Hồ Tràng Đen, tiềm năng du lịch sinh thái ở Nam Đàn

(Baonghean) - Tiềm năng đất đai và mồ hôi đổ xuống của một thời khí thế “thay trời đổi đất” đã cho phía Tây Bắc huyện Nam Đàn nay có một tiểu vùng sinh thái tuyệt vời: Hồ Tràng Đen. Trùng điệp non xanh vi vút thông reo bốn mùa in bóng gương nước mênh mang, để đất đâu chỉ là tiềm năng sinh kế, mà trải thời gian đã trở thành dấu ấn nặng tình người quê hòa quyện nét đẹp thiên nhiên.

Hồ Tràng Đen. Ảnh: Sỹ Minh

Nằm trên địa bàn xã Nam Hưng (Nam Đàn), hồ Tràng Đen là một trong những “biểu trưng” thành quả thời chống Mỹ đầu những năm 1970, khi hậu phương lớn miền Bắc tập trung thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng “nắn lại dòng sông, khơi dòng nước mát” xây dựng hồ đập tưới tiêu… Từ Làng Sen – Kim Liên lên hồ Tràng Đen chỉ hơn mươi cây số, đường nhựa êm ru đưa bạn qua dốc ba cấp địa danh gợi sự đánh phá ác liệt của máy bay Mỹ năm xưa; qua chợ Nam Nghĩa nổi tiếng với sản vật thịt me, phiên chợ bò truyền thống để chợ dần trở thành nơi thăm thú cho cả khách văn chương yêu phiên chợ nhà quê… Lên chút nữa là Truông Bồn đang được xây dựng tầm di tích quốc gia gắn với quang cảnh núi non danh thắng và làng quê hồn Việt đậm chất trung du.

Và đây, hồ quanh năm đầy nước với nhiều loại cá như: chạp chạp, lúi, mè, gáy, trắm… với bao loài thủy sinh rong tảo. Một sớm mùa hạ đến với hồ, khỏa mái chèo thuyền nhỏ len vào những sườn núi vào vùng trung tâm hồ có con đập nhỏ. Lần theo những bậc đá xanh trèo lên thân đập, phóng tầm mắt bốn phía, thấy nắng vàng dập dờn trên những tán thông xanh hắt bóng xuống nước in màu thanh thiên tạo nên những vòng sóng bảy sắc ven hồ thật kỳ thú.

Và, bạn hãy yên tâm với sự lo ngại ban đầu về nền nhiệt độ “rạc đất trời” của xứ Nghệ cữ gió Lào này, bởi Tràng Đen và sinh thái lâm – thủy ở đây như một máy điều hòa khổng lồ đã làm dịu lại cái nắng nóng miền Trung đáng sợ, khiến cho bạn được mơ màng trong cảnh sắc mà thốt lên: Đà Lạt chăng?

Thì kia thông reo lời hồ như thầm thì câu chuyện tình yêu! Thì kia muôn bụi nước li ti trên con đập tràn làm nghi ngút lên vầng khí lạnh để tạo ảo ảnh một xứ sương mờ. Bên đôi lạch sườn núi phô ra những vỉa đá ong nâu đỏ ngập ngừng nham thạch tuổi triệu triệu năm, bất chợt bung ra những chùm hoa tim tím e ấp… Bên mạn hồ xa nhà chài gõ mạn thuyền lốc cốc, làm thức dậy giấc hiu hiu của trẻ mục đồng khi lũ trâu béo mẫm đang dầm mình dưới sóng mát nước hồ xanh.

Sau đó, bạn có thể tiếp tục lên thuyền đi sâu vào không gian huyền ảo ấy. Núi cao dần lên để bây giờ là lô xô mái núi, lô xô chân mây. Phía trên kia là đập Ba Khe huyền thoại của một thời dân công miền Bắc “thay trời đổi đất”! Tràn đập lớn buông khung dệt miên man màn voan lụa xanh ương màu nắng bạc, đổ xuống loang loang muôn vòng sóng càng làm nổi bật lên giữa Tràng Đen một kiến tạo kỳ thú: “Bán đảo” Rú Dài dập dềnh trên gương nước, được nối vào dãy núi phía Tây theo một đường độc đạo. Bơi lại gần “bán đảo”, hãy nhè nhẹ tay chèo, bởi trên những tán thông, bạch đàn đang ríu ran dàn giao hưởng của muôn loài chim thân thuộc với người dân quê… thi thoảng, lại có một chú chồn nhỏ vụt ra mé nước, thoáng ngơ ngác rồi lập tức biến mất sau thảm thực vật dày. Bạn có thể cập thuyền lên bán đảo. Tìm một bãi cỏ êm, ngả các món thực phẩm mang theo lót dạ. Dưới tiếng chim líu lo ấy, dưới tán thông, bạch đàn vi vút ấy, bạn thoải mái một giấc hiu hiu trong rười rượi gió trời…

Ấy là mùa hạ. Bạn hãy dành thời gian về lại Tràng Đen mùa chớm thu. Nhớ khoác thêm một áo khoác mỏng. Leo lẻo nước xanh cho bạn buông câu và ngay sau đó, bạn có thể được người bản địa dẫn đường hướng dẫn nhóm lên một đống lửa nhỏ để nướng những con chép, con mè mà bạn câu được. Nhất thiết phải cho vào than lửa ít cụm cây dành dành (một loài cây làm chổi và cũng có thể làm thảo dược) rất sẵn ở đó, cá sẽ dậy lên một mùi thơm cay thật đặc biệt. Bạn cũng có thể ới người nhà chài đang đánh cá trên hồ, mua một mớ “chạp chạp” (giống như cá mương), đem về nướng lên, rồi kho với tương bần, mật mía, hành tăm và nghệ tươi…; đảm bảo bạn sẽ có một món đặc sản nhà quê rất ấn tượng, mà mãi sau bạn còn nhắc nhớ thèm thuồng: Món kho “chạp chạp” hồ Tràng Đen!

Và, dẫu mùa nào cũng thế, thỏa mãn cảnh non xanh nước biếc rồi, bạn có thế ghé về chợ Nam Nghĩa, vào nhà hàng thịt me, bạn sẽ thấy đặc sản ấy quả đã không hổ danh được khách trong Nam ngoài Bắc có dịp về xứ Nghệ đều chọn tìm thưởng thức và tán tụng ngợi ca. Chưa hết, la đà phiên chợ bò Nam Nghĩa, bạn sẽ được hòa vào cảnh bán mua náo nhiệt, ồn ã giọng quê nói tiếng lóng và sẽ thâu tóm được một nét văn hóa chợ phiên độc đáo với nếp bán mua có tự bao đời, cuốn hút không kém gì một “Phiên chợ Giát” quê Nghệ của nhà văn Nguyễn Minh Châu. Còn nữa là những sản vật ổi, hồng, vải… của đất Nam Đàn luôn thơm tho hương vườn buổi sớm cho bạn lựa chọn.

Là tôi vừa “dẫn” bạn đi thăm Tràng Đen - một tiềm năng du lịch sinh thái văn hóa nổi tiếng của Nam Đàn huyện quê Bác đấy! Điểm đến hấp dẫn này đang thu hút các nhà đầu tư về khảo sát với các ý tưởng đầu tư khai thác dự kiến hàng chục tỷ đồng.

Anh Vũ