JICA đưa nhút, gà Thanh Chương, trà Nghệ An lên vị thế mới

Xây dựng thương hiệu cho nhút, gà đồi Thanh Chương

Thanh Chương là một huyện miền núi của Nghệ An có những đặc sản dân dã như nhút, trám đen, gà đồi… Nhiều năm nay, người dân vùng Cát Ngạn gồm 9 xã thuộc vùng tả ngạn dọc ven sông Lam đã đưa nhút trở thành sản phẩm hàng hóa.

Nhút Cát Ngạn được chế biến từ các loại nông sản sạch như: quả mít non, măng tre, hoa chuối, khế chua, trám đen, cà, vỏ tắt, ớt cùng các loại củ như riềng, sả, thính ngô và một số gia vị khác.

Các loại nguyên liệu trên chủ yếu là từ cây nhà, lá vườn, chế biến theo công thức dân dã thủ công tạo nên món ngon hấp dẫn.

Ở xã Cát Văn, huyện Thanh Chương, gia đình ông Phạm Hoài Đức được tổ chức JICA hỗ trợ triển khai hỗ trợ sản xuất đúng quy trình, đảm bảo vệ sinh thực phẩm nhằm đưa thực phẩm quê nhà thành hàng hóa thông qua Dự án "Diễn đàn tiếp thị sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh".

Ông Phạm Hoài Đức nói: Khi các cán bộ của JICA đến nhà, họ tìm hiểu rất kỹ về nguồn gốc từng nguyên liệu, kiểm tra từng khâu sản xuất, nếm thử sản phẩm… rồi mới triển khai, hướng dẫn cách xây dựng thương hiệu, cách bảo quản hàng hóa.

Với sự vào cuộc của JICA, các hộ dân ở xóm 5, xã Cát Văn xây dựng thành công thương hiệu nhút Thanh Chương có chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, bảo quản lâu hơn. Các hộp nhút còn có đầy đủ nhãn mác, ngày tháng sản xuất, có chứng nhận OCOP, giới thiệu xuất xứ. JICA cũng đã kết nối, giới thiệu sản phẩm nhút cho các nhà hàng, siêu thị và một số cửa hàng tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh…

Đến nay, các sản phẩm nhút Thanh Chương đã trở thành hàng hóa, được tiêu thụ rộng rãi, được công nhận OCOP 3 sao. Bên cạnh nhút, JICA cũng đã hỗ trợ huyện Thanh Chương xây dựng thành công thương hiệu gà đồi thơm ngon nức tiếng, được thịt trường trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.

Tiếp tục hỗ trợ mở rộng thị trường

Sau thành công của các sản phẩm nhút, JICA tiếp tục hỗ trợ mô hình sản xuất tỏi trắng ở xã Na Ngoi (Kỳ Sơn), tiếp thị thị trường cho sản phẩm gừng Kỳ Sơn, ớt cay Diễn Phong (Diễn Châu). Ông Nguyễn Văn Trường - Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Kỳ Sơn cho biết: Dự án trồng tỏi ở xã Na Ngoi được xây dựng từ năm 2017, 2018, bị gián đoạn bởi dịch Covid -19 nay đang triển khai lại. Quá trình trồng tỏi ở Tổng đội Thanh niên xung phong 10 cho thấy, tỏi thích nghi tốt với địa hình huyện Kỳ Sơn, cho chất lượng cao. Năm 2024, JICA tiếp tục khảo sát để năm 2025 triển khai tiếp dự án "Khảo sát xác minh kinh doanh phát triển bền vững với khu vực tư nhân để phát triển chuỗi giá trị cho tỏi Sanuki tại Nghệ An”. Được biết, giá trị tỏi trắng của Nhật trên thị trường hiện rất cao, có lúc lên đến 100.000 đồng/củ. Nếu dự án thành công sẽ mở ra nhiều cơ hội cho cây tỏi Kỳ Sơn.

Năm 2024, Dự án JICA cũng xây dựng 2 mô hình: “Trồng dưa lưới trong nhà màng đạt tiêu chuẩn VietGAP” cho hộ kinh doanh Nguyễn Văn Tuấn ở xã Đại Sơn, huyện Đô Lương, quy mô 1.200m², sản lượng dự kiến 12,6 tấn/năm và “Trồng táo xen đu đủ theo hướng công nghệ cao” và tại xã Hưng Đông, TP. Vinh, với quy mô 3.000m².

Các mô hình sản xuất từ chỗ "nhiều không", đến nay đã được đầu tư bao bì, nhãn mác, tem truy xuất sản phẩm, áp dụng các quy trình kiểm soát chất lượng, an toàn thực phẩm như VietGAP và có thuyết trình xuất xứ. Từ đó, sản phẩm đã thực sự thay đổi hoàn toàn về chất lượng, được tiêu thụ một cách rộng rãi.

Năm 2024, Ban Quản lý Dự án JICA tại Nghệ An đã thu thập và chia sẻ thông tin về các doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác và cá nhân sản xuất, chế biến, kinh doanh các sản phẩm nông nghiệp, các sản phẩm nông nghiệp chủ đạo, nhất là các sản phẩm đã đạt OCOP của tỉnh với thị trường trong nước và quốc tế; Chia sẻ các thông tin về 40 sản phẩm OCOP xuất khẩu sang thị trường các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước Châu Âu. Thông qua đó, kết nối giữa Công ty Minh Ngọc Corp (Thành phố Hồ Chí Minh) với HTX Tiểu thủ công nghiệp Hương Sơn (Kỳ Sơn) về các sản phẩm gừng Kỳ Sơn; giữa Công ty cổ phần Ameii Việt Nam với HTX Diễn Phong (Diễn Châu) về sản phẩm ớt cay...

Năm 2024, Dự án JICA đã mở 2 lớp tập huấn cho 80 học viên nâng cao kỹ năng quảng bá, xúc tiến thương mại, kết nối cung - cầu và phát triển thị trường các sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm OCOP tỉnh Nghệ An; tổ chức 8 lượt hội nghị kết nối cung - cầu, hội chợ xúc tiến thương mại, quảng bá các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng tại nhiều hội chợ trong nước. Qua đó, nhiều sản phẩm như tinh bột sắn, tinh bột nghệ, các sản phẩm dược liệu, giò bê, tương, sen, nước mắm,… đã được ký kết đưa vào nhiều siêu thị, cửa hàng trên toàn quốc.

Nói về hiệu quả của Dự án JICA thông qua các mô hình nông nghiệp tại Nghệ An, ông Nguyễn Văn Đệ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh đánh giá cao vai trò, ý nghĩa của các hoạt động hỗ trợ hợp tác, một mô hình hoạt động mới mà cả nước chưa có, là cầu nối quan trọng trong quan hệ hợp tác giữa Nghệ An và Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA).

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Đệ đánh giá cao vai trò tiếp thị của dự án đã góp phần đưa các sản phẩm đặc trưng, đặc sản, sản phẩm OCOP Nghệ An như trà hoa vàng, súp, miến lươn, trà shan tuyết, tinh dầu gừng Kỳ Sơn, rượu nếp cẩm (Tương Dương), lạc sen Diễn Châu... để quảng bá, giới thiệu tại các cửa hàng quà lưu niệm của người Nhật ở Hà Nội. Đồng thời, cũng mong muốn diễn đàn khắc phục các hạn chế, tiếp tục có kế hoạch cụ thể, tiếp tục hỗ trợ kết nối, mời gọi hướng dẫn các doanh nghiệp đối tác Nhật Bản và các đối tác khác đến khảo sát, kết nối đầu tư trên địa bàn tỉnh Nghệ An.