Gian nan nghề 'chạy' đò dọc lòng hồ

(Baonghean) - Chở đò trên lòng hồ thủy điện là một công việc đòi hỏi bản lĩnh của người cầm lái. Bởi, những người trong nghề luôn phải đảm bảo sự an toàn cho hành khách và hàng hóa trước những tai nạn có thể ập đến bất ngờ. 

Đò dọc
Một thời gian dài, vì đường bộ chưa được khai thông nên nghề đò dọc rất thịnh hành trên địa bàn huyện miền núi Tương Dương. Ảnh: Hữu Vi

Công việc gì cũng khổ, nhưng chở đò trên sóng nước giữa lòng hồ có lẽ là nghề nhiều rủi ro nhất của người vùng cao. Đó là cảm nhận của một ông giáo giảng dạy ở xã Hữu Khuông (Tương Dương).

Nhà ông cách trường ngót trăm cây, mỗi tuần hai bận đi trên những chiếc thuyền dọc ngang giữa lòng hồ rộng cả nghìn ha. Dù chưa bao giờ cầm lái thuyền máy nhưng ông bảo là mình biết về cái nghề này, vì với hơn 20 năm đi gõ đầu trẻ khắp các xã dọc sông Nậm Nơn, là những địa bàn mà trước kia đường sông gần như là con đường đi lại duy nhất. 

Nhớ về cái thời ăn nên làm ra và cũng là những ngày gian lao nhất của nghề lái đò dọc trên sông Nậm Nơn, ông Lô Văn Tấn nay đã về ở tại một bản tái định cư ở huyện Thanh Chương cho rằng: “Đó là một công việc mà mỗi ngày người làm nghề đem đặt cược mạng sống của mình cho những cuộc chơi. Còn hành khách đi thuyền như cưỡi trên lưng thuồng luồng.” Ông lão tuổi lục tuần đưa tay vuốt mồ hôi trán khi nhớ lại những tháng ngày cầm lái thuyền máy, cầm theo mạng sống của biết bao lượt người xuôi ngược trên sông. 

Đò dọc trên lòng hồ Thủy điện Bản Vẽ. Ảnh: Hữu Vi
Đò dọc trên lòng hồ Thủy điện Bản Vẽ. Ảnh: Hữu Vi

Từ đầu những năm 1990, nghề chở thuyền máy dọc sông Nậm Nơn thuộc các huyện Tương Dương và Kỳ Sơn bắt đầu thịnh hành. Thuyền máy đã thay thế cho thuyền chèo tay, thuyền độc mộc, thứ phương tiện giao thông truyền thống ít có khả năng vượt qua hệ thống hàng chục thác ghềnh.

Thuyền máy đã mở ra một cái nghề khiến nhiều người ăn nên làm ra nhờ nó và cũng chẳng ít người thảm bại vì những lần chìm thuyền. Đó là cái thời kỳ kéo dài hơn chục năm trước khi Nhà máy thủy điện Bản Vẽ ngăn đập, sông Nậm Nơn nhiều thác dữ, chìm xuồng, hỏng máy xảy ra như cơm bữa.

Ông Tấn nhớ lại: Hồi đó hầu như ai sống dọc sông cũng có một con thuyền nhỏ đi nương, đi rẫy. Chỉ những ai to gan lớn mật, không sợ sóng nước, thác ghềnh mới dám vào nghề chở khách. “Dù không phải người có sừng có mỏ như người ta nhưng tôi cũng có một chiếc thuyền loại 26 sức ngựa. Mỗi tuần 2 - 3 chuyến chở khách lên, xuống trên sông. Khi qua thác to phải dùng đến dây chão để kéo.

Người thì xuống đi đường rừng. Hết thác mới lên thuyền đi tiếp. Thành ra đi thuyền cũng chẳng đỡ vất hơn đi bộ là bao. Chỉ được cái chẳng phải gùi theo hàng hóa nên khỏe người hơn. Mỗi lần ngược sông là cả một hành trình gian nan. Chỉ khi buộc thuyền vào bến đỗ mới thở phào nhẹ nhõm. Thuyền và người đều được an toàn.

