Kim Yong-chol: Trùm tình báo và những “vai diễn để đời”

Ông Kim Yong chol - nhân vật mà báo chí gọi là “cánh tay phải của Nhà lãnh đạo Kim Jong-un”. Ảnh AFP.

Không những thế, mọi con mắt đều dõi theo từng động thái của nhân vật mà báo chí gọi là “cánh tay phải của Nhà lãnh đạo Kim Jong-un”, là “Người nắm giữ chìa khóa cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều” sắp tới. Vừa mang danh “trùm tình báo” nay còn là Nhà ngoại giao lão luyện đóng vai trò thương thuyết với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, ông Kim Yong-chol dường như đang “trình diễn” những vai diễn quan trọng bậc nhất trong cuộc đời và sự nghiệp của mình.

Sứ mệnh thế kỷ

Ông Kim Yong-chol được cho “người nắm giữ chìa khóa cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều” Ảnh CNN

Giữa nhiều luồng thông tin và cả những sóng gió suốt thời gian qua, không phải vô cớ mà đích thân Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phải xác nhận về chuyến thăm Mỹ của Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên Kim Yong-chol. Trên trang mạng xã hội Twitter, ông Trump đã phải nói rõ rằng, cả hai bên - tức Mỹ và Triều Tiên đều đang tích cực xúc tiến công tác chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh giữa hai bên chuẩn bị diễn ra theo đúng kế hoạch là ngày 12/6 tại Singapore. Động thái này rõ ràng cho thấy sự trân trọng mà người đứng đầu nước Mỹ dành cho cá nhân ông Kim Yong-chol cũng như cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử Mỹ - Triều sắp tới.

Tướng Kim Yong-chol ngày càng khẳng định vị trí hàng đầu trong chính quyền CHDCND Triều Tiên, đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến quan hệ liên Triều. Ảnh: AP

Thực tế, ông Kim Yong-chol là một trong những cá nhân chịu lệnh trừng phạt của Mỹ liên quan đến vấn đề Triều Tiên, cụ thể là bị cấm nhập cảnh vào Mỹ. Thế nhưng theo giải thích từ phía Mỹ, trong những trường hợp đặc biệt cũng sẽ có những ngoại lệ. Vì thế, Mỹ đã tạm thời dỡ bỏ lệnh cấm vận áp dụng cho ông Kim Yong-chol để nhân vật quan trọng này có thể có mặt tại New York để hội đàm với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo.

Theo giới quan sát, ông Kim Yong-chol đang mang theo một sứ mệnh quá quan trọng, đó là quyết định sự thành - bại của hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều bằng việc chốt chương trình nghị sự và những nội dung trọng tâm của cuộc gặp. Đây là nhiệm vụ không hề dễ dàng trong bối cảnh, giữa Mỹ và Triều Tiên đến nay vẫn chưa thể xóa bỏ nghi kỵ và rằng, một cuộc gặp thượng đỉnh một khi chưa thực sự diễn ra vẫn như “chỉ mành treo chuông”. Trong đó, điều kiện và mục đích của các bên vẫn đang rất khó tìm thấy những điểm chung, với một bên là quyết tâm phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên còn một bên vẫn tìm kiếm các đảm bảo về an ninh, chính trị một cách chắc chắn và lâu dài.

Vì sao là Kim Yong-chol?

Ông Kim Yong-chol thường xuyên có mặt trong các sự kiện quan trọng của Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Ảnh: Reuters

Với sứ mệnh quá lớn như vậy, những ngày qua, người ta bắt đầu lật giở lại những bức ảnh, đoạn băng có liên quan đến vị quan chức cấp cao Triều Tiên này. Và dư luận cũng không ngạc nhiên khi trong tất cả các bức ảnh loạt sự kiện quan trọng, như cuộc gặp của Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hay Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo…, gương mặt ông Kim Yong-chol luôn xuất hiện ở vị trí quan trọng. Hay như tại Thế vận hội mùa Đông Pyeong Chang 2018 tại Hàn Quốc vừa qua, phái đoàn Triều Tiên cũng do ông Kim Yong-chol làm trưởng đoàn.

