử dụng có hiệu quả đội ngũ cán bộ quản lý, công chức, nghệ nhân, nghệ sĩ làm công tác văn hoá, văn nghệ, thể thao, du lịch từ cơ sở, cấp huyện đến cấp tỉnh. Thực hiện rà soát, sắp xếp, tinh gọn và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị thuộc quản lý của ngành, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ xây dựng, phát triển văn hoá, gắn liền với phát triển kinh tế.

Đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương, các đơn vị liên quan triển khai thực hiện các nội dung đã nêu trên và báo cáo HĐND về việc thực hiện kết luận phiên chất vấn này tại các kỳ họp định kỳ hàng năm.

Thường trực HĐND tỉnh, các Ban của HĐND tỉnh, các Tổ đại biểu HĐND tỉnh và đại biểu HĐND tỉnh giám sát thường xuyên việc tiếp thu, giải trình và thực hiện cam kết tại phiên chất vấn. Đề nghị Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, vận động Nhân dân chung tay thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu về phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và giám sát kết quả thực hiện kết luận tại phiên chất vấn này.