Lấn chiếm đất trái phép ở TP Vinh: Cần giải quyết dứt điểm

21/07/2014 08:49

(Baonghean) - Tình trạng lấn chiếm đất công, đất nông nghiệp để xây dựng nhà ở trái phép khá phổ biến ở nhiều địa phương, trong đó có Thành phố Vinh nhưng chưa được xử lý kịp thời, tạo tiền lệ xấu trong xử lý vi phạm giữa cơ quan nhà nước và người dân...

Chiếm dụng đất công trái phép xây dựng cây xăng ở xã Hưng Lộc - TP. Vinh.

Biến đất công thành đất tư

Nghi Phú là địa bàn có nhiều hộ lấn chiếm đất đai của Nhà nước, sử dụng không đúng mục đích sử dụng đất, lấn chiếm khoảng không. Trong 4 năm qua, Nghi Phú có 107 đối tượng vi phạm các quy định về Luật Đất đai và xây dựng trái phép. Trên địa bàn xã hiện còn 4 hộ lấn chiếm đất công xây dựng công trình trái phép. Gia đình ông Nguyễn Văn Ngọc, xóm 2, xã Nghi Phú (thuộc Giáo xứ Yên Đại), xây dựng trái phép ki ốt, ngày 19/11/2011, UBND TP. Vinh ra Quyết định số 225/QĐ-UBND về việc xử phạt hành chính đối với ông Nguyễn Văn Ngọc 12.500.000 đồng. Ngày 20/8/2011, Chủ tịch UBND TP. Vinh ra quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. UBND xã Nghi Phú tạo điều kiện thời gian cho ông Ngọc tự tháo dỡ để lấy lại số vật liệu xây dựng cho gia đình như lời cam kết nhưng đến nay ông Ngọc vẫn không chấp hành. UBND xã Nghi Phú đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính và quyết định cưỡng chế; Lập hồ sơ gửi UBND TP. Vinh làm quy trình thủ tục ra quyết định xử phạt hành chính và quyết định cưỡng chế công trình xây dựng trái phép đối với gia đình ông Nguyễn Văn Ngọc. Ngày 2/1/2014, ông Ngọc xây dựng ki ốt thứ 2, Chủ tịch UBND xã Nghi Phú đã ban hành quyết định cưỡng chế, lập phương án cưỡng chế, các phòng liên quan thuộc UBND TP. Vinh, công an thành phố vào cuộc nhưng vẫn chưa giải quyết dứt điểm.

Ngày 28/3/1995, ông Nguyễn Đức Mến xóm 15, xã Nghi Phú đã tự ý xây dựng quán nước trước cổng Bệnh viện Tâm thần UBND xã Nghi Phú đã lập biên bản tháo dỡ. Đến năm 2006, ông Mến lại tự ý xây dựng công trình kiên cố, làm nơi ở và nơi sinh hoạt cho gia đình. Chủ tịch UBND TP. Vinh ban hành Quyết định số 480/QĐ-CTUBND về việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả do vi phạm hành chính gây ra. UBND xã Nghi Phú đã mời các phòng, ban liên quan thuộc UBND TP. Vinh tổ chức buổi làm việc và mời ông Nguyễn Đức Mến đến để triển khai quyết định. Tại buổi làm việc, ông Mến xin một lô đất tái định cư bởi lý do không có đất ở. Qua kiểm tra cho thấy, ông Mến đã có đất ở tại xóm 10, xã Nghi Phú, được UBND TP. Vinh cấp Giấy chứng nhận QSDĐ đất số BB162769, đất thuộc thửa số 135, tờ bản đồ 19, diện tích 2.617m², cấp ngày 1/6/2010, do đó, yêu cầu của ông là trái quy định. Tuy nhiên, ông Mến vẫn không chấp hành các quy định của pháp luật và việc xử lý trường hợp này vẫn “dẫm chân tại chỗ”.

Ông Hồ Trọng Bá, xã Nghi Phú xây dựng ốt trọ không có giấy phép, trên diện tích 131,18m² ở thửa số 29, tờ bản đồ 17, diện tích 230m² mang tên Nguyễn Trọng Hợp - thường trú khối Yên Toàn, phường Hà Huy Tập. Ngày 28/2/2013, Chủ tịch UBND TP. Vinh đã ban hành Quyết định số 580/QĐ-UBND về việc cưỡng chế phá dỡ công trình trái phép. UBND xã Nghi Phú đã làm xong quy trình, kế hoạch gửi Công an TP. Vinh phê duyệt phương án bảo vệ cưỡng chế nhưng đến nay vẫn chưa cưỡng chế được.

