(Baonghean) - Những năm qua, Dự án “Xây dựng mô hình Tổ hợp tác và áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất muối sạch” đã được triển khai, qua đó giúp diêm dân có điều kiện sản xuất muối sạch nâng cao giá trị sản phẩm. Đồng thời, chuyển đổi tập quán sản xuất muối của diêm dân từ cá thể sang tổ hợp tác theo nhóm hộ, cùng hỗ trợ nhau trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; tập trung đầu tư, thiết kế, cải tạo đồng muối.
Nghệ An có tổng diện tích đồng muối được quy hoạch là 793 ha, trong đó có 110 ha muối phơi nước và 683 ha muối phơi cát tập trung chủ yếu ở 2 huyện Diễn châu và Quỳnh Lưu. Từ lâu, hầu hết các công đoạn làm muối vẫn duy trì theo phương pháp thủ công, truyền thống: phơi cát - lọc chạt - kết tinh; cơ sở hạ tầng xuống cấp, không được tu sửa thường xuyên nên năng suất và sản lượng không cao, chất lượng thấp do lẫn nhiều tạp chất, hàm lượng Natri clorua không đạt tiêu chuẩn dùng trong công nghiệp... Hiện nay, được sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Trung tâm Khuyến nông Nghệ An đã thực hiện Dự án “Xây dựng mô hình Tổ hợp tác và áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất muối sạch” trong thời gian 3 năm (2011 - 2013) tại HTX Vạn Nam, huyện Diễn Châu và xã Quỳnh Thuận, huyện Quỳnh Lưu với quy mô 1.500m2 sân phơi trải bạt có 75 hộ tham gia. Đồng thời với đó là nâng cấp cơ sơ hạ tầng đồng muối: Tu sửa và làm mới được 1.500m2 sân kết tinh muối; 75 nhăng đựng nước; 150 chạt lọc; 150 thùng lắng lọc, 75 ô nề được trải 1.500m2 bạt HDPE dày 0,5 mm, tổ chức tập huấn kỹ thuật cho 150 người trong mô hình và 120 người ngoài mô hình.
 |
| Diêm dân thu hoạch muối. |
Việc áp dụng sáng kiến cải tiến kỹ thuật đưa bộ chạt lọc ra giữa sân đã giảm 45 - 50% sức lao động (do không phải dùng xe cút kít vận chuyển cát). Mô hình đạt kết quả tốt vì đã cải thiện được năng suất và chất lượng sản phẩm; muối phơi từ sân trải bạt có năng suất cao hơn muối phơi từ sân ô nề truyền thống từ 15 - 20%, vì nước chạt phơi trên sân trải bạt hấp thu nhiệt tốt hơn sân kết tinh truyền thống nên nhanh khô, tăng lượng nước chạt và tránh được thất thoát trong khi phơi. Muối trên sân trải bạt có hạt trắng tinh, khô chắc, lẫn ít tạp chất, trong khi đó, muối sản xuất từ sân kết tinh truyền thống có màu trắng ngà, nhiều tạp chất, nên giá bán được cao hơn từ 10 - 15% so với muối sản xuất trên ô nề truyền thống. Sản xuất muối trên nền sân kết tinh truyền thống có năng suất bình quân 52 tấn/ha, lợi nhuận khoảng 30.000.000 đồng/ha; mô hình sản xuất muối trên sân kết tinh trải bạt thời gian kết tinh muối nhanh, nên năng suất bình quân 75 tấn/ha. Sau khi trừ chi phí, người làm muối có lãi 50.000.000 đồng/ha.
Ông Hoàng Văn Biên - Chủ nhiệm HTX Vạn Nam huyện Diễn Châu cho biết: “Giá thành sân kết tinh trải bạt đầu tư ban đầu hơi cao, khoảng 5.000.000 đồng/1đơn vị sân phơi, nhưng thời gian sử dụng được 5 năm; trong khi đó, sân kết tinh truyền thống cứ sau mỗi vụ phải tu sửa, bình quân 2 năm phải làm mới sân một lần nếu so với thời gian 5 năm thì 1 đơn vị ô nề chi phí tới khoảng 9.000.000 đồng. Đặc biệt, khi sản xuất, mỗi m2 sân kết tinh trải bạt làm tăng lượng muối trung bình 0,4 kg so với ô không trải bạt”. Với những hiệu quả rõ rệt nên từ khởi nguồn ban đầu trong 3 năm triển khai quy mô 1.500m2 sân phơi trải bạt, đến nay toàn tỉnh đã nhân rộng ra được hơn 15.000m2 sân phơi đồng muối được trải bạt.
Vũ Thị Vinh
