Sai lầm của Nga vô tình mang lại lợi thế cho Ukraine ở mặt trận phía Nam?

Dồn lực cho trận chiến ở miền Nam

Giới chức quân sự của Anh và Ukraine ngày 7/8 cho rằng, Nga đang củng cố các cứ điểm và lực lượng của nước này ở mặt trận phía Nam Ukraine để sẵn sàng ứng phó với cuộc phản công lớn của Kiev và Moscow nhiều khả năng sẽ phát động một cuộc tấn công mới.

Đánh giá này được đưa ra trong bối cảnh cả Nga và Ukraine đang cáo buộc nhau tấn công bằng pháo vào Zaporizhzhia - nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã bày tỏ lo ngại nghiêm trọng về các vụ tấn công này.

Một xe bọc thép của lực lượng thân Nga đậu cạnh trụ sở hội đồng tỉnh ở Kherson. Ảnh: Reuters

Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng Anh, “quân đội Nga đang tập trung ở phía Nam, chờ đợi đối phó với cuộc phản công của Ukraine hoặc chuẩn bị cho một cuộc tấn công khác. Các đoàn xe của Nga gồm xe tải, xe tăng, pháo và nhiều phương tiện khác tiếp tục di chuyển từ Donbass về phía Tây Nam”.

Guardian dẫn một nguồn tin của tình báo quân sự Ukraine cho biết, các lực lượng Nga đang dội hỏa lực dọc theo chiến tuyến tại khu vực Kherson để ngăn bước tiến của Ukraine, đồng thời triển khai thêm nhiều đơn vị để tấn công Mykolaiv và khu vực nam Dnipropetrovsk. Quân đội Nga cũng sử dụng máy bay không người lái tiến hành trinh sát trên không. Còn ở Zaporizhzhia, Nga liên tiếp thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào cứ điểm của Ukraine và bổ sung thêm các đơn vị mới để tăng cường quân số.

Một trong những trở ngại lớn nhất đối với cuộc tấn công của Ukraine ở phía Nam có thể là nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Công ty Energoatom, đơn vị vận hành nhà máy điện hạt nhân ở miền Nam Ukraine, cho biết nhiều phần của nhà máy này đã bị “hư hỏng nghiêm trọng” sau khi hứng chịu các vụ pháo kích, không kích, và một trong các lò phản ứng đã phải dừng hoạt động. Tổng thống Ukraine Zelensky cáo buộc Nga thực hiện các cuộc tấn công và kêu gọi Liên minh châu Âu áp đặt biện pháp trừng phạt với ngành công nghiệp hạt nhân và nhiên liệu hạt nhân của Nga.

Theo Kiev, Nga đã biến nhà máy này thành “lá chắn hạt nhân”, khiến Ukraine gặp nhiều khó khăn trong việc nhắm mục tiêu và quân đội và trang thiết bị của Nga bên trong nhà máy. Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Washington cho rằng, Nga đang sử dụng nhà máy điện hạt nhân này để “đánh vào nỗi sợ của phương Tây về một thảm họa hạt nhân tại Ukraine trong một nỗ lực làm suy giảm ý chí của phương Tây.

Nhưng người đứng đầu chính quyền khu vực Zaporizhzhia do Nga thành lập đã cáo buộc Ukraine tấn công nhà máy, cho rằng, các lực lượng của Kiev phải chịu trách nhiệm khi “quyết định đặt toàn bộ châu Âu trên bờ vực của một thảm họa hạt nhân” bằng cách bắn phá nhà máy này.

Cơ quan Năng lượng Hạt nhân Ukraine Energoatom cho biết, các thùng chứa nhiên liệu đã qua sử dụng đã bị trúng đạn trong vụ pháo kích mới nhất, khiến 3 cảm biến giám sát bức xạ bị hư hỏng và một nhân viên bị thương. Điều này khiến việc phát hiện bức xạ bị rò rỉ từ các thùng chứa nhiên liệu đã qua sử dụng rất khó khăn.

IAEA kêu gọi chấm dứt ngay lập tức mọi hành động quân sự gần nhà máy. Tổng Giám đốc cơ quan này, ông Rafael Mariano Grossi, cho biết, do nhà máy có quy mô lớn và tầm quan trọng đặc biệt nên nguy cơ xảy ra thảm họa hạt nhân có thể đe dọa sức khỏe cộng đồng và môi trường không chỉ ở Ukraine mà còn những nơi khác.

Bộ Quốc phòng Anh dự đoán cuộc xung đột Nga – Ukraine sẽ sớm bước vào giai đoạn mới và giao tranh sẽ chuyển từ khu vực Donbass sang mặt trận dài khoảng 350km trải dài từ phía Tây Nam gần Zaporizhzhia đến Kherson.

