Liệu cơm gắp mắm?!

(Baonghean) - Để “thủ lĩnh” chi đoàn yên tâm công tác, có “sân” phát huy hết năng lực và sở trường, nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt chi đoàn khối nông thôn, cần có cơ chế mở và những giải pháp lâu bền. Mô hình bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng đang được một số địa phương xem là “cánh cửa mở” cho vấn đề này. Tuy nhiên việc nhân rộng mô hình đang gặp khó...

Thủ lĩnh hai vai

Anh Nguyễn Duy Văn - Bí thư chi đoàn kiêm Thôn đội trưởng xóm Phượng Hoàng - Thanh Tùng – Thanh Chương có 2 năm tham gia nghĩa vụ quân sự. Trở về địa phương, anh mong muốn được cống hiến sức trẻ, lòng nhiệt huyết, xây dựng thôn xóm quê hương mình ngày càng ấm no, giàu đẹp. Khi được Ban Chấp hành Đoàn xã mời làm Bí thư Chi đoàn 8, anh đã vui vẻ nhận lời. Trong năm đầu hoạt động, anh nhận thấy vai trò của một bí thư chi đoàn sẽ phát huy tác dụng nếu kiêm nhiệm luôn việc “cầm quân” dân quân tự vệ. Với kinh nghiệm đã kinh qua môi trường quân sự, anh Văn đã mạnh dạn đề xuất với BCH Đoàn và Đảng ủy xã về mô hình “hai trong một” này. Khi được sự đồng ý của cấp ủy đảng và Đoàn cấp trên, anh phát huy hết khả năng trách nhiệm, xung kích đi đầu, dám làm dám chịu trong thực hiện công tác quản lý ANTT thôn, xóm…

Buổi diễn tập dân quân tự vệ của các Bí thư chi đoàn thôn xóm xã Thanh Tùng, huyện Thanh Chương.

Nhận rõ hiệu quả mô hình Bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng, BCH Đoàn xã và Ban Chỉ huy Quân sự xã đã ban hành Công văn “về việc bố trí bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng”. Sau 2 năm, với sự ủng hộ của cấp ủy, chính quyền và đồng thuận của nhân dân, BCH Đoàn xã Thanh Tùng đã kiện toàn được 10/11 cơ sở có bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng. Kể từ khi có thêm vai trò thôn đội trưởng, các bí thư chi đoàn thôn, xóm đã phát huy được khả năng, nâng cao uy tín trong tập hợp và triển khai các hoạt động đoàn thể. Bí thư Đoàn xã Trần Văn Linh cho biết: “Trước đây, đội ngũ bí thư chi đoàn các thôn, xóm trên địa bàn xã thường xuyên biến động, có xóm vừa bổ nhiệm bí thư hôm nay mai đã báo cáo xin “rút” với lý do “Nam tiến”, tìm kiếm việc làm. Từ khi gắn trách nhiệm bí thư chi đoàn kiêm thêm chức trách thôn đội trưởng, ngoài việc tăng thêm uy tín của một bí thư Đoàn thì việc tăng thêm nguồn thu nhập đáng kể từ 8 trăm đồng đến 1 triệu đồng cũng đã giúp bí thư đoàn yên tâm hơn, chuyên chú vào công việc hơn. Đội ngũ này đã yên tâm gắn bó với xóm làng, với đồng ruộng, với phong trào…”.

