Lý do vết nứt hình thành trong nền kinh tế Mỹ

Theo CNN, các vết nứt đang hình thành trong nền kinh tế Mỹ: việc sa thải đang gia tăng, việc tuyển dụng đang chậm lại, niềm tin của người tiêu dùng đang bị xói mòn và lạm phát đang tăng tốc. Một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là sự không chắc chắn mà chính sách kinh tế của Tổng thống Donald Trump, đã và đang làm trầm trọng thêm vấn đề.

Thuế quan – đặc biệt là “lúc có, lúc không” trong cá lệnh hành pháp của Tổng thống Trump, đang gây hoang mang cho các doanh nghiệp, người tiêu dùng, và nhà đầu tư; đồng thời làm dấy lên mối lo ngại về lạm phát vào thời điểm giá tiêu dùng tiếp tục tăng trở lại.

Cuộc đàn áp làn sóng nhập cư của Tổng thống Trump đe dọa các ngành công nghiệp quan trọng, bao gồm nông nghiệp, xây dựng và chăm sóc sức khỏe, vốn đang phải vật lộn để tuyển dụng. Và việc cắt giảm mạnh đối với công chức liên bang và viện trợ của chính phủ có thể gây tổn hại đến những người Mỹ dễ bị tổn thương nhất, những dễ bị tổn thương trước giá cả tăng phi mã.

Gus Faucher, nhà kinh tế trưởng tại PNC, cho biết: “Số lượng nhân viên mất việc tại các cơ quan chính phủ có thể lớn hơn dự kiến, và những người lao động bị sa thải có thể cắt giảm chi tiêu, dẫn đến tăng trưởng việc làm chậm lại trong các ngành khác. Cùng với đó, sự không chắc chắn về triển vọng thuế quan có thể khiến các doanh nghiệp chậm lại trong việc tuyển dụng. Và các hạn chế về nhập cư có thể hạn chế nguồn cung lao động, gây áp lực lên mức tăng việc làm trong vài năm tới".

Tổng thống Trump đã trì hoãn phần lớn các mối đe dọa thuế quan nghiêm trọng nhất của mình sau khi thảo luận với các nhà lãnh đạo doanh nghiệp - những người chỉ trích thuế quan là phá hoại không công bằng đối với lợi nhuận của họ và nền kinh tế nói chung. Nhưng chúng sẽ có hiệu lực đầy đủ vào ngày 2/4 tới.

Sự xáo trộn lớn

Theo CNN, chính sách của Tổng thống Trump gây ra những rủi ro cho nền kinh tế đang chao đảo mà ông kế thừa. Bản thân ông Trump đã thừa nhận trong bài phát biểu trước Quốc hội tuần trước rằng thuế quan sẽ gây ra "một chút xáo trộn". Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News Sunday, Tổng thống Mỹ đã từ chối loại trừ khả năng suy thoái, và cho rằng kế hoạch kinh tế của ông có thể gây khó khăn cho một số người lúc đầu.

"Tôi ghét phải dự đoán những điều như thế", ông Trump nói, "Có một giai đoạn chuyển tiếp vì những gì chúng ta đang làm là rất lớn".

Nhưng dữ liệu kinh tế gần đây cho thấy nhiều sự xáo trộn hơn.

Theo Bộ Thương mại Mỹ, chi tiêu của người tiêu dùng bất ngờ giảm vào tháng 1. Người dân đã giảm chi tiêu mua sắm nhiều hơn so với dự kiến của các nhà kinh tế, cụ thể chi tiêu giảm 0,2% trong tháng. Điều chỉnh theo lạm phát, chi tiêu giảm 0,5%. Đây là mức giảm hàng tháng lớn nhất kể từ tháng 2/2021.

Theo dữ liệu Chỉ số giá tiêu dùng mới nhất do Cục Thống kê Lao động công bố, giá cả tại Mỹ đang trên đà phục hồi, tăng 0.5% so với tháng 12/2024 – tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 8/2023, dẫn đến tỷ lệ lạm phát hàng năm là 3% trong 12 tháng và kết thúc vào tháng 1.

