Ký ức về những người con nằm lại chiến trường của Bà mẹ gần 100 tuổi

(Baonghean.vn) - Nay đã cận kề 100 tuổi, chiến tranh cũng đã lùi xa gần nửa thế kỷ nhưng Bà mẹ Việt Nam anh hùng Vi Thị Quý vẫn không nguôi nỗi nhớ những người con hy sinh trên chiến trường, hàng ngày vẫn giữ thói quen ngồi nhìn ra trước ngõ…

Một chiều cuối tháng 7, như bao ngày khác, mẹ Vi Thị Quý (SN 1920) – người dân tộc Thái ở bản Cẩm Lợi, xã Cẩm Sơn (Anh Sơn) nhờ con gái dìu ra trước nhà để được ngồi nhìn ra ngõ. Mái tóc trắng xóa, đôi mắt nhuốm màu sương khói như đang trông mong, đợi chờ những đứa con đã đi xa.

Hàng chục năm nay
Hàng chục năm nay, vào mỗi buổi chiều, Bà mẹ Việt Nam Anh hùng Vi Thị Quý thường ngồi nhìn ra ngõ như trông mong, đợi chờ... Ảnh: Công Kiên

Đi lại khó khăn, sức khỏe sụt giảm đi nhiều nhưng Mẹ vẫn còn nhớ rất rõ những chặng đường đời và những buồn vui của gia đình. Mẹ kể: “Tối hôm qua, Mẹ nằm mơ thấy thằng Bính, con Chúc trở về. Chúng nó đứng nhìn Mẹ nằm một lúc rồi lại lặng lẽ ra đi…”.

Bảy người con của Mẹ Vi Thị Quý (1 trai, 6 gái) đều lớn lên trong nghèo khó, bữa ăn hầu như chỉ có sắn, khoai, mỗi năm chỉ có vài ba bữa cơm trắng. Nhà đông con, quanh năm làm quần quật, lại không biết chữ nên Mẹ không nhớ được năm sinh của từng đứa. Anh Lương Xuân Bính, con trai đầu (cũng là con trai duy nhất) của Mẹ lớn lên trong cảnh chiến tranh, bom đạn kẻ thù ngày nào cũng dội xuống bản làng, quê hương.

Hiện Mẹ Vi Thị Quý sống cùng vợ chồng con gái út là Lương Thị Đợi - Nguyễn Văn Mỹ ở bản Cẩm Lợi, xã Cẩm Sơn (Anh Sơn).
Hiện mẹ Vi Thị Quý sống cùng vợ chồng con gái út là Lương Thị Đợi - Nguyễn Văn Mỹ ở bản Cẩm Lợi, xã Cẩm Sơn (Anh Sơn). Ảnh: Công Kiên

Hôm ấy, sau lễ cưới mấy ngày, từ rẫy trở về, anh Bính xin phép bố mẹ đăng ký tuyển nghĩa vụ quân sự. Lòng mẹ phân vân, vì con trai đầu vừa cưới vợ, sau lại có đàn em, chồng mẹ (ông Lương Văn Êm) làm cán bộ địa phương nên chẳng mấy khi giúp đỡ được việc nhà. Nhưng anh Bính cứ nhất quyết, mẹ đành phải chiều lòng.

Bữa cơm tiễn con trai lên đường, mẹ Quý giã hết số lúa nếp cất trữ từ đầu năm để hông xôi, cả nhà hôm ấy có được bữa ăn thịnh soạn. Rạng sáng, anh Bính khoác ba lô lên đường, mẹ theo đến tận đỉnh dốc Bậm, dõi theo từng bước chân, khi dáng anh khuất sau rặng cây xa xa mới chịu trở về.

Suốt mấy năm anh Bính ở chiến trường, vợ chồng mẹ Quý không nhận được tin tức của con trai. Chồng của mẹ bảo rằng chiến sự ngày càng ác liệt, đất nước bị chia cắt nên không thể chuyển được thư về nhà. Ngày làm việc quần quật để có khoai, sắn nuôi con, đêm về nhớ đến con trai ở chiến trường lòng mẹ như lửa đốt.

