(Baonghean) - Thông thường, tháng dịp trước và sau Tết Nguyên đán nhu cầu mua sắm tăng cao nên giá cả thường có xu hướng tăng mạnh, nhưng năm nay, giá cả tương đối ổn định. Mặc dù một số mặt hàng có tăng giá nhưng biến động không lớn, không có đột biến về giá cả trên thị trường hàng Tết. Những diễn biến đó đặt ra những vấn đề cần quan tâm cho nhà sản xuất và cơ quan quản lý...
 |
| Quầy hàng rau củ quả ở chợ Vinh. |
Giá cả ổn định
Mặc dù tháng 2/2015 trùng với dịp Tết Nguyên đán Ất Mùi 2015 nhưng chỉ số CPI trên địa bàn tỉnh Nghệ An tăng thấp. Theo thông tin từ Cục Thống kê, CPI tháng 2 trên địa bàn tỉnh chỉ tăng 0,28% so với tháng trước, giảm 0,05% so với tháng 12/2014. Điều đó cho thấy, sức tiêu thụ và mua sắm của người dân có cải thiện trong tháng Tết, nhưng không gây đột biến. Các nhóm hàng thường tiêu thụ lớn trong dịp Tết, như đồ uống và thuốc lá chỉ tăng ở mức 3%. Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống, theo thông lệ thường tăng cao vào dịp Tết, nhưng năm nay chỉ tăng 1,33% (trong đó, lương thực tăng 0,87%, thực phẩm tăng 1,65%, ăn uống ngoài gia đình tăng 0,48%). Tính chung 2 tháng đầu năm, CPI chỉ tăng 0,8% so với 2 tháng đầu năm 2014.
Bà Võ Thị An – Phó Giám đốc Sở Công Thương nhận định: Những ngày giáp Tết, giá một số sản phẩm tăng chủ yếu là các mặt hàng tiêu dùng như trầu cau, hoa quả… Giá một số hàng hóa dịch vụ thiết yếu được giữ ổn định do sức mua không cao và chương trình bán hàng bình ổn triển khai hiệu quả. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 2/2015 trên địa bàn ước đạt 3.433.494 triệu đồng, tăng gần 20% so với tháng trước. Ước thực hiện 2 tháng đầu năm 2015 là 6.644.473 triệu đồng, tăng 11,5% so với cùng kỳ. Dự báo thị trường hàng hóa tháng 3/2015, nguồn cung dồi dào, sức mua thấp hơn so với tháng trước, giá cả các mặt hàng sẽ quay về mức như những ngày thường và giữ ổn định.
Theo đánh giá của Sở Công Thương, giá cá ổn định một phần do người tiêu dùng tiết kiệm hơn, cùng đó, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp triển khai nghiêm túc công tác bình ổn giá theo chỉ đạo của Chính phủ... Công tác quản lý điều hành giá và công tác cung ứng hàng, đặc biệt là quản lý thị trường, quản lý phí dịch vụ được quan tâm thực hiện. Song hành cùng đó, các hoạt động chung tay chăm lo Tết cho người có công, người nghèo được các cấp, ngành, các địa phương quan tâm chu đáo từ rất sớm cũng là nguyên nhân khiến thị trường dịp Tết ổn định hơn.
Những điều cần suy ngẫm
Những ngày Tết qua đi, thị trường đã trở lại hoạt động thường nhật, nhưng dư âm giá rẻ từ Tết vẫn còn. Nhìn lại nửa tháng qua, thị trường không sôi động, sức mua không tăng đột biến như tính quy luật của các Tết trước đó. Nguyên do là nền kinh tế năm qua vẫn nhiều khó khăn, lương thưởng chưa cao nên tâm lý “thắt lưng, buộc bụng” và tinh thần “Tết tiết kiệm” là điểm chung của người tiêu dùng. Sự “trầm lắng” của thị trường cũng gây không ít khó khăn cho những người cung cấp hàng hóa ra thị trường, cho các nhà sản xuất, người lao động và cả nền kinh tế.
Thị trường Tết vừa qua cho thấy câu chuyện “được mùa, mất giá”, làm ăn theo “phong trào” tự phát khiến người sản xuất một phen lao đao. Chị Nguyệt (Diễn Xuân, Diễn Châu), bán rau ở chợ Hưng Dũng (TP. Vinh) cho biết: “Ngoại trừ một vài ngày sau Tết, tiểu thương nghỉ, giá rau có tăng nhẹ, còn lại thấp hơn so với mọi năm. Mấy ngày qua không có mưa, thời tiết ấm là điều kiện tốt cho các loại rau, củ, quả phát triển và đây cũng là nguyên nhân khiến giá rau xanh những ngày sau Tết có chiều hướng giảm. Đó là điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng, nhưng đối với người sản xuất thì không vui vì thu nhập thấp, chỉ lấy công làm lãi…”. Còn nhớ những ngày áp Tết, một số loại hoa phải “bán đổ bán tháo” cho thấy dự báo tình hình thị trường cũng như quy hoạch cung – cầu trong sản xuất chưa tốt. Tại nhiều nơi, xe bán tải chở đầy hoa lay lơn, hoa ly nhưng chỉ được bán với giá rất rẻ; lay ơn 3.000 đ/cành, hoa ly 20.000 đồng/cành… Đó là giá bán lẻ, còn bán buôn giá cả còn thấp hơn rất nhiều. Ra Tết, mặc dù đang mùa lễ hội nhưng giá hoa tươi ổn định.
