(Baonghean) - Ông Và Phái Tểnh ở bản Mường Lống 1 (xã Mường Lống, Kỳ Sơn) là cán bộ xã cựu trào nay nghỉ hưu, thân sinh anh hùng liệt sĩ biên phòng Và Bá Giải hy sinh trong trận tiễu phỉ trên đường biên địa bàn xã Tam Hợp (Tương Dương), thong thả trải tấm đệm mới tinh, hỏi: “Anh còn nhớ tấm da bò hơn 20 năm về trước mà tôi đã trải cho anh nhưng anh không quen nằm nên chỉ ngồi sưởi lửa cho đến sáng không?”.
Ồ, tôi vẫn nhớ cái đêm đầu tiên bước chân lên nơi phủ dày sương giá, nơi được mệnh danh là thủ phủ của cây anh túc, nơi mà người Thái, người Mông đặt tên “Mường Lống”, nghĩa là miền “lạc, quên”. Đêm đó đặt lưng xuống tấm da bò của người Mông chỉ dành riêng cho khách quý, ngửi mùi đặc trưng của tấm da, theo như người ta thường nói do “lạ giường”, không sao chợp mắt được, dù đã được “mồi” hơn mười chén rượu nặng đến 60 độ cồn trong vắt.
Ngày đó, ông Và Phái Tểnh chưa sinh anh hùng liệt sĩ Và Bá Giải. Ông không ngủ, cùng khách ngồi bên bếp lửa kể chuyện người Mông bao đời nay nhấc cái chảo gang ra khỏi bếp lò, cõng đi hết ngọn núi này sang cánh rừng khác, phát rừng tra hạt, trồng cây thuốc phiện mà vẫn khổ. Đêm đó tôi cứ nằm khắc khoải nghe tiếng gió hú của rừng, của núi, tiếng hú thú hoang và của các cặp bạn đi săn gần sáng gọi nhau về...
 |
| Bà con Mường Lống theo dõi các tiết mục văn nghệ do Đội tuyên truyền văn hóa Bộ đội Biên phòng tỉnh biểu diễn. Ảnh: N.S |
Đã lâu lắm, bây giờ lại có một đêm ở thung lũng Mường Lống. Đêm Mường Lống bây giờ lác đác dưới mái nhà lợp bằng gỗ sa mu le lói ánh điện của bà con người Mông tự lắp thủy điện đắp từ khe nước nhỏ. Con đường từ huyện lỵ Mường Xén vô đã tốt, ô tô con dễ dàng lên tận trung tâm xã, người Mông nơi đây đã thấp thoáng nghe và khấp khởi khi bao khách xã đến khen ngợi: Mường Lống là “Sa Pa xứ Nghệ”! Nhiều người đến thoáng chốc rồi đi, lại tấm tắc về đời sống người Mông ở đây đổi mới, trẻ con được đi học cái chữ dưới lớp học có phần khang trang; rồi những mô hình trồng trọt chăn nuôi khấm khá...
Ấy nhưng đêm nay ông Và Phái Tểnh lại là người mất ngủ chứ không phải tôi. Ông cứ ước ao một ngày có điện lưới quốc gia để Mường Lống thực sự xua tan bóng tối trong thung lũng... Tấm da bò vẫn còn nhưng không còn nếp dành trải cho khách quý, rượu là thứ rượu nồng ủ nấu từ hạt y dĩ, đặc sản của người Mông Mường Lống ấy,... Tôi ngủ được nhưng cứ chập chờn vì cái bóng của ông Và Phái Tểnh ngồi bên bếp lửa loằng ngoằng hằn lên vách. Chắc là là ông đang ngồi ước mãi cái điện lưới quốc gia về với Mường Lống...
Minh Thư