Đến nay, trên địa bàn huyện Thanh Chương có nhiều địa phương triển khai theo mô hình này, như xã Thanh Lương 8/13 chi đoàn, Thanh Hà 9/17 chi đoàn, Thanh Văn 4/9 chi đoàn, Thanh Mỹ 9/15 chi đoàn, Thanh Liên 14/16 chi đoàn... Anh Lê Đình Thọ - Bí thư Huyện đoàn cho biết: “Mô hình bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng ra đời bước đầu đạt được hiệu quả đáng khích lệ. Huyện đoàn phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ huy Quân sự huyện, tăng cường công tác đôn đốc các chi đoàn nông thôn phát huy hiệu quả gắn với các phong trào ở cơ sở. Quá trình đó, những đoàn viên, thanh niên mới xuất ngũ trở về địa phương tiếp tục được bồi dưỡng, đảm nhận chức danh bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng. Sự kết hợp này vừa để thực hiện chính sách hậu phương quân đội, đồng thời lựa chọn được cán bộ đã qua thử thách, rèn luyện để đẩy mạnh phong trào thanh niên phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh trật tự ở mỗi thôn, xóm”.

Mô hình bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng cũng được nhân rộng trên địa bàn huyện Tân Kỳ. Sau 9 tháng triển khai, toàn huyện bố trí được 74 đồng chí bí thư chi đoàn kiêm chức danh thôn đội trưởng. Điển hình như ở xã Tân Hương 8/16 chi đoàn, Hương Sơn 8/14 chi đoàn, Kỳ Sơn 6/17 chi đoàn, Kỳ Tân 6/11 chi đoàn có bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng… Tại xã Nghĩa Hoàn, hiện có 9/14 đồng chí bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng; hầu hết đều ở trong độ tuổi từ 22 đến 30, rất phù hợp cho việc đảm nhận “hai vai” trong thời gian dài.

Đồng chí Trần Cao Cường – Bí thư Đoàn xã cho biết: “Trên địa bàn xã Nghĩa Hoàn, việc kiện toàn chức danh bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng đã giảm hẳn tình trạng biến động chức danh bí thư chi đoàn, từ đó phong trào Đoàn trên địa bàn toàn xã sôi nổi hơn, thanh niên đi làm ăn xa giảm hẳn, thay vào đó là nhiều thanh niên không đỗ đại học đã tham gia học nghề, xây dựng nhiều mô hình kinh tế ngay tại địa phương”. Quá trình triển khai thực hiện mô hình bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng, xã Nghĩa Hoàn, huyện Tân Kỳ tiến hành với nhiều thuận lợi, mặc dù các thôn đội trưởng nơi đây từ trước đến nay được đánh giá là ổn định. Đó là nhờ, Ban Thường vụ Huyện đoàn mạnh dạn tham mưu với cấp ủy, chính quyền về chủ trương sát nhập cán bộ “hai vai”. Thấy được thuận lợi cho việc ổn định vai trò thủ lĩnh thanh niên cấp chi đoàn nên Huyện ủy Tân Kỳ đã ban hành Công văn số 310 về việc kiện toàn chức danh bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng. Sự chỉ đạo này được xem là cơ sở pháp lý để tổ chức Đoàn bố trí, kiện toàn.

Những khó khăn

Bước đầu, mô hình bí thư chi đoàn kiêm thôn đội trưởng được đánh giá hiệu quả. Tuy nhiên, đây là một chủ trương mới, mang tính chỉ đạo của địa phương, chưa có đánh giá lý luận một cách hệ thống nên nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền chưa đầy đủ. Trong khi phong trào bí thư chi đoàn “hai trong một” được triển khai ở nhiều địa phương của huyện Thanh Chương thì tại xã Thanh Phong hiện chưa có chi đoàn nào được kiện toàn. Sở dĩ có thực trạng đó là do chức danh thôn đội trưởng ở đây đã ổn định, đa số đang nằm trong độ tuổi từ 40 – 45, phù hợp với quy định trong điều lệnh của Bộ Chỉ huy Quân sự. Hơn nữa các thôn đội trưởng trên địa bàn Thanh Phong đều là những người có uy tín, hoạt động đều tay. Ngược lại các thủ lĩnh chi đoàn lại thường xuyên biến động có tới 3/17 bí thư chi đoàn là nữ, không phù hợp với chức danh kiêm nhiệm, 4/17 bí thư chi đoàn là học sinh đang ôn thi đại học, nên thời gian tới khó tham gia phong trào tại địa phương. Đồng chí Nguyễn Duy Hải - Bí thư Đoàn xã Thanh Phong cho biết: “Đoàn xã cũng muốn được kiện toàn để phát huy vai trò của bí thư chi đoàn, tăng tỷ lệ tập hợp thanh niên, ổn định chức danh bí thư nhưng vì những điều kiện khách quan đó nên rất khó thực hiện…”. Đồng chí Trần Ngọc Sơn, Phó Bí thư Đảng ủy xã Thanh Phong cho rằng: “Đến nay, Đảng ủy vẫn chưa nhận được công văn chỉ đạo về vấn đề này nên chưa có phương án, giải pháp chỉ đạo, phối hợp trong lĩnh vực này…”

