Những ngôi đền thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ

(Baonghean.vn) - Đầu năm là dịp những ngôi đền nổi tiếng linh thiêng ở miền Tây xứ Nghệ vào mùa lễ hội.

Hàng năm, khi mùa mưa đến, hàng ngàn con cò trắng lại bay về trú ngụ quanh khu vực đền Vạn (bản Cửa Rào, Xã Lượng, Tương Dương).
Đền Vạn - Cửa Rào ở Tương Dương là nơi thờ Đoàn Nhữ Hài - Đốc tướng đời nhà Trần có công lớn trong việc bảo vệ vùng đất biên cương và cuộc sống muôn dân. Ảnh: Đào Thọ.
Đền Vạn- Cửa Rào soi bóng xuống mặt nước trong xanh, ẩn mình dưới những tán cây cổ thụ hàng trăm, hàng nghìn năm tuổi. Ngôi đền gắn liền với sự nghiệp và công đức của Đốc tướng đời nhà Trần - Đoàn Nhữ Hài, một đã hy sinh trên vùng đất biên cương này để bảo vệ bờ cõi, bản làng và cuộc sống muôn dân.
Đền Vạn - Cửa Rào ở Tương Dương là nơi thờ Đoàn Nhữ Hài - Đốc tướng đời nhà Trần có công lớn trong việc bảo vệ vùng đất biên cương và cuộc sống muôn dân.  Ảnh: Hồ Phương.
Người dân Tương Dương hướng về Đền Vạn- Cửa Rào với niềm náo nức về với nguồn cội. Về với ngôi đền linh thiêng bậc nhất phủ Tương là dịp được đắm mình trong không khí trang trọng, linh thiêng, gửi gắm và nguyện cầu, những ước vọng trong cuộc sống...
Đền Vạn nằm trên địa bàn xã Xá Lượng (Tương Dương), nơi ngã ba sông là điểm hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ tạo nên dòng sông Lam hùng vĩ. Đây còn là một di chỉ khảo cổ học (di chỉ Đồi Đền). Các nhà nghiên cứu đã khai quật và phát hiện được nhiều hiện vật có giá trị có niên đại gần 4.000 năm, thuộc nền văn hóa Phùng Nguyên. Trong ảnh, những thiếu nữ đồng bào Thái đi dự lễ hội đền Vạn - Cửa Rào. Ảnh Hồ Phương.
Đền Chín Gian thuộc tại xã Châu Kim (Quế Phong) là một trong những điểm đến tâm linh rất đối quan trọng của những người con thuộc 9 mường ở vùng đất phía Tây Bắc của xứ Nghệ.
Đền Chín Gian tại xã Châu Kim (Quế Phong) là một trong những điểm đến tâm linh quan trọng của người dân thuộc 9 mường ở vùng đất phía Tây Bắc của xứ Nghệ. Ảnh: Hồ Phương.
Đền Chín gian có từ thế kỷ 14. Ngôi đền là nơi hội tụ linh thiêng của đồng bào người Thái suốt cả 3 huyện dọc đường 48: Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Quế Phong, bởi chín mường đất cổ rộng lớn Phủ Quỳ xưa đều coi đây là miền đất tổ mang dấu ấn linh thiêng vẫn luôn truyền mãi trong lòng mỗi người dân miền đất Phủ Quỳ.