Niềm tin của người tiêu dùng trong tháng 2/2025 ghi nhận mức giảm hàng tháng lớn nhất, kể từ tháng 8/2021 và giảm nhiều nhất vào đầu năm kể từ năm 2009.

Trong khi đó, theo công ty dịch vụ việc làm Challenger, Gray và Christmas, các nhà tuyển dụng đã công bố nhiều đợt sa thải hơn, kể từ cuộc Đại suy thoái, và là nhiều nhất trong bất kỳ tháng nào kể từ đại dịch. Các công chức liên bang đang bị sa thải, có khả năng làm gián đoạn nền kinh tế địa phương – có ít nhất 10.000 công chức liên bang bị thất nghiệp, so với tháng 1.

Dự báo của Cục Dự trữ Liên bang về tổng sản phẩm quốc nội dự đoán nền kinh tế Mỹ có thể sẽ suy giảm trong quý này. Dựa trên dự đoán của mình về dữ liệu kinh tế, cho thấy GDP của Mỹ có thể giảm ở mức điều chỉnh hàng năm ít hơn 3% một chút trong quý này. Nền kinh tế Mỹ chưa có một quý nào suy giảm kinh tế kể từ năm 2022.

Người tiêu dùng không chi tiêu nhiều như trước đây vì lo ngại về nền kinh tế ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của họ.

Lý do để lạc quan

Theo CNN, nền kinh tế Mỹ vẫn mạnh mẽ và kiên cường, bởi đây là nền kinh tế đa dạng và niềm ao ước của nhiều quốc gia, đặc biệt vào thời điểm các cường quốc công nghiệp như Đức đang phải vật lộn nghiêm trọng, và các nền kinh tế khác đang phải đối mặt với lạm phát cao hơn đáng kể và khó khăn hơn nhiều so với Mỹ. Có thể, mối lo ngại về suy thoái kinh tế đã bị cường điệu hóa.

Nhiều chính sách của Tổng thống Trump vẫn mang lại lợi ích cho nền kinh tế. Các doanh nghiệp đã kêu gọi bãi bỏ quy định và cắt giảm thuế, và lời hứa trong chiến dịch tranh cử của ông Trump về việc không đánh thuế tiền boa hoặc tiền làm thêm giờ đã được cử tri ủng hộ. Việc cắt giảm chi tiêu lãng phí cũng đã nhận được sự ủng hộ đáng kể của một bộ phận lớn người Mỹ, ngay cả khi các phương pháp mà Bộ Hiệu quả của Chính phủ - nơi Elon Musk làm lãnh đạo, sử dụng gây tranh cãi.

Điều lo ngại lớn là khi thuế quan, nhập cư và cắt giảm việc làm hàng loạt đang diễn ra. Tuy nhiên, tin tốt là nhà kinh tế hàng đầu của Mỹ - Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell, vẫn chưa tỏ ra lo lắng. Ông Powell lưu ý rằng, sự bất ổn chắc chắn đang gia tăng, nhưng điều đó không nhất thiết có nghĩa là chi tiêu của người tiêu dùng - động lực thúc đẩy 2/3 nền kinh tế của Mỹ, sẽ đơn giản là cạn kiệt. Mặc dù tâm lý chi tiêu thấp kỷ lục vào năm 2022, khi lạm phát đạt mức cao nhất trong 40 năm, người tiêu dùng vẫn chi tiêu

“Mặc dù mức độ bất ổn gia tăng, nền kinh tế Mỹ vẫn tiếp tục ở trong tình trạng tốt. Các chỉ số tâm lý không phải là yếu tố dự báo tốt về tăng trưởng tiêu dùng trong những năm gần đây” – ông Powell phát biểu tại một sự kiện do Đại học Chicago tổ chức vào ngày 7/3.