Lượng Minh: Phát huy nội lực, vững bước vào giai đoạn phát triển mới

Vùng đất còn nhiều khó khăn nhưng giàu bản sắc

Xã Lượng Minh là một xã vùng cao, nằm ở phía Tây tỉnh Nghệ An, cách trung tâm tỉnh hơn 210km. Với tổng diện tích tự nhiên gần 23.000 ha, địa hình của xã chủ yếu là núi cao, đồi dốc, xen kẽ khe suối, rất ít đất bằng. Địa bàn rộng, địa hình chia cắt mạnh khiến việc đi lại, giao thương và xây dựng hạ tầng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là vào mùa mưa thường xảy ra sạt lở, lũ quét. Từ trung tâm xã đến bản xa nhất khoảng 25km nhưng đường đi rất hiểm trở và mất nhiều thời gian di chuyển.

Toàn xã có 10 bản, được phân bố thành 3 vùng rõ rệt: Vùng ngoài dọc sông Nậm Nơn có 4 bản; vùng trong dọc khe Mạt gồm 4 bản; và vùng trên thuộc lòng hồ thủy điện Bản Vẽ có 2 bản. Hai bản tái định cư ở khu vực lòng hồ hiện chưa có đường bộ vào trung tâm bản, người dân phải di chuyển bằng đường thủy mất hơn 1 giờ đồng hồ, gây trở ngại lớn cho việc sinh hoạt và tiếp cận dịch vụ cơ bản.

Dân cư trên địa bàn xã gồm 3 dân tộc chính là Thái, Khơ Mú và Ơ Đu, sống xen kẽ nhưng vẫn duy trì được nhiều nét văn hóa truyền thống đặc sắc. Người Thái chiếm số đông, có tập quán làm nương, trồng lúa nước, tổ chức các lễ hội như Xên bản, Xên mường. Người Khơ Mú và Ơ Đu tuy ít hơn nhưng vẫn gìn giữ phong tục gắn với rừng núi, các làn điệu dân ca, trò chơi dân gian và nghề thủ công, góp phần tạo nên sự đa dạng văn hóa đặc trưng của địa phương.

Toàn xã hiện có 1.163 hộ với 5.199 nhân khẩu, trong đó có tới 975 hộ thuộc diện nghèo và cận nghèo, chiếm tỷ lệ 83,8%. Trình độ dân trí còn thấp, cơ sở hạ tầng thiếu thốn, điều kiện sống và sản xuất của người dân còn nhiều khó khăn. Mặc dù vậy, địa phương vẫn không ngừng nỗ lực vươn lên, vượt qua nhiều khó khăn, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống và từng bước đạt được những kết quả tích cực trong phát triển kinh tế – xã hội.

Lượng Minh từng bước thay đổi diện mạo nông thôn

Nhiệm kỳ 2020 – 2025, trong bối cảnh đất nước và địa phương gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19, thiên tai, mưa lũ, sạt lở đất, nhưng với tinh thần đoàn kết, chủ động, sáng tạo và quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Lượng Minh đã nỗ lực vượt khó, linh hoạt trong triển khai các nhiệm vụ, đạt được nhiều kết quả quan trọng trên tất cả các lĩnh vực. Những kết quả đó đã góp phần tạo chuyển biến rõ nét trong diện mạo nông thôn và từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân.

Lượng Minh là xã miền núi đặc biệt khó khăn, có diện tích tự nhiên hơn 22.700 ha, với 10 bản, chia thành 3 vùng, dân số hiện khoảng 5.200 người, chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái, Khơ Mú và Ơ Đu. Tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo đầu nhiệm kỳ lên tới 83,8%. Đảng bộ xã có 18 chi bộ trực thuộc với 353 đảng viên. Trong nhiệm kỳ qua, Đảng bộ xã đã hoàn thành 19/33 chỉ tiêu nghị quyết, trong đó có 7 chỉ tiêu vượt kế hoạch – một kết quả rất đáng ghi nhận trong điều kiện xuất phát điểm thấp và bối cảnh đầy thách thức.

Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được tập trung thực hiện đồng bộ, hiệu quả. Xác định rõ đây là nhiệm vụ then chốt, Đảng bộ xã đã đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với triển khai thực hiện các nghị quyết của Trung ương về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Sinh hoạt chi bộ đi vào nền nếp, chất lượng được nâng lên rõ rệt. Công tác phát triển đảng viên được quan tâm, kết nạp được 42 đảng viên mới, vượt chỉ tiêu đề ra. Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện nghiêm túc, đúng quy định, góp phần giữ vững kỷ luật, kỷ cương của Đảng. Bộ máy chính quyền, mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội được kiện toàn, sắp xếp tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động.

Trên lĩnh vực kinh tế, xã đã đạt nhiều kết quả tích cực. Thu nhập bình quân đầu người năm 2025 đạt 26 triệu đồng, tăng hơn 23% so với đầu nhiệm kỳ. Nông nghiệp được định hướng phát triển bền vững, ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Một số sản phẩm nông nghiệp đặc trưng được định hướng xây dựng thương hiệu, trong đó nổi bật là sản phẩm rượu siêu Bản Lạ đạt chuẩn OCOP 3 sao. Công tác bảo vệ rừng, phát triển thủy sản, đa dạng hóa sinh kế cho người dân vùng lòng hồ được đẩy mạnh. Hạ tầng kinh tế nông thôn được quan tâm đầu tư: Đã xây dựng được 26,5 km đường vào khu sản xuất, 5 bản được lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời.

Lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp tuy còn nhỏ lẻ nhưng đã có bước phát triển đáng khích lệ, góp phần giải quyết việc làm tại chỗ. Một số nghề truyền thống như mây tre đan, mộc dân dụng được gìn giữ và khuyến khích phục hồi. Dịch vụ thương mại, đặc biệt ở các bản vùng lòng hồ, có nhiều chuyển biến tích cực.

Trên lĩnh vực văn hóa – xã hội, chất lượng giáo dục tiếp tục được nâng cao. Mạng lưới trường lớp được sắp xếp hợp lý, cơ sở vật chất được đầu tư nâng cấp. Phổ cập giáo dục ở cả ba cấp học được duy trì bền vững. Phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư được đẩy mạnh, tỷ lệ gia đình văn hóa đạt trên 71%. Công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc được chú trọng.

Công tác y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân được triển khai hiệu quả. Năm 2024, xã được công nhận lại là xã đạt chuẩn quốc gia về y tế. Các chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ hộ nghèo, người có công, các đối tượng bảo trợ xã hội được thực hiện đầy đủ, kịp thời, đúng đối tượng. Các hoạt động nhân đạo, từ thiện và hỗ trợ người nghèo ngày càng lan tỏa sâu rộng, tạo hiệu ứng tích cực trong cộng đồng.

Cải cách hành chính và chuyển đổi số có bước tiến đáng kể. Trung tâm hành chính công cấp xã hoạt động hiệu quả, phục vụ tốt người dân và doanh nghiệp. 100% cán bộ, công chức sử dụng thành thạo phần mềm quản lý văn bản điện tử. Tổ công nghệ số cộng đồng được thành lập tại tất cả các bản, giúp người dân tiếp cận, sử dụng dịch vụ công trực tuyến và từng bước làm quen với mô hình công dân số.

Quốc phòng – an ninh được giữ vững, ổn định. Công tác quân sự địa phương được thực hiện nghiêm túc, hoàn thành 100% chỉ tiêu tuyển quân hàng năm. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo, không để phát sinh điểm nóng, phức tạp. Phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” tiếp tục phát huy hiệu quả rõ nét, 10/10 bản đạt tiêu chí “bản không ma túy”.

Phát huy nội lực, bứt phá vươn lên

Bước vào nhiệm kỳ 2025 – 2030, trong bối cảnh đất nước phát triển nhanh, bền vững trên nền tảng khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Đảng bộ và nhân dân xã Lượng Minh đã xác định rõ phương hướng, mục tiêu phát triển toàn diện. Bộ máy chính quyền được tổ chức tinh gọn, hiệu quả; Đảng bộ xã đoàn kết, thống nhất cao; hệ thống chính trị vững mạnh; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; lòng dân ổn định – là những nền tảng quan trọng để Lượng Minh vững bước trong giai đoạn mới.

Tuy nhiên, xã vẫn đối mặt nhiều khó khăn, thách thức. Ngay năm đầu nhiệm kỳ, cơn bão số 3 (Wipha) đã gây thiệt hại nặng nề cho hạ tầng nông thôn và ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống nhân dân. Hạ tầng kinh tế - xã hội còn thiếu đồng bộ, nhiều công trình xuống cấp, chậm được đầu tư sửa chữa. Nguồn lực phát triển còn hạn chế, trong khi khả năng khai thác nguồn thu tại chỗ rất khó khăn.

Trước tình hình đó, Đảng bộ và nhân dân xã Lượng Minh đề ra mục tiêu tổng quát: Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; nâng cao hiệu lực, hiệu quả hệ thống chính trị; phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; huy động tối đa các nguồn lực để khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của địa phương; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân; thúc đẩy chuyển đổi số; phát triển kinh tế - xã hội gắn với củng cố quốc phòng, an ninh và xây dựng Đảng vững mạnh.

Trên cơ sở đó, xã xác định 20 chỉ tiêu chủ yếu trên các lĩnh vực: kinh tế, văn hóa – xã hội, môi trường, quốc phòng – an ninh và xây dựng hệ thống chính trị. Đồng thời đề ra 7 nhóm nhiệm vụ trọng tâm cùng 5 nhóm giải pháp đột phá để triển khai thực hiện.

Các khâu đột phá được xác định rõ, trong đó ưu tiên giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc bản địa, coi đây là nền tảng quan trọng để củng cố khối đoàn kết, đảm bảo an ninh trật tự. Tiếp đó là tập trung đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu, như giao thông, điện, nước sinh hoạt, trường học, trạm y tế... Song song là đẩy mạnh cải cách hành chính và chuyển đổi số, hướng tới xây dựng chính quyền điện tử – chính quyền số, nâng cao chất lượng phục vụ người dân.

Một nhiệm vụ then chốt khác là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại chỗ, đáp ứng yêu cầu phát triển lâu dài. Xã cũng sẽ triển khai hiệu quả các chương trình giảm nghèo, hỗ trợ sản xuất và sinh kế bền vững. Việc ứng dụng khoa học – công nghệ trong nông nghiệp, xây dựng mô hình sản xuất phù hợp với điều kiện thực tế sẽ được chú trọng nhằm nâng cao năng suất và thu nhập.

Song song với phát triển kinh tế – xã hội, công tác tư tưởng và tuyên truyền tiếp tục được đẩy mạnh, nhằm xóa bỏ tâm lý trông chờ, ỷ lại, xây dựng tinh thần chủ động, sáng tạo, khơi dậy ý chí vươn lên của cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Với quyết tâm chính trị cao, sự đồng thuận toàn dân và định hướng phát triển rõ ràng, xã Lượng Minh đặt mục tiêu từng bước rút ngắn khoảng cách với các địa phương khác, nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh, bền vững.