Bức ảnh liệt sỹ Lương Thị Chúc ( người con thứ 3 của Mẹ Quý) trong căn hầm liệt lạc giữa núi rừng Trường Sơn. Ảnh: Công Kiên
Bức ảnh liệt sỹ Lương Thị Chúc (người con thứ 3 của Mẹ Quý) trong căn hầm liên lạc giữa núi rừng Trường Sơn. Ảnh: GĐCC

Rồi một ngày giữa năm 1969, đang lao động ở bãi sông, nhận được tin anh Bính đã hy sinh, mẹ ngã gục bên luống khoai còn trồng dở. Tưởng như không thể gượng dậy, nhưng mở mắt trông thấy đàn con thơ dại, mẹ lại gắng dồn chút sức lực còn lại để ra bãi sông trồng tiếp những luống khoai.

“Mấy chục năm qua rồi, mẹ vẫn nhớ và thương thằng Bính lắm. Nó đã hy sinh mà không có lấy một bức ảnh để đặt lên bàn thờ. Cưới được mấy ngày là đi bộ đội, vợ chồng nó chưa kịp có con” – Mẹ Quý nghẹn ngào.

Anh Bính hy sinh, mấy tháng sau, chị Lương Thị Chúc - người con thứ ba của vợ chồng mẹ Quý xin tham gia thanh niên xung phong. Biết không thể cản, mẹ đành để chị lên đường, cho dù lòng đang rối bời, ngổn ngang cùng nỗi bất an, lo lắng. Chị Chúc vào chiến trường, hoạt động ở núi rừng Trường Sơn, trong thư chị kể với bố mẹ và các chị, em những gian khổ, hiểm nguy và quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ.

Bức thư cuối cùng Mẹ nhận được, chị Chúc thông báo tin vui với gia đình mình vừa được chuyển sang bộ đội thông tin thuộc Đoàn 559. Cùng với lá thư có kèm bức ảnh chị Chúc đang ngồi trong hầm, hai bên tai đeo điện đài, vẻ mặt rạng rỡ, nụ cười duyên dáng nở trên môi.

Cán bộ Hội LHPN xã Cẩm Sơn thăm hỏi, tặng quà
Cán bộ Hội LHPN xã Cẩm Sơn thăm hỏi, tặng quà Mẹ Việt Nam anh hùng Vi Thị Quý nhân kỷ niệm ngày Thương binh - Liệt sỹ (27/7).  Ảnh: Công Kiên

Bức ảnh ấy nay mẹ còn giữ, gần 50 năm đi qua nên nước ảnh đã mờ đi nhiều. Sau lá thư ấy chừng mấy tháng, mẹ lại chết điếng giữa rẫy ngô khi hay tin con gái đã hy sinh ở núi rừng Quảng Trị. Mấy tháng trời, mẹ nằm ôm bức ảnh chị Chúc mà khóc, khóc đến cạn khô nước mắt…

Chị Chúc hy sinh chưa lâu thì vợ chồng Mẹ nhận được tin con rể là anh Hà Ngọc Thanh (chồng của con gái thứ hai) hy sinh ở đảo Phú Quốc. Mẹ lại khóc cạn nước mắt vì thương đứa cháu còn nhỏ đã mất cha, thương con rể nằm lại nơi mênh mông biển cả...

Nếu tính cả tuổi mụ bà, năm 2019 Mẹ Vi Thị Quý sẽ bước sang tuổi 100 - cái tuổi xưa nay bao người ao ước. Những mong ước của Mẹ đã thỏa nguyện khi những người con hy sinh đã được về an nghỉ tại nghĩa trang Việt - Lào, cách nhà chỉ hơn 10 cây số. Chồng mẹ Quý đã mất gần 20 năm, hiện mẹ ở cùng vợ chồng chị Lương Thị Đợi là con gái út của Mẹ.

Không nguôi niền thương nhớ các con, song, Mẹ Việt Nam anh hùng Vi Thị Quý có niềm động viên khi các con, cháu đã có gia đình êm ấm, hạnh phúc, cuộc sống ngày một thêm sung túc. Mẹ được xã hội quan tâm và chăm lo, phụng dưỡng; ngày lễ, tết được nhận chính quyền và các đoàn thể thăm hỏi, động viên, lòng Mẹ như ấm lại sau những mất mát, đau thương…

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.