Mối lo lại tiếp diễn vào ngày hôm sau. Nhưng rồi người làm nghề cũng dần quen với những mối nguy hiểm. Chỉ còn cách tự mình vượt qua. “Thế mà mình vẫn làm nghề được hơn chục năm, cho đến khi về bản mới. Thuận đường hơn nên không cần dùng đến thuyền máy nữa”, ông Tấn chia sẻ.

Khách đi đò dọc là người dân sinh sống ở vùng thượng nguồn Nậm Nơn. Ảnh: Hữu Vi
Khách đi đò là người dân sinh sống ở vùng thượng nguồn Nậm Nơn. Với họ, đường sông vẫn là cách duy nhất để đi từ xã đến huyện lỵ Tương Dương. Ảnh: Hữu Vi

Với xã Hữu Khuông (Tương Dương), nghề chở đò vẫn rất thịnh hành. Đường sông vẫn là cách duy nhất để đi từ huyện lỵ vào trung tâm xã. Ông Lô Văn Phòng hiện sống tự do giữa lòng hồ Bản Vẽ và là một trong những người vẫn chung thủy với nghề. Ngày nay, hầu hết những con thác dữ đã chìm vào lòng hồ.

Nghề đưa đò có phần đỡ cơ cực hơn. Những câu chuyện của ông Tấn chỉ còn là ký ức xa xôi. Thế nhưng, với ông Phòng thì câu ngạn ngữ: “Chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo” luôn là phương châm khi đã cầm tay lái thuyền. Những đợt sóng bất ngờ giữa lòng hồ mênh mông là nỗi ám ảnh của những người theo nghề chở thuyền trên hồ Bản Vẽ.

Những đợt sóng có thể xuất hiện bất thần vì một chiếc thuyền lớn đi ngược chiều hay những cơn mưa rừng bất chợt. Đó là lúc đòi hỏi bản lĩnh của người lái thuyền để đưa hành khách và hàng hóa cập bến an toàn. “Có thể bây giờ lái thuyền dễ hơn trước kia, nhưng chỉ cần một sơ sểnh nhỏ, thuyền chìm hậu quả sẽ khó lường hơn vì bây giờ hồ rộng, nước sâu hơn trước kia rất nhiều” - Ông Phòng chia sẻ.

Trên những chuyến thuyền ngược xuôi, ngang dọc giữa hồ nước mênh mông, thi thoảng người ta vẫn kể về những chuyến đi không may. Sự không may đó nhiều khi đến từ những thiên tai, những chiếc thuyền ọp ẹp cũ kỹ. Hơn hết thảy là chuyện về những người lái thuyền. Số người làm nghề ngày nay không còn nhiều, nhưng hầu hết họ trụ lại được với nghề đều là những người bản lĩnh trước những cơn sóng và bất trắc có thể xảy đến bất ngờ.

Hữu Vi

tin mới

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Được ví như những người “truyền lửa” thắp sáng những giá trị bản sắc văn hoá các dân tộc thiểu số, hiện những người cao tuổi ở miền Tây xứ Nghệ vẫn ngày đêm trao truyền những giá trị văn hoá của dân tộc mình với mong ước bảo tồn, gìn giữ cho muôn đời sau.

Ông Lang Vi Tịnh kể chuyện xưa của dòng họ cho cháu gái của mình. Ảnh Thành Chung

Chuyện về một dòng họ nổi tiếng ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ở  miền núi tỉnh Nghệ An, dòng họ Lang Vi được xem là "danh gia vọng tộc" với 3 đời liền có thành viên giữ chức Tri phủ phủ Tương Dương. Sau Cách mạng Tháng Tám đến nay, dòng họ Lang Vi cũng đã và đang có nhiều đóng góp trong công cuộc xây dựng quê hương, đất nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

(Baonghean.vn) - Chiều 30/7, trong chương trình công tác tại Nghệ An, Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đã đến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ, huyện Quế Phong và hộ nghèo tại xã Thông Thụ, huyện Quế Phong.

Điểm tái định cư

Người dân vùng lũ Kỳ Sơn thấp thỏm chờ tái định cư

(Baonghean.vn) - Cơn lũ quét lịch sử vào tháng 10/2022 đã khiến hàng trăm hộ dân Kỳ Sơn bị mất nhà cửa. Sau gần 1 năm chờ đợi, người dân vùng lũ vẫn chưa có