Hiện tại, trọng tâm cuộc tấn công của Nga vẫn là những khu vực còn lại ở phía Đông Donbass do Ukraine kiểm soát. Moscow đang nỗ lực thực hiện mục tiêu giành được Donbass trong thời gian sớm nhất. Quân đội Nga đã chiếm được hầu như toàn bộ khu vực Lugansk, ngoại trừ một số khu định cư nhỏ và khoảng một nửa Donetsk.

Theo thông báo của Bộ Tổng tham mưu Ukraine ngày 7/8, Nga đang thực hiện hai cuộc tiến công nhằm chiếm các thị trấn Bakhmut và Avdiivka. Trước đó, Moscow đã giành quyền kiểm soát phần phía nam của Pisky - một ngôi làng ở Donetsk gần Avdivvka, cũng như khu định cư nhỏ Travneve, cách Bakhmut 17,7km về phía Nam.

Một tay súng mặc áo có cờ Nga canh gác tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở phía đông nam Ukraine vào ngày 4/8. Ảnh: Reuters

Sai lầm của Nga?

Một số chuyên gia quân sự cho rằng, Nga đang mắc phải sai lầm khi phân tán lực lượng theo nhiều hướng ở Ukraine thay vì tập trung vào một mặt trận, do đó rất khó đạt được các mục tiêu mà nước này đặt ra.

Andriy Zagorodniuk, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine nhận định: “Sau thành công ở Lugansk, Nga đang gặp khó khăn trong việc củng cố lợi ích của nước này tại Donetsk. Chúng tôi đã trao đổi với nhiều nhà phân tích và hầu hết họ đều nghi ngờ về khả năng của Nga trong việc giành quyền kiểm soát toàn bộ Donetsk”.

Theo giới phân tích, trong khi Nga đạt được bước tiến lớn ở Donbass thì Ukraine lại giành được một số lợi thế ở phía Nam. Các lực lượng của Kiev đã nhắm vào tuyến liên lạc trên mặt đất của Nga, cũng như chặn đường tiếp tế qua sông Dnipro. Hai trong số ba cây cầu được Nga sử dụng để vận chuyển binh sỹ, khí tài quân sự và nhu yếu phẩm đã bị hư hại nặng nề sau các cuộc tấn công bằng tên lửa HIMARS. Cây cầu cuối cùng tới Kherson hiện đang nằm trong tầm bắn của Ukraine.

Để ứng phó, Nga đã triển khai tổng cộng gần 25.000 binh sỹ tới Kherson – thành phố nằm ở bờ Tây sông Dnipro, một trong những con sông dài nhất châu Âu. Gần 10.000 binh sỹ trong số này được tái triển khai thông qua tuyến đường ở Nova Kakhovka. Nga cũng lắp đặt rất nhiều cầu phao để giúp các binh sỹ tiếp cận với 2 bên bờ sông.

Theo nhận định của ISW, việc tái điều động các đơn vị đổ bộ đường không về phía Nam sẽ khiến hoạt động tấn công của Nga vào Sloviansk bị đình trệ. Nhưng điều này sẽ giúp Moscow có thêm một lớp phòng thủ chắc chắn bổ sung vào tuyến phòng thủ sẵn có ở Kherson.

Đối với Ukraine, giai đoạn thứ 3 của cuộc chiến có thể bớt áp lực hơn so với 2 giai đoạn trước đó, khi nước này nhận được phần lớn sự hỗ trợ từ phương Tây, đặc biệt là pháo hạng nặng, đạn dược và nhiều vũ khí tiên tiến. Tuy vậy, Ukraine vẫn khó vượt Nga về số lượng binh sỹ và hỏa lực pháo binh.

Cần phải nhắc lại rằng, Nga đang có những nguồn lực đáng kể mà nước này vẫn chưa huy động cho cuộc chiến. Nga có hàng triệu người trong độ tuổi nhập ngũ, một ngành công nghiệp quốc phòng vững mạnh bất chấp các lệnh trừng phạt của phương Tây, hàng trăm nghìn binh sỹ tại ngũ và hàng nghìn xe bọc thép đủ loại. Nếu nhận thấy Ukraine bắt đầu giành được nhiều lợi thế trong giao tranh, Tổng thống Putin có thể huy động một số lượng lớn nhân lực và vật lực sẵn sàng áp đảo đối phương trên chiến trường, ông Daniel L. Davis, thành viên cao cấp của Trung tâm Phân tích Chiến lược Defense Priorities và là cựu Trung tá trong quân đội Mỹ lưu ý./.