Lạ kỳ bộ cồng chiêng cổ 'không được bán'

(Baonghean.vn) - Bộ cồng chiêng cổ được cho là còn lại duy nhất ở bản Khe Rạn xã Bồng Khê, huyện Con Cuông (Nghệ An) được truyền qua nhiều thế hệ trong gia đ​ình ông Hà Văn Hinh. Kỳ lạ của bộ cồng chiêng này là 'không được bán' và nếu bán là gặp nạn.

Ông Hà Văn Hinh cho biết từ thuở ấu thơ đã nhìn thấy bộ cồng chiêng như hiện nay.

Trong căn nhà sàn được cất dựng từ năm 1980 của gia đình ông Hà Văn Hinh ở bản Khe Rạn, bộ cồng chiêng được cất giữ rất cẩn thận. Ông Hinh cho biết chỉ đưa ra lau chùi và treo lên vào dịp Tết đến hoặc lúc trong nhà, trong họ có cưới xin đến mượn để dùng.

Cả 3 chiếc chiêng đều đúc bằng đồng. Dấu vết thời gian đã khiến một số chỗ trên mặt chiêng han gỉ nhưng âm thanh của mỗi chiếc chiêng vẫn trầm ấm. Chiếc lớn nhất có đường kính gần 50 cm, hai chiếc còn lại có đường kính lần lượt là 45 và gần 40cm.

Bộ cồng chiêng được gia đình ông Hà Văn Hinh gìn giữ như báu vật và chỉ được treo lên khi có việc cần thiết như lễ tết, cưới xin.

Bà Việt, mẹ của ông Hinh năm nay đã ngoài 80 tuổi cho hay: Bộ cồng chiêng đã truyền qua 5 thế hệ. Khi về làm dâu trong nhà cách đây hơn 60 năm bà cụ đã thấy gia đình có bộ cồng chiêng này. “Ban đầu bộ chiêng có 4 chiếc nhưng một chiếc đã bị đánh tráo nên âm thanh không chuẩn. Gia đình đã đem bỏ đi từ mấy chục năm về trước”, cụ bà cho biết.

Bộ cồng chiêng được gia đình lưu giữ như một bảo vật vì họ cho rằng nếu bán nó đi gia đình sẽ gặp đại họa. Cả người mua nó cũng sống không yên.

Trong cộng đồng truyền tụng chuyện rằng: Bộ cồng chiêng cổ của nhà ông Hinh từng là vật gia bảo trong một gia đình là chức sắc thời phong kiên. Đến một ngày gia đình này bị hãm hãi buộc gia chủ phải đem chôn của cải ở nhiều nơi khác nhau. Một người trong dòng họ nhờ sự mách bảo của thần linh đã đào bộ cồng chiêng lên và đem về nhà.

Cồng chiêng là một phần quan trong trong đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng người vùng cao.

Một số chỗ trên mặt chiêng đã có phần han gỉ nhưng âm thanh vẫn rất trầm ấm.

Sau này, trong lúc túng quẫn người này đã đem bán lấy tiền trang trải nợ nần. Từ đó trong nhà luôn có người ốm đau. Thầy bói cho biết gia đình phải tìm chuộc bộ cồng chiêng về mới được yên ổn. Thế nhưng người mua cồng chiêng cũng đã đi mất tăm tích khiến gia chủ rất bối rối.

Một ngày nọ, gia đình nhận được bộ chiêng do chính người mua tự tay đem trả. Thì ra chính người mua vật thiêng này cũng gặp tại họa khi sở hữu nó trong nhà.

Tuy nhiên những câu chuyện mang tính chất huyền thoại theo kiểu như vậy khá phổ biến trong cộng đồng người Thái. Có nhiều gia đình giữ trong tay tượng đồng, cồng chiêng, bạc nén... nhưng lại không thể đem bán. Người ta tin rằng những vật thiêng này vốn là của thần linh. Người sở hữu nó chỉ được thờ cúng chứ không được đem bán hay chuyển nhượng. Thậm chí là nếu bị ăm trộm gia chủ và cả người đánh cắp cũng sẽ gặp họa.

Cũng thật ngẫu nhiên, những gia đình gìn giữ các cổ vật trên đều làm ăn khấm khá.

Hữu Vi – Đào Thọ