Không chỉ ở Nghi Phú, một số địa bàn khác như Hưng Lộc, Đông Vĩnh, Quán Bàu… cũng xảy ra tình trạng chiếm và lấn đất để xây dựng trái phép. Ở xóm 13 - Hưng Lộc, khu đất gần 6.000 m² nguyên của HTX Tiểu thủ công nghiệp Hưng Lộc bị giải thể đã bỏ hoang và sau đó đã để cho nhiều cá nhân, tổ chức vào chiếm dụng, ngang nhiên chuyển nhượng, xây dựng, xây cửa hàng xăng dầu, sản xuất cột điện. Xã không biết đất hoang ngay trên diện tích quản lý của xã, thậm chí còn cho rằng “thẩm quyền xã có hạn”, cấp trên cũng không hay. Hiện nay, Thanh tra tỉnh Nghệ An đã có kết luận kiến nghị UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với UBND TP.Vinh tham mưu cho tỉnh thu hồi 5.721m² ở khu đất nói trên.

Ở phường Quán Bàu, quy hoạch xây dựng khu tái định cư phục vụ GPMB xây dựng đường Lệ Ninh được UBND Nghệ An phê duyệt ngày 21/1/2010, trong quá trình thực hiện xây dựng hạ tầng quy hoạch phát hiện có 5 hộ gồm: ông Vương Trung Hà, ông Võ Ngọc Khánh, Nguyễn Đình Phú, Võ Hữu Vinh, Lê Quang Ngọc tại khối 12 có công trình xây dựng cơi nới nằm vào tuyến mương phía Đông, phía Nam của khu quy hoạch. Để đảm bảo tiến độ xây dựng hạ tầng khu quy hoạch, ngày 21/6/2013 UBND TP.Vinh đã có Công văn số 2609/UBND – PTQĐ với nội dung giao cho phường Quán Bàu chủ trì tổ chức lực lượng để GPMB theo quy định của pháp luật.

Ngày 16/7/2013, UBND phường Quán Bàu có Công văn số 93/UBND – ĐC về việc đề nghị thành phố xác định mốc giới, ranh giới đất của các hộ này. Ngày 18/7/2013, Văn phòng Đăng ký QSD đất thành phố đã xác định được mốc giới, ranh giới của các thửa đất, nhưng không hiểu sao lại không ký vào biên bản để khẳng định mốc giới, ranh giới các thửa đất. Còn các hộ lấn chiếm này thì cho rằng khi họ lấn chiếm không có cơ quan nào đến lập văn bản vi phạm hành chính, nên bây giờ đề nghị được hỗ trợ tài sản trên đất cho các hộ.

Vấn đề lấn chiếm đất trái phép tồn tại dai dẳng nhiều năm không được xử lý ở các phường, xã gây nên sự bất công bằng và tính nghiêm minh của phấp luật...

Lấn chiếm khoảng không

Đại lộ Lê-nin là tuyến giao thông huyết mạch nối từ trung tâm thành phố đến Sân bay Vinh. Đây là tuyến đường có ý nghĩa “bộ mặt”, bởi đa số du khách, quan khách từ Sân bay Vinh về với Vinh, với các cơ quan hành chính tỉnh đều qua đây. Nhưng tình trạng mặt tiền của tuyến phố này nhếch nhác với những dãy “chuồng cọp”, mỗi nhà một kiểu, được thưng bằng sắt thép bao quanh phía trước dùng để xe ô tô. Do xây dựng nhiều kiểu khác nhau, nhà thì lợp nhà thì không, nhà xây cột đá, nhà thì cột sắt…. gây nên hình ảnh thiếu mỹ quan đô thị, tạo ấn tượng không đẹp mắt cho du khách về một đô thị loại 1. Anh Hùng, một hộ mua nhà ở đây cho biết: “Nhà này làm được chuồng cọp, nhà khác lại không cho làm, thanh tra đô thị đến bắt tháo dỡ. Bìa đỏ thì chưa có nên người dân không biết thế nào là đúng”. Theo anh Hùng, trong hợp đồng mua nhà không ghi rõ là được phép xây dựng phần diện tích lưu không phía trước nhà. Nhưng phần diện tích này các hộ phải bỏ tiền ra mua bằng diện tích đất ở. Nói cách khác là đất thuộc sở hữu của các hộ, nhưng không được xây dựng. Do muốn có chỗ để xe, các hộ đã tự ý làm “chuồng cọp”, khi thành phố xuống tháo dỡ, các hộ này làm đơn lên Ban Quản lý khu đô thị Vinaconex 9, với lý do đó là đất của họ. Ban quản lý khu đô thị này lại làm đơn lên Sở Xây dựng và sở này đã đồng ý cho các hộ xây dựng nhưng với điều kiện là làm chung một loại thiết kế như nhau, kiểu dáng như nhau, không được lợp mái ở trên.

