Máy tính đầu tiên trên thế giới chạy bằng tế bào não người

Công ty khởi nghiệp (startup) công nghệ sinh học Cortical Labs, có trụ sở tại Melbourne (Úc) vừa chính thức trình làng CL1, chiếc máy tính sinh học thương mại đầu tiên trên thế giới tại Triển lãm di động thế giới 2025 diễn ra ở Barcelona (Tây Ban Nha) từ ngày 3/3 đến 6/3/2025.

Cortical Labs ví máy tính sinh học CL1 như một “cơ thể trong hộp”, một hệ thống sinh học khép kín có khả năng xử lý thông tin và thích nghi theo thời gian thực, tương tự như cách bộ não con người hoạt động.

Nhờ tích hợp tế bào thần kinh sống với công nghệ silicon, CL1 mở ra tiềm năng định hình lại cách trí tuệ nhân tạo (AI) học hỏi và ra quyết định, đồng thời đặt nền móng cho những bước tiến đột phá trong lĩnh vực robot, nơi các hệ thống có thể phát triển khả năng suy luận linh hoạt và phản ứng nhạy bén hơn so với các mô hình AI truyền thống.

Điểm đặc biệt của CL1 là nó sử dụng các tế bào thần kinh được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm, phát triển trực tiếp trên một con chip silicon, cho phép chúng gửi và nhận các xung điện thần kinh giống như cách bộ não con người hoạt động.

Hệ thống này sau đó được tích hợp vào Hệ điều hành trí tuệ sinh học (biOS) do Cortical Labs phát triển, cho phép người dùng triển khai mã trực tiếp thông qua các tế bào thần kinh để thực hiện nhiều tác vụ điện toán khác nhau.

Để duy trì sự sống cho các tế bào thần kinh, CL1 được trang bị một hệ thống hỗ trợ gồm máy bơm, kiểm soát khí và nhiệt độ, giúp các tế bào tồn tại tới 6 tháng trong điều kiện tối ưu.

Theo Brett Kagan, Giám đốc khoa học của Cortical Labs, hệ thống này không chỉ có khả năng học hỏi và thích nghi nhanh chóng, mà còn tiêu thụ năng lượng ít hơn đáng kể so với các máy tính silicon truyền thống.

Phiên bản đầu tiên của CL1 bao gồm 800.000 tế bào thần kinh của người và chuột trên một con chip, có thể tự học cách chơi trò chơi điện tử. Bài nghiên cứu chỉ ra rằng, các tế bào thần kinh không chỉ có thể học mà còn thể hiện khả năng cảm nhận khi được đặt vào môi trường trò chơi mô phỏng.

Tuy nhiên, do sử dụng tế bào não sống, CL1 đã đặt ra nhiều câu hỏi về đạo đức, đặc biệt là liên quan đến ý thức và cảm giác của các tế bào thần kinh trong hệ thống.

Cortical Labs cho biết, họ đã áp dụng các biện pháp bảo vệ để giải quyết những vấn đề này, nhưng chưa cung cấp nhiều thông tin chi tiết.

Trên trang web chính thức, Cortical Labs khẳng định: “Các tế bào thần kinh có khả năng tự lập trình, vô cùng linh hoạt và là thành quả của 4 tỷ năm tiến hóa”.

Công ty cũng nhấn mạnh rằng, CL1 kết hợp sinh học với điện toán truyền thống, tạo ra một hệ thống học tập tối ưu. Không giống như AI thông thường, hệ thống thần kinh của CL1 chỉ cần rất ít năng lượng và dữ liệu đào tạo để thành thạo các nhiệm vụ phức tạp.

Giá bán và tầm nhìn tương lai

Cortical Labs dự kiến sẽ bắt đầu giao những chiếc CL1 đầu tiên vào tháng 6 tới, với mức giá khoảng 35.000 USD.

Tiến sĩ Hon Weng Chong, nhà sáng lập kiêm CEO của Cortical Labs, chia sẻ: “Hôm nay là cột mốc quan trọng đánh dấu hành trình gần 6 năm nghiên cứu và phát triển của chúng tôi”.

Ông nhấn mạnh rằng, sứ mệnh của công ty là dân chủ hóa công nghệ này, giúp các nhà nghiên cứu dễ dàng tiếp cận mà không cần phần cứng và phần mềm chuyên dụng.

“CL1 chính là bước đầu tiên hiện thực hóa sứ mệnh đó. Dù đây là một thông báo quan trọng, nhưng nó mới chỉ là nền tảng cho giai đoạn đổi mới tiếp theo. Tác động thực sự sẽ đến từ những nhà nghiên cứu, học giả và nhà đổi mới, những người sẽ tiếp tục xây dựng và phát triển dựa trên nền tảng này”, ông Hon Weng Chong cho biết thêm.