Đền Chín Gian có từ thế kỷ 14. Ngôi đền là nơi hội tụ linh thiêng của đồng bào người Thái dọc Quốc lộ 48: Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Quế Phong. Chín mường đất cổ rộng lớn Phủ Quỳ xưa đều coi đây là miền đất tổ mang dấu ấn linh thiêng. Ảnh: Hồ Phương.
Trước nhu cầu hoạt động tâm linh của nhân dân, cũng là khôi phục một lễ hội lớn đặc sắc của đồng bào Thái miền Tây, cuối năm 2003, UBND huyện Quế Phong đã quyết định khởi công xây dựng tôn tạo đền Chín Gian. Tháng 6 năm 2006, sau hơn 30 năm, lễ hội đền Chín gian đã được phục hồi và tổ chức thường niên.
Trước nhu cầu tín ngưỡng, tâm linh của nhân dân và cũng nhằm khôi phục một lễ hội lớn đặc sắc của đồng bào Thái miền Tây, cuối năm 2003, UBND huyện Quế Phong đã quyết định khởi công xây dựng tôn tạo đền Chín Gian. Tháng 6 năm 2006, sau hơn 30 năm, lễ hội đền Chín Gian đã được phục hồi và tổ chức thường niên. Ảnh: Hồ Phương.
Nằm ở trung tâm xã Châu lý, huyện Quỳ Hợp (Nghệ An), đền Choọng là ngôi đền thiêng nơi miền Tây xứ Nghệ, là công trình thể hiện sự tri ân của hậu thế đối với tiền nhân.
Nằm ở trung tâm xã Châu Lý, huyện Quỳ Hợp, đền Choọng là ngôi đền thiêng nơi miền Tây xứ Nghệ, là công trình thể hiện sự tri ân của hậu thế đối với tiền nhân. Ảnh: Hồ Phương.
Đền Choọng được xây dựng từ thời Hậu Lê- thế kỷ XV, hiện nằm trên địa phận bản Choọng thuộc xã Châu Lý huyện Quỳ Hợp. Căn cứ vào phong tục, tập quán, lễ hội, các cổ vật còn lưu giữ, việc bài trí thờ phụng tại di tích cũng như các tài liệu, địa danh liên quan (truyện kể dân gian, văn cúng, câu đối, tên núi, tên sông...) cho thấy Đền Choọng được lập để thờ Nang Phốm Hóm (tiếng Thái nghĩa là Nàng tóc thơm) - người có công lớn giúp nghĩa quân Lam Sơn đánh đuổi giặc Minh ở thế kỷ XV.
Đền Choọng được xây dựng từ thời Hậu Lê - thế kỷ XV. Đền được lập để thờ Nang Phốm Hóm (tiếng Thái nghĩa là Nàng tóc thơm) - người có công lớn giúp nghĩa quân Lam Sơn đánh đuổi giặc Minh ở thế kỷ XV. Ảnh: Hồ Phương.
Đền Choọng được xây dựng từ thời Hậu Lê- thế kỷ XV, hiện nằm trên địa phận bản Choọng thuộc xã Châu Lý huyện Quỳ Hợp. Căn cứ vào phong tục, tập quán, lễ hội, các cổ vật còn lưu giữ, việc bài trí thờ phụng tại di tích cũng như các tài liệu, địa danh liên quan (truyện kể dân gian, văn cúng, câu đối, tên núi, tên sông...) cho thấy Đền Choọng được lập để thờ Nang Phốm Hóm (tiếng Thái nghĩa là Nàng tóc thơm) - người có công lớn giúp nghĩa quân Lam Sơn đánh đuổi giặc Minh ở thế kỷ XV.

