Hiệu quả thiết thực của một dự án
(Baonghean) Giai đoạn 2010 - 2012, tổ chức OXFAM phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai Dự án: “Hệ thống thâm canh lúa cải tiến (SRI)”. Kết quả thực hiện các hoạt động của dự án được OXFAM đánh giá cao, Từ mô hình vụ xuân 2010 với diện tích 39 ha trên 6 xã, sau 2 năm diện tích áp dụng SRI được nhân rộng gần 2000 ha không những chỉ tại 6 xã vùng Dự án của 3 huyện Diễn Châu, Hưng Nguyên, Nam Đàn, mà được lan rộng đến các huyện vùng lúa khác như Quỳnh Lưu, Yên Thành, Đô Lương...
Từ hiệu quả của Dự án SRI, tổ chức OXFAM đầu tư tiếp Dự án “Nông nghiệp thông minh thích nghi với biến đổi khí hậu cho nông dân sản xuất nhỏ tại Nghệ An”, thời gian từ tháng 6/2012 đến tháng 12/2013. Địa điểm triển khai tại 6 xã: Diễn Quảng, Diễn Tân (Diễn Châu), Hưng Mỹ, Hưng Tân (Hưng Nguyên) Nam Lộc, Nam Xuân (Nam Đàn).
Nội dung hoạt động của dự án bao gồm: Tăng cường năng lực cho cán bộ địa phương và người dân có kiến thức về: Biến đổi khí hậu, bình đẳng giới, kỹ thuật nông nghiệp, thị trường và hạch toán nông hộ, quản lý nhóm...; xây dựng mô hình trình diễn trên cơ sở lựa chọn các tác động thông minh để giảm thiểu rủi ro do biến đổi khí hậu gây ra cho sản xuất nông nghiệp, nâng cao hiệu quả cho các hộ nông dân, cụ thể như: Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, né tránh bất lợi của thời tiết bằng các biện pháp: Chọn giống ngắn ngày năng suất cao, ứng dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác tiến tiến, sử dụng các sản phẩm hữu cơ thân thiện với môi trường, bền vững và an toàn cho sức khỏe con người… Người dân tự nguyện và đề xuất ý tưởng về loại sản phẩm để xây dựng mô hình tại đồng ruộng, chuồng trại của mình, Ban điều phối dự án xem xét tính phù hợp và quyết định hỗ trợ nông dân về mặt kỹ thuật và một phần nhỏ kinh phí theo quy định của OXFAM (mỗi vụ 8 lần tập huấn tại đồng ruộng theo giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây trồng vật nuôi và hỗ trợ 210.000 đồng/sào mô hình cho 30 hộ/ xã).
Mô hình ngô lai CP 555 của Dự án nông nghiệp thông minh tại Diễn Tân (Diễn Châu)
Vụ đông 2012, Dự án đã lựa chọn các mô hình: Trồng ngô lai có bầu tại Diễn Châu, trồng bí leo giàn và nuôi gà an toàn sinh học tại Hưng Nguyên, thâm canh lạc L26 và trồng su hào tại Nam Đàn. Đây là những loài cây trồng, vật nuôi truyền thống mà bà con thường làm trong vụ đông, tuy nhiên có năm được mùa, có năm không được thu hoạch do mưa lụt, dịch bệnh... Dự án đã nghiên cứu những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu có thể đe dọa đến sản xuất, từ đó tìm các biện pháp né tránh như: Chọn giống năng suất cao, thời gian sinh trưởng ngắn (lạc L26, ngô lai CP555, bí xanh TN44, gà sasso lai chọi...), che phủ nilon cho lạc hạn chế bốc hơi nước và cỏ dại, ươm ngô và bí trong bầu trước khi đưa ra trồng để rút ngắn thời gian trên đồng ruộng, làm luống cao và làn dàn cho bí leo để tránh ngập do mưa lụt, tăng cường sử dụng phân hữu cơ, sử dụng biện pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp IPM hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu,... Sau gần 3 tháng triển khai (từ tháng 10 - tháng 12/2012), các mô hình của dự án đã thu được kết quả bước đầu cho hiệu quả cao hơn mô hình truyền thống làm đối chứng từ 15 - 30%: Gà mô hình đạt trọng lượng bình quân 2,1 kg/con, tỷ lệ sống 96% - lãi thuần đạt 101.000 đồng/con (gà nuôi truyền thống đạt 1,4 kg/con, tỷ lệ sống 65% - lãi thuần 71.000đồng/con); ngô lai đạt năng suất 46,6 tạ/ha, lãi thuần 27.960.000 đồng/ha (ngô trồng đại trà theo truyền thống đạt 41,3 tạ/ha, lãi thuần 24.780.000đồng/ha); lạc đạt năng suất 41,6 tạ/ha, lãi thuần 97.500.000 đồng/ha (trồng đại trà theo truyền thống đạt 36,3 tạ/ha, lãi thuần 83.200.000đồng/ha; Bí leo dàn đạt năng suất 43,2 tấn/ha - lãi thuần 85 triệu đồng/ha (trồng bí bò theo truyền thống đạt 16 tấn/ha, lãi thuần 26 triệu đồng/ha).
Hy vọng rằng trong thời gian tới, Dự án “Nông nghiệp thông minh thích nghi với BĐKH” tiếp tục tạo được sức lan tỏa rộng rãi từ kỹ năng sản xuất nông nghiệp thông minh, hiệu quả, thân thiện với môi trường để nhiều người dân cùng chung tay hành động vì cuộc sống hiện tại và tương lai, góp phần hạn chế những rủi ro mất mát do biến đổi khí hậu.
Nguyễn Thị Hà (Trung tâm Khuyến nông tỉnh)