Cùng hoàn cảnh đó, trên địa bàn nhiều xã còn một số chi đoàn chưa được kiện toàn như ở xã Thanh Tường, có 1/8 chi đoàn, Thanh Hưng 4/12 chi đoàn. Hay như trên địa bàn xã Nghĩa Hoàn (Tân Kỳ) vẫn có tới 3 chi đoàn chưa được kiện toàn, vì 2 bí thư chi đoàn, trong số đó còn chưa “mặn mà” khi được giao nhiệm vụ, chi đoàn còn lại hiện chưa tìm được nhân tố có thể đảm nhận vai trò “hai trong một”.

Bên cạnh đó, một số khó khăn như: khi bí thư chi đoàn đã hết tuổi Đoàn, theo quy định của Điều lệ Đoàn là 35 tuổi, mà vẫn đang nằm trong độ tuổi thôn đội trưởng thì đồng chí cựu bí thư chi đoàn lúc này chỉ giữ chức danh thôn đội trưởng. Và các cấp bộ Đoàn lại phải kiện toàn đội ngũ trẻ cho vị trí bí thư chi đoàn mới. Lúc này lại xảy ra tình cảnh phải “nhường sân”, trong khi vị trí thôn đội trưởng đã quen người, thạo việc. Đồng chí thôn đội trưởng lúc đó đang có thu nhập ổn định thì liệu có vui vẻ chấp nhận cơ chế: hết tuổi Đoàn, hết luôn tuổi thôn đội trưởng, mà lẽ ra phải 10 năm nữa mới tới?

Về vấn đề này đồng chí Bí thư Đoàn xã Thanh Tùng, huyện Thanh Chương, Trần Văn Linh cho biết: “ Hiện trên địa bàn xã, đội ngũ bí thư chi đoàn đã đến tuổi xấp xỉ 30 và hiện Đoàn xã chưa nghĩ tới việc kiện toàn lại…”. Thế nhưng Bí thư Đoàn xã Nghĩa Hoàn, huyện Tân Kỳ, Trần Cao Cường lại cho rằng “Cựu bí thư chi đoàn cần vui vẻ “nhường sân” thôn đội trưởng cho đội ngũ kế cận”. Vậy đâu là phương án khả thi cho mô hình “hai trong một”!? Để tạo sự ổn định cho cán bộ Đoàn cấp thôn xóm ngoài chức danh kiêm nhiệm thôn đội trưởng, một số đơn vị đã linh động sát nhập Bí thư chi đoàn kiêm an ninh viên, như một số chi đoàn các xã Thanh Long, Thanh Lương, Thanh Liên (Thanh Chương), Nghĩa Hoàn (Tân Kỳ)…

Để tạo điều kiện ổn định cho mô hình này ở cơ sở, Tỉnh đoàn đang phối hợp với các địa phương, tiến hành khảo sát, đánh giá đúng thực tế những hiệu quả đạt được cũng như tồn tại, từ đó tìm những giải pháp tối ưu, tạo sự ổn định lâu dài cho tổ chức ở cơ sở, phát huy tích cực vai trò của tuổi trẻ trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh trật tự từ mỗi thôn, xóm.

Thanh Nga