Sinh năm 1946, Tướng cấp cao Kim Yong-chol từng làm việc trong chính quyền 3 thế hệ lãnh đạo tại CHDCND Triều Tiên. Ông từng nắm giữ nhiều vị trí quan trọng trong chính quyền, lực lượng quân đội và tình báo trong suốt sự nghiệp của mình. Tài giỏi, linh loạt, cứng rắn, cực kỳ thông thạo trong các vấn đề liên quan đến hạt nhân…, là những đặc điểm mà những ai từng tiếp xúc với ông Kim Yong-chol đã nhận xét. Dù mang cùng họ Kim nhưng lại không phải họ hàng thân thích, ông Kim Yong-chol bằng chính tố chất và tài năng của mình đã chinh phục lòng tin và sự tín nhiệm của các thế hệ lãnh đạo Triều Tiên.

Ông từng phục vụ trong lực lượng quân cảnh của Triều Tiên tại Khu phi quân sự (DMZ), là vệ sĩ của cố lãnh đạo Kim Jong-il, làm Người phát ngôn Quân đội Nhân dân Triều Tiên (KPA). Ông cũng từng tham gia các cuộc đối thoại cấp cao liên Triều đầu những năm 1990 cũng như phụ trách an ninh cho cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Hàn Quốc Kim Dae-jung và Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-il hồi năm 2000. Trong giai đoạn 2006 - 2008, ông Kim Yong-chol đảm nhiệm vai trò Trưởng đoàn Triều Tiên tham gia đàm phán quân sự với phía Hàn Quốc…Với những thành tích đáng nể như thế, cũng không khó hiểu khi đến nay, ông Kim Yong-chol đã trở thành là cánh tay đắc lực hàng đầu của Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, chỉ sau cô em gái Kim Yo-jong.

Từ nhân vật gây tranh cãi đến nhà thương thuyết hòa bình

Kim Yong - chol là nhân vật gây nhiều tranh cãi.

Tất nhiên bên cạnh những thành công ít ai bì nổi, Tướng tình báo Kim Yong-chol cũng là một nhân vật vốn gây nhiều tranh cãi. Ông từng bị cho là nhân vật phải chịu trách nhiệm về vụ đánh chìm tàu chiến Cheonan của Hàn Quốc năm 2010 làm 46 người thiệt mạng cũng như vụ nã pháo vào đảo Yeonpyeong sau đó. Một tranh cãi khác là việc ông Kim Yong-chol bị cho là có liên quan đến các vụ tấn công mạng của Triều Tiên; trong đó có vụ tấn công nhằm vào Sony Pictures năm 2014 nhằm ngăn chặn việc phát hành bộ phim hài “The Interview” với nội dung âm mưu ám sát nhà lãnh đạo Triều Tiên. Bộ phim hài gây tranh cãi này lúc đó đã khiến quan hệ Mỹ - Triều một lần nữa gặp phen sóng gió. Không chỉ vậy, về mặt tính cách, thậm chí có quan chức Hàn Quốc còn cho rằng, ông Kim Yong-chol từng có nhiều biểu hiện thiếu thiện cảm trong đàm phán và khó có thể làm đại diện của Triều Tiên để đi thương thuyết về các vấn đề hòa bình và hợp tác…

Tướng tình báo Kim Yong - chol đến Hoa Kỳ theo cách lạ lùng nhất. Ảnh: REUTERS

Tuy nhiên, bất chấp những cáo buộc này, tướng 4 sao Kim Yong-chol vẫn được tín nhiệm giao trọng trách đứng đầu cơ quan tình báo Triều Tiên và nay là Phó Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên kiêm Người đứng đầu Ủy ban Đàm phán các vấn đề liên quan đến Hàn Quốc. Dẫn đầu phái đoàn đến Mỹ lần này, ông Kim Yong-chol được cho là nắm giữ chiếc “chìa khóa vàng”, chính là những điều khoản thương thuyết hợp lý mà hai bên có thể chấp nhận để dọn đường cho cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều sắp tới. Đó có thể là các cuộc tập trận chung Mỹ - Hàn, cách mà Triều Tiên có thể tin tưởng vào cam kết đảm bảo an ninh của Mỹ hay lộ trình giải trừ vũ khí hạt nhân của Triều Tiên... Chính những bài toán nan giải này có lẽ đã khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump phải bối rối và đưa ra những tuyên bố hủy rồi lại không hủy cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều như vừa qua.

Bởi thế, thực tế này càng khẳng định vai trò rất lớn của Tướng cao cấp Kim Yong-chol trong chuyến thăm Mỹ lần này. Mở đầu là bữa ăn tối thân thiện với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Và nếu kết thúc chuyến thăm là một buổi họp báo với nhiều điểm chung được thống nhất, đây sẽ là một mốc son nữa trong cuộc đời sự nghiệp của “Trùm tình báo” Kim Yong-chol.