Lạ kỳ tục làm lễ 'đầy tháng' cho trâu, bò ở Nghệ An

(Baonghean.vn)- Người dân ở một số vùng quê thuộc huyện Nam Đàn (Nghệ An) vẫn lưu giữ tục làm "đầy tháng" cho trâu, bò. Trâu, bò sau khi sinh con, người dân mở tiệc mời bà con lối xóm tới chung vui, chúc mừng trâu, bò của gia đình đó đã sinh “em bé”. Phong tục này đã có từ lâu đời và người dân xem đó là cơ hội để gắn kết tình cảm xóm giềng, cộng đồng.

Ông Phạm Thọ Thành, xóm 11, xã Nam Xuân (Nam Đàn) bên con bê mới sinh được ít ngày.

Làm lễ "đầy tháng" cho trâu, bò

Nói là "đầy tháng" nhưng thực ra người dân tổ chức liên hoan ngay sau khi trâu, bò sinh bê, nghé. Lúc trâu hoặc bò đẻ, người ta chờ đợi để lấy được nhau thai của chúng và chế biến thành món ăn đặc trưng trong ngày quan trọng này.

Là "đầu cơ nghiệp" nên trâu, bò luôn được người nông dân chăm sóc rất cẩn thận, đặc biệt là trong giai đoạn mang thai. Thời gian mang thai của trâu là hơn 10 tháng còn bò là hơn 9 tháng. Sau khi trâu bò đẻ chúng sẽ sinh con và được gia chủ thực hiện một số nghi thức truyền thống theo quan niệm của người dân trong vùng.

Thường thì người đàn ông trong nhà sẽ thắp lên ban thờ tổ tiên một nén nhang khẩn cầu cho bò mẹ được nhiều sữa, bê con mạnh khỏe. Sau đó, dùng khăn mới lau khô cho bê con để nó có thể nhanh chóng đứng dậy bú mẹ, đồng thời bóc lớp vẩy sừng dưới móng chân của chúng để vững vàng về sau.

Bò mẹ và bê con mới sinh

Việc không thể bỏ qua đó là gia chủ cần phải lấy được “hoa” từ con trâu, con bò mới sinh. Người dân trong vùng quan niệm rằng nếu lần đầu sinh con đực mà để trâu mẹ, bò mẹ ăn mất hoa thì lần sau sẽ tiếp đẻ ra con đực và ngược lại. Người ta làm vậy để trâu, bò không "sinh con một bề".

Món ăn đặc biệt trong lễ "đầy tháng".

Thông thường, trọng lượng của mỗi chiếc hoa trâu, bò khoảng 2 – 3 kg. Chúng thường được sơ chế bằng cách luộc chín. Nguyên liệu để chế biến món này gồm sả tươi, tiêu, muối, ớt tươi, lạc rang và một số gia vị cần thiết. Ngoài món hoa bò xào sả, gia chủ sẽ mua thêm một số thực phẩm chủ yếu là các món nhậu để làm phong phú thực đơn trong bữa tiệc. Nhưng bắt buộc phải có một nồi cháo thủ lợn.

Gia đình ông Phạm Thọ Thành, xóm 11, xã Nam Xuân (Nam Đàn) mời bà con lối xom đến dự lễ "đầy tháng" bê con.

Hoa trâu, bò thường được người dân chế biến thành nhiều món khác nhau, nhưng chủ yếu là xào sả.

Gia đình ông Nguyễn Hữu Sơn, ở xóm 4, xã Nam Anh, huyện Nam Đàn (Nghệ An) vừa mới tổ chức lễ đầy tháng cho con nghé nhà mình cách đây mấy hôm cho biết: “Ở đây có nhà làm lễ đầy tháng cho trâu to như lễ ăn hỏi con cái họ vậy. Nhà tôi hôm bữa cũng liên hoan 10 lít rượu nếp với 8 két bia để làm lễ đầy tháng mừng con nghé cái chào đời. Tôi thấy những dịp này rất vui, lâu lâu mới được một lần nên ai có điều kiện cũng cố gắng làm. Không có lý do gì khác là tạo sự gần gũi, đoàn kết tình làng nghĩa xóm với nhau và chúc mừng gia chủ phát lộc, phát tài.”

Phạm Đông