Về với đền Chọong vào đúng dịp lễ hội, du khách còn được tham gia và thưởng thức các hoạt động văn hóa mang đậm bản sắc của đồng bào dân tộc Thái, Thổ... trên địa bàn huyện Quỳ Hợp. Ảnh: Hồ Phương.

Đền Pu Nhạ Thầu là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh, tọa lạc trên đỉnh một ngọn núi thiêng ở bản Na Lượng (xã Hữu Kiệm). Ngôi đền gắn liền với những truyền thuyết và sự tích được lưu truyền trong dân gian, được đồng bào nơi đây lưu truyền từ đời này qua đời khác.
Đền Pu Nhạ Thầu là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh, tọa lạc trên đỉnh một ngọn núi thiêng ở bản Na Lượng (xã Hữu Kiệm). Đền được nhân dân dựng lên để thờ danh tướng Đoàn Nhữ Hài (thời Trần) và bà mẹ nuôi quân của ông (tức Nhạ Thầu). Ảnh Hồ Phương.
Không chỉ vào ngày lễ tết, mà hàng tháng vào mồng 1 và ngày rằm, người dân Kỳ Sơn đều sắm sửa lễ vật lên đền chăm sóc hương khói. Trong những năm gần đây, có nhiều đoàn khách hành hương về  để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của phong cảnh Pu Nhạ Thầu. Bởi từ trên đỉnh non thiêng nhìn xuống, xung quanh là núi non hùng vỹ, bản làng yên vui, phía dưới là dòng Nậm Mộ uốn quanh như dải lụa màu xanh làm nên vẻ đẹp nên thơ và hữu tình.
Không chỉ vào ngày lễ Tết, mà hàng tháng vào mồng 1 và ngày rằm, người dân Kỳ Sơn đều sắm sửa lễ vật lên đền chăm sóc hương khói. Trong những năm gần đây, có nhiều đoàn khách hành hương về để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của phong cảnh Pu Nhạ Thầu. Bởi từ trên đỉnh non thiêng nhìn xuống, xung quanh là núi non hùng vỹ, bản làng yên vui, phía dưới là dòng Nậm Mộ uốn quanh như dải lụa màu xanh làm nên vẻ đẹp nên thơ và hữu tình. Ảnh: Hồ Phương.

 Hồ Phương

tin mới

Độc đáo chợ phiên Nga My

Độc đáo chợ phiên Nga My

(Baonghean.vn) -Chợ phiên Nga My  (Tương Dương) là một điểm đến hấp dẫn đối với đông đảo du khách trong và ngoài vùng. Bởi đây không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa mà còn là nơi gặp gỡ, giao lưu văn hóa của đồng bào.

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Được ví như những người “truyền lửa” thắp sáng những giá trị bản sắc văn hoá các dân tộc thiểu số, hiện những người cao tuổi ở miền Tây xứ Nghệ vẫn ngày đêm trao truyền những giá trị văn hoá của dân tộc mình với mong ước bảo tồn, gìn giữ cho muôn đời sau.

Ông Lang Vi Tịnh kể chuyện xưa của dòng họ cho cháu gái của mình. Ảnh Thành Chung

Chuyện về một dòng họ nổi tiếng ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ở  miền núi tỉnh Nghệ An, dòng họ Lang Vi được xem là "danh gia vọng tộc" với 3 đời liền có thành viên giữ chức Tri phủ phủ Tương Dương. Sau Cách mạng Tháng Tám đến nay, dòng họ Lang Vi cũng đã và đang có nhiều đóng góp trong công cuộc xây dựng quê hương, đất nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

(Baonghean.vn) - Chiều 30/7, trong chương trình công tác tại Nghệ An, Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đã đến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ, huyện Quế Phong và hộ nghèo tại xã Thông Thụ, huyện Quế Phong.

Điểm tái định cư

Người dân vùng lũ Kỳ Sơn thấp thỏm chờ tái định cư

(Baonghean.vn) - Cơn lũ quét lịch sử vào tháng 10/2022 đã khiến hàng trăm hộ dân Kỳ Sơn bị mất nhà cửa. Sau gần 1 năm chờ đợi, người dân vùng lũ vẫn chưa có nơi ở mới, nhiều hộ buộc phải dựng nhà tạm để sống trong khi mùa mưa lũ lại sắp cận kề.

Lê rừng

Xã vùng cao Kỳ Sơn vào mùa thu hoạch lê rừng

(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

(Baonghean.vn) -  Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
ff

'Trốn nắng' ở vùng sinh thái Con Cuông

(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
Động lực mới phát triển miền Tây

Động lực mới phát triển miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
Món rêu đá ngày Tết

Hấp dẫn, thơm ngon món mọc rêu đáy sông gói lá chuối ngày Tết

(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.
Người có uy tín vùng đồng bào DTTS.

Tuyên dương 200 người có uy tín tiêu biểu vùng đồng bào DTTS ở Nghệ An

(Baonghean.vn) - Những người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số đã phát huy vai trò tích cực, có nhiều đóng góp cho công cuộc xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh nói chung và các huyện miền núi nói riêng. Họ chính là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với đồng bào các DTTS, nhân dân vùng miền núi.