Như vậy, việc “tiền hậu bất nhất” trong quy hoạch và thiếu kiên quyết trong tháo dỡ cũng khiến cho khu phố này trở nên lộn xộn. Bên cạnh đó, cũng là tuyến Đại lộ này nhưng mỗi một khu đô thị, mỗi một chủ đầu tư lại có quy định lùi khoảng không trước nhà với diện tích khác nhau. Khu thì lùi 9m, khu thì lùi 3m, gây nên tình trạng nơi thì có “chuồng cọp”, nơi thì không… Đây là “tác phẩm” của thành phố và các cơ quan hữu quan trong duyệt quy hoạch kiến trúc, đồng thời tạo điều kiện cho người dân vi phạm những quy định của thành phố trong lĩnh vực trật tự đô thị.

Ông Lê Quốc Hồng – Phó Chủ tịch UBND Thành phố Vinh cho biết: “Để diễn ra tình trạng xây dựng không phép, trái phép trên đất công là do công tác tuyên truyền, giải thích các văn bản quy phạm pháp luật, việc vận động nhân dân thực hiện chủ trương, chính sách của Nhà nước của các xã chưa đến nơi đến chốn. Công tác kiểm tra, giám sát hoạt động xây dựng trên địa bàn còn buông lỏng quản lý. Đây là vấn đề các xã cần phải quan tâm thực hiện tốt theo tinh thần Chỉ thị 05 của Thành ủy Vinh và Kế hoạch 58 của UBND TP. Vinh về giải tỏa hành lang an toàn giao thông. Kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp lấn chiếm đất công xây dựng trái phép, lấn chiếm lòng lề đường để kinh doanh buôn bán”.

Tại kỳ họp HĐND thành phố lần này, cử tri thành phố chất vấn thành phố về nhiều mệnh lệnh hành chính từ thành phố xuống xã chưa nghiêm, UBND thành phố xử lý vấn đề này như thế nào? Lãnh đạo thành phố đã yêu cầu phòng Quản lý đô thị trả lời chất vấn của cử tri và phòng này đã có văn bản trả lời như sau: “Hiện tại trên địa bàn thành phố còn 19 quyết định cưỡng chế công trình xây dựng vi phạm trật tự đô thị chưa được thực hiện (Bến Thủy 1, Hưng Bình 2, Quán Bàu 5, Vinh Tân 1, Hà Huy Tập 1, Vinh Tân 6, Nghi Phú 4). Lý do chưa được thực hiện là chưa xác định được chỉ giới đường quy hoạch, tranh chấp đất đai đang được khởi kiện ra tòa nhưng chưa được tòa án thụ lý, đất đai thuộc quyền sử dụng của HTX nhưng HTX và DN chưa thống nhất phương án bồi thường. Theo quy định tại Điều 24, Nghị định 180/NĐ - CP ngày 7/12/2007 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Xây dựng thì các cơ quan có trách nhiệm ban hành quyết định cưỡng chế, trách nhiệm cưỡng chế thuộc về các xã, phường. Vì vậy, trách nhiệm thuộc về Chủ tịch UBND các xã, phường. Thành phố sẽ tiếp tục chỉ đạo các phường, xã thực hiện các quyết định trên”.

Cách trả lời chung chung như trên thì cử tri cũng chưa rõ bao giờ các mệnh lệnh hành chính, đặc biệt là đối với việc xử lý các trường hợp lấn chiếm đất trái phép sẽ được thực thi để lập lại trật tự trong quản lý đất đai, đô thị ở thành phố.

Châu Lan – Thanh Lê