Ở thành phố sức mua thấp, còn các vùng nông thôn còn thấp hơn nhiều lần. Chị Hoa - chủ quầy thịt lợn chợ Gám, xã Xuân Thành, huyện Yên Thành cho biết: “Đầu sáng mùng 4 Tết, tôi bán một ít để mở hàng lấy may, giá cả cũng chỉ bằng ngày thường nhưng không nhiều người mua. Hiện chợ trở lại họp bình thường nhưng tôi thấy các mặt hàng không tăng giá như dịp sau Tết những năm trước đây”.
Trước đây, người Việt vẫn có quan niệm “ăn Tết”, thì nay đã chuyển sang “chơi Tết”. Thay vì chất đầy thức ăn trong tủ lạnh, người tiêu dùng đã giảm thực phẩm cho việc ăn uống. Cùng đó, thị trường hàng hóa phong phú, ngày mùng 1, mùng 2 Tết, các chợ, siêu thị đã mở bán nên người tiêu dùng không có lý do gì để phải dự trữ nhiều. Một điều đặc biệt đáng quan tâm đối với các cơ sở sản xuất là chữ tín trong sản xuất. Tình trạng vi phạm an toàn VSTP phổ biến nên nhiều gia đình đã tự tay làm các loại mứt vừa bổ dưỡng vừa đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Không chỉ mứt tết, các món phổ biến khác được chị em hào hứng chia sẻ cho nhau cách làm là bắp bò ngâm mắm, giò tai... Chị Nguyễn Thị Chiến ở khối Yên Bình, P. Hưng Phúc (TP.Vinh) chia sẻ: “Tình trạng buôn bán thực phẩm kém chất lượng, quá hạn sử dụng, sử dụng phụ gia thực phẩm không đúng quy định... đang gia tăng. Chúng tôi luôn lo lắng về thực phẩm không đạt chất lượng, ảnh hưởng đến sức khỏe. Do đó, các chị các mẹ trong chi hội phụ nữ tự tay làm các sản phẩm mứt, bánh, bò khô, giò phục vụ gia đình”. Chuyện về cách làm mứt dừa và thịt bò khô đã khá sôi nổi trên các diễn đàn, trong mọi câu chuyện của chị em phụ nữ. "Nguyên liệu đơn giản, dụng cụ làm mứt sẵn có nên thay vì mua, chị em chúng tôi chuyển sang làm mứt ăn Tết, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Hầu như các cô giáo trong trường ai cũng tự tay làm mứt và một vài món ăn khác trong ngày Tết cổ truyền. Hoạt động đó còn là niềm vui lao động cuối năm…” - một cô giáo tiểu học vui vẻ cho biết.
Từ câu chuyện người tiêu dùng quay lưng với hàng hóa, thực phẩm không đảm bảo chất lượng khiến sức mua giảm, hàng hóa ứ đọng. Điều đó làm cho hoạt động sản xuất ngưng trệ. Đó là hậu quả nhãn tiền của việc nhà cung cấp chạy theo lợi nhuận, coi thường sức khỏe người tiêu dùng. Nhiều nhà quản lý cho rằng, không khí mua bán trên thị trường Tết năm nay kém sôi động hơn so với các năm trước, một phần là do tình hình kinh tế khó khăn ảnh hưởng tới thu nhập, chi tiêu và sức mua của người dân. Nhưng nhìn nhận một cách khách quan hơn, chất lượng sản phẩm đang “có vấn đề”.
Trở lại với tình hình trong dịp Tết, một số sản phẩm đặc trưng như mắm rươi, bò giằng… và một số đồ dùng trang trí giá tăng, bán chạy, và được nhiều người tiêu dùng lựa chọn; trong đó, rươi là sản phẩm đặc trưng của các huyện đồng bằng, còn bò giằng là sản phẩm truyền thống của đồng bào miền núi. Những đặc sản này được chế biến thủ công, đảm bảo sạch. Hay như cam xã đoài, giá bán tính ra hàng chục nghìn đồng/quả vẫn hút người mua… Tất cả những diễn biến đó, đòi hỏi các nhà doanh nghiệp, mỗi hộ sản xuất cần phân tích, tính toán để có những hoạch định đúng đắn.
Thu Huyền
