Kịch bản nào cho chuyến thăm của ông Kim Jong-un tới Hàn Quốc?

Tại cuộc gặp Thượng đỉnh với Tổng thống Hàn Moon Jae-in ở Bình Nhưỡng ngày 19/9, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un nhận lời đến thăm Seoul "trong tương lai gần". Còn Tổng thống Moon Jae-in hy vọng ông Kim Jong-un sẽ đến Hàn Quốc trước cuối năm 2018. Đây là một thông báo gây bất ngờ, mở ra hy vọng về cuộc gặp Thượng đỉnh Moon-Kim lần thứ 4.

Một số người mường tượng ra viễn cảnh nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un ngồi trong chiếc xe limousine bọc thép hiện đại, đi qua các con đường ở thủ đô Seoul hoa lệ của Hàn Quốc. Hoặc ông có thể đi dạo qua khu vực phía Nam giàu có ở Seoul, dừng lại ở tòa tháp Lotte World cao chót vót, vươn rộng tầm mắt nhìn ra phía sông Hàn. Một số người thậm chí còn phỏng đoán ông Kim sẽ thăm đỉnh núi cao nhất của Hàn Quốc Hallasan trên đảo Jeju, tương tự chuyến thăm núi Paektu ở Triều Tiên của hai lãnh đạo hôm 20/9. Ông Yoon Young-chan, thư ký cấp cao về quan hệ công chúng của Tổng thống Hàn Quốc nhấn mạnh: "Đó là một ý kiến tuyệt vời. Chúng tôi sẽ xem xét việc đó".

Giới quan sát cho rằng chuyến thăm của ông Kim Jong-un – thế hệ lãnh đạo thứ 3 của Triều Tiên tới Hàn Quốc nếu diễn ra sẽ là một bước ngoặt lịch sử, song điều này cũng được coi là phép thử đối với chính trị và hậu cần của Seoul. Những người ủng hộ Tổng thống Moon Jae-in sẽ hoan nghênh chuyến thăm này, cho đây là một bước đi quan trọng hướng tới hòa bình. Tuy nhiên, hiện nay, Hàn Quốc vẫn có sự phân biệt rõ ràng giữa các thế hệ và ý thức hệ. Vì thế, chuyến thăm chắc chắn sẽ vấp phải sự phản đối của những nhà hoạt động có quan điểm cứng rắn đối với Bình Nhưỡng. Tờ Washington Post đã phân tích về khả năng diễn ra chuyến thăm Hàn Quốc của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, đề cập thời gian, địa điểm và nhiều vấn đề xung quanh cuộc gặp.

Thời gian thích hợp tổ chức cuộc gặp Thượng đỉnh

Nếu diễn ra chuyến thăm này, ông Kim Jong-un sẽ trở thành lãnh đạo Triều Tiên đầu tiên thăm thủ đô Seoul của Hàn Quốc kể từ khi cuộc chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) tạm kết thúc bằng Hiệp định đình chiến. Trước đó, tại Hội nghị Thượng đỉnh liên Triều năm 2000, cha của ông Kim Jong-un - nhà lãnh đạo Kim Jong-il đã nói với Tổng thống Hàn Quốc Kim Dae-jung rằng ông sẽ thăm Seoul vào “thời điểm thích hợp”. Song ông Kim Jong-il vẫn chưa thể thực hiện được lời hứa này cho đến khi qua đời vào năm 2011.

Tuy nhiên ông Kim Jong-un – nhà lãnh đạo trẻ đầy quyết đoán và tài năng của Triều Tiên được kỳ vọng sẽ làm được điều đó. Kể từ khi khởi xướng sáng kiến ngoại giao vào đầu năm 2018, ông Kim Jong-un đã đi theo đường lối riêng để từng bước khẳng định bản thân là một chính khách quốc tế. Ông thể hiện sự thân thiện, gần gũi với các quan chức Hàn Quốc và có thái độ cởi mở với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Hội nghị Thượng đỉnh ở Singapore hồi tháng 6/2018. Nhà lãnh đạo Triều Tiên cũng không ngần ngại đi dạo quanh đường phố Singapore cùng với các quan chức dưới quyền.

Giới phân tích cho rằng, cuối tháng 11 và đầu tháng 12/2018 sẽ là quãng thời gian hợp lý hơn cả để ông Kim Jong-un đến thăm Hàn Quốc.

Thời điểm cuối tháng 9 sẽ không phù hợp vì Tổng thống Moon Jae-in phải đến thành phố New York vào tuần tới để tham dự cuộc họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, tại đây ông có kế hoạch gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump để bàn về vấn đề hạt nhân trên Bán đảo Triều Tiên.

Thời điểm tháng 10 cũng sẽ khó khăn bởi vì từ nay đến lúc đó hai bên có quá ít thời gian chuẩn bị. Còn vào đầu tháng 11, Triều Tiên sẽ phải hướng sự tập trung vào việc xúc tiến các cuộc đàm phán với Mỹ trước khi cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ của Mỹ diễn ra. Thời điểm cuối tháng 12, nhà lãnh đạo Kim Jong-un sẽ cần phải chuẩn bị cho bài phát biểu năm mới, trong đó công bố các quyết sách lớn về chính trị.

Ông Kim Jong-un sẽ được tiếp đón thế nào?

Việc ông Kim Jong-un được tiếp đón tại Hàn Quốc như thế nào sẽ phụ thuộc vào các bước đi của ông về phi hạt nhân hóa trên Bán đảo Triều Tiên. Hội nghị Thượng đỉnh Moon-Kim lần thứ 4 tại Seoul dự kiến có sức nặng về mặt ngoại giao nhiều hơn so với những Hội nghị Thượng đỉnh đã diễn ra trước đó. Nó cũng đòi hỏi phía Hàn Quốc phải chuẩn bị một cuộc tiếp đón long trọng như cuộc tiếp đón Tổng thống Moon Jae-in tại Bình Nhưỡng trong tuần này. Ông Moon Jae-in đã được hàng chục nghìn người Triều Tiên chào đón nồng nhiệt khi xuất hiện trên đường phố ở Bình Nhưỡng. Ông cũng có bài phát biểu trước 150.000 người tại Sân vận động 1/5 ở Bình Nhưỡng trong thời gian diễn ra màn đồng diễn quy mô lớn.

Hoạt động tiếp đón nhà lãnh đạo Kim Jong-un khả năng sẽ không tránh khỏi gây tranh cãi tại Hàn Quốc, khi có nhiều nhà hoạt động vẫn giữ quan điểm cứng rắn với Triều Tiên. Để tạo ra bầu không khí tích cực cho chuyến thăm này, Tổng thống Moon Jae-in cần thúc đẩy nhiều hơn nữa các nỗ lực phi hạt nhân hóa từ phía Bình Nhưỡng, ông Koh Yu-hwan, chuyên gia tại Trường Đại học Dongguk (Hàn Quốc) nhận định. Theo nhà phân tích này, chuyến thăm có thể tạo bước đệm dẫn tới cuộc gặp Thượng đỉnh 3 bên Mỹ-Hàn-Triều, với kỳ vọng các nhà lãnh đạo 3 nước sẽ ra tuyên bố chính thức chấm dứt chiến tranh Triều Tiên.

Tuy nhiên, triển vọng này vẫn rất xa vời bởi Mỹ luôn khẳng định, muốn thấy Triều Tiên thực hiện các bước đi thiết thực hướng tới phi hạt nhân hóa trước khi ký kết bất cứ tuyên bố nào. Hiện nay, tại Washington vẫn có nhiều hoài nghi về thiện chí loại bỏ chương trình hạt nhân của Triều Tiên.

Ông Kim Jong-un sẽ ở đâu?

Hàn Quốc không có nhà khách chính phủ lớn như nhà khách Paekhwawon – nơi Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã ở trong chuyến thăm 3 ngày tới Bình Nhưỡng. Tuy nhiên có một địa điểm thích hợp nhất là khách sạn sang trọng Walkerhill – nơi bà Kim Yo Jong, em gái của ông Kim Jong-un đã ở trong chuyến thăm Seoul hồi tháng 2/2018.

Tọa lạc trên một ngọn đồi dọc sông Hàn, khách sạn Walkerhill nằm cách xa trung tâm thủ đô Seoul và là nơi thường xuyên tổ chức các sự kiện được đảm bảo an ninh nghiêm ngặt, cũng như tiếp đón những khách mời cấp cao. Song có một vấn đề mà ông Kim Jong-un có thể lo ngại đó là khách sạn này được đặt theo tên vị tướng Walton Harris Walker của quân đội Mỹ - người đã tử trận trong chiến tranh Triều Tiên.

Đảm bảo an ninh

Để đảm bảo an toàn cho nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-in, Hàn Quốc sẽ điều động hàng nghìn nhân viên cảnh sát có nghiệp vụ tốt, dày dặn kinh nghiệm trong các hoạt động đảm bảo an ninh cũng như đối phó với những cuộc biểu tình. Cảnh sát sẽ phải tập huấn vài tuần trước khi chuyến thăm diễn ra. Trước đó, lực lượng này đã hoàn thành tốt nhiệm vụ đảm bảo an ninh cho chuyến thăm Hàn Quốc của em gái ông Kim Jong-un. Vào năm 2017, khi Tổng thống Donald Trump tới Hàn Quốc, hơn 15.000 nhân viên an ninh và hàng trăm xe cảnh sát đã tạo ra hàng rào an ninh vững chắc gần dinh Tổng thống ở thủ đô Seoul để ngăn chặn người biểu tình.

Không giống như chuyến thăm Triều Tiên của Tổng thống Moon Jae-in vừa qua, ông Kim Jong-un có lẽ sẽ không phát biểu tại sân vận động trước hàng nghìn người dân Hàn Quốc. Tuy nhiên ông có thể nói chuyện với một nhóm nhỏ, như Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã trò chuyện với các sinh viên tại Đại học Quốc gia Seoul vào năm 2014. Và cũng sẽ khó có khả năng ông Kim phát biểu trước các nhà lập pháp tại Quốc hội Hàn Quốc để kêu gọi họ ủng hộ mạnh mẽ hơn đối với các thỏa thỏa thuận đã đạt được tại Hội nghị Thượng đỉnh liên Triều lần thứ 3.

Chuyến thăm Hàn Quốc của nhà lãnh đạo Kim Jong-un nếu diễn ra, sẽ tạo ra thay đổi lớn đối với cục diện Bán đảo Triều Tiên. Dẫu vậy, Tổng thống Hàn Quốc sẽ gặp không ít thách thức trong việc thuyết phục các thành viên trong Quốc hội và người dân Hàn Quốc chấp thuận mời lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un