Homestay ở Nghệ An sẵn sàng đón mùa du lịch Tết

Chỉnh trang, nâng cấp hạ tầng

Bản Nưa, xã Yên Khê (Con Cuông) là địa phương đầu tiên của miền Tây xứ Nghệ có homestay du lịch cộng đồng từ đầu những năm 2000. Từ những ngày sơ khai, bỡ ngỡ ban đầu tiếp cận loại hình kinh doanh mới dưới sự tài trợ, hướng dẫn của các chuyên gia của Dự án JICA (Nhật Bản), những chủ homestay ở xã Yên Khê đến nay vẫn bền bỉ theo đuổi ngành nghề này, và không ngừng nâng cấp, đổi mới hoạt động theo thị hiếu của thị trường.

Những ngày cuối tháng 12/2024, cũng là thời gian cận kề Tết Nguyên đán Ất Tỵ, bản làng Yên Khê đã chộn rộn không khí lao động, sản xuất chuẩn bị đón Tết cổ truyền của dân tộc. Các homestay nơi đây cũng bắt đầu thực hiện các bước chuẩn bị cho mùa kinh doanh. Vừa thu hoạch và phơi khô mẻ ngô vàng óng từ ruộng của gia đình, chị Lô Thị Hoa - chủ homestay Hoa Thụ lựa chọn những bông to, đẹp để dành trang trí cho ngôi nhà sàn.

“Năm nào cũng cố gắng tạo một số nét mới mẻ kể cả trong trang trí nhà cửa cũng như các món ẩm thực, tạo hứng thú cho du khách. Năm nay homestay lựa chọn tông màu chủ đạo là vàng và đỏ để tạo sắc màu cho không gian. Đồng thời, thêm một điểm nhấn mới đó là có thêm phòng nghỉ trang bị máy điều hòa nhiệt độ” - chị Hoa vui vẻ cho biết. Ngoài màu vàng rực của ngô tượng trưng cho sự no đủ, năm nay homestay này còn đặt hàng các tấm dệt thổ cẩm để trang trí tạo không gian lễ hội đậm bản sắc dân tộc bản địa khi kết hợp với các đồ dùng mây, tre đan truyền thống.

Điểm nhấn đặc trưng của các homestay ở bản Nưa là không gian nhà sàn truyền thống của đồng bào dân tộc Thái với cách bố trí nơi ăn uống nơi gầm sàn, còn mặt sàn dùng để bố trí các buồng nghỉ. Và các nhà sàn homestay cũng chính là ngôi nhà chính của gia đình, được xây dựng và lưu truyền qua các thế hệ.

Tại homestay Nhượng Thành, chị Vi Thị Thành vừa giới thiệu không gian kinh doanh du lịch của gia đình vừa cho biết, ngôi nhà sàn được xây dựng từ thời ông bà, nay được tu sửa, nâng cấp thêm và trở thành địa điểm lưu trú, phục vụ ẩm thực cho du khách cũng đã hơn 10 năm. Năm 2024 này chị vừa đầu tư nâng cấp thêm phòng nghỉ ở tầng mặt sàn với các vật dụng sinh hoạt mới, thêm các tấm ngăn bằng gỗ chắc chắn hơn. Ngoài ra, xung quanh homestay, vợ chồng chị Thành bố trí không gian sân vườn với hàng cây mận hảo được cắt tỉa ngay ngắn, bao quanh các mảnh vườn trồng ngô và các loại hoa và rau theo mùa.

Trên địa bàn huyện Con Cuông, đến nay có 25 cơ sở dịch vụ phục vụ lưu trú, trong đó có 14 homestay phục vụ du lịch sinh thái gắn với cộng đồng địa phương, tập trung chủ yếu ở các xã Yên Khê, Lục Dạ, Môn Sơn, Bồng Khê, một số khác ở Chi Khê, Châu Khê.

Theo Phòng Văn hóa - Thông tin UBND huyện Con Cuông, đến thời điểm này, các homestay cũng như các cơ sở lưu trú trên địa bàn đã có thêm nhiều sự đầu tư chỉnh trang, nâng cấp cơ sở hạ tầng phục vụ du khách. Bên cạnh đó còn là sự chuẩn bị về nguồn lương thực, thực phẩm với các món ăn, nguyên liệu mang đậm bản sắc địa phương và hầu hết do chính tay người bản địa nuôi trồng, chế biến.

Bên cạnh đầu tư nâng cấp hạ tầng, các cơ sở du lịch cũng chú trọng không kém đến xây dựng các địa điểm, không gian check-in phục vụ du khách. Mỗi điểm đến, mỗi năm các homestay lại có các thiết kế thay đổi khung cảnh tạo sự cuốn hút, tránh nhàm chán.

Ví như tại huyện Quế Phong, các homestay, farmstay nơi đây như Homestay Lâm Khang (xã Hạnh Dịch), Farmstay Nhật Minh (xã Châu Thôn), điểm du lịch sinh thái Pù Kép (Châu Kim), Du lịch sinh thái Tâm My (xã Tri Lễ)… mỗi năm lại có những thiết kế khung cảnh hoa lá, cây cảnh và không gian phục vụ chụp ảnh khá bắt mắt, thân thiện và đậm bản sắc để đáp ứng nhu cầu “ăn ngon, chụp ảnh đẹp” của du khách.

Chủ động nguồn thực phẩm

Cũng như các homestay ở huyện Con Cuông, những hộ gia đình, cộng đồng hoạt động kinh doanh du lịch sinh thái ở các huyện Kỳ Sơn, Quế Phong cũng đã chủ động trang hoàng nhà cửa, vừa để đón Tết vừa chuẩn bị đón mùa du lịch của năm mới. Tại xã Mường Lống của huyện rẻo cao Kỳ Sơn, trên những vùng nương rẫy, các khu gia trại của nông dân đã xanh mướt các loại rau củ, quả. Chị Lê Thị Vân - thành viên tham gia Hợp tác xã Nông nghiệp và Du lịch cộng đồng Mường Lống cho biết, bắt đầu tháng 11 hàng năm là thời gian cao điểm để các hộ hội viên của hợp tác xã chuẩn bị nguồn cung thực phẩm phục vụ khách du lịch mùa Tết.

Với đặc thù địa hình, khí hậu của miền rẻo cao, gắn với phong tục ẩm thực của đồng bào Mông, dịp này bà con tập trung trồng các loại rau cải, khoai sọ, thu hoạch và dự trữ nếp nương, bí xanh, dưa chuột và các loại măng. Ngoài ra, chăn nuôi bò vàng, gà đen, lợn đen bản địa vừa để chế biến các đặc sản như bò giàng, lợn giàng, xúc xích, lạp xưởng, thịt gác bếp vừa chuẩn bị nguồn thực phẩm tươi cho các hoạt động ẩm thực. “Tất cả các hộ hội viên hợp tác xã đều tham gia chăn nuôi, trồng trọt các cây, con đặc sản với cam kết đảm bảo chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm” - chị Vân cho biết.

Xu hướng tự cung tự cấp chủ động nguồn thực phẩm phục vụ các hoạt động ẩm thực đã được hầu hết các homestay du lịch cộng đồng thực hiện nhiều năm nay. Việc tự tăng gia trồng trọt và chế biến thực phẩm ở các homestay không chỉ đảm bảo về mặt chất lượng, mà còn giữ được hương vị, bản sắc ẩm thực đặc sắc của địa phương khi được chính tay người bản địa chế biến.

Chị Vừ Y Ai ở bản Mường Lống 2, xã Mường Lống cho biết, từ khi gia đình tham gia liên kết sản xuất với hợp tác xã cung cấp rau, gà đen cho các dịch vụ ăn uống khi có du khách, nguồn thu nhập của gia đình ổn định hơn, không còn lo “ế hàng” như những năm trước đây.

Tại xã Yên Khê (Con Cuông), hầu hết các hộ gia đình kinh doanh dịch vụ du lịch cộng đồng đều có vườn hoa, cây cảnh và các khu vực trồng rau, chăn nuôi gà, lợn riêng. Ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Chủ tịch UBND xã Yên Khê cho hay, UBND xã luôn quan tâm hỗ trợ các homestay hoạt động hiệu quả, đồng thời cũng thường xuyên nhắc nhở các hộ tuân thủ các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, tập huấn nâng cao nghiệp vụ du lịch cộng đồng.

Dịp áp Tết, các ban, ngành cấp trên cũng có nhiều hoạt động hỗ trợ cơ sở nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ du lịch, ví như mới đây Sở Khoa học và Công nghệ và UBND huyện Con Cuông tổ chức hội thảo khoa học “Xây dựng, lựa chọn và phát huy các yếu tố dân tộc Thái vào mô hình du lịch cộng đồng ở Con Cuông” tại xã Yên Khê.

Nhờ cuộc hội thảo này, các hộ kinh doanh dịch vụ homestay có thêm hiểu biết về cách lựa chọn yếu tố ẩm thực, tri thức bản địa để đưa vào mô hình du lịch cộng đồng. Đặc biệt là sử dụng tri thức bản địa đối với sản phẩm thổ cẩm, sản phẩm đan lát, kỹ thuật đan cài, nguyên liệu bản địa để thiết kế xây dựng không gian thực hành ẩm thực.

Và hiện các homestay đang tích cực thực hành những kiến thức vừa mới được trang bị, tập huấn, sẵn sàng đón du khách khi Tết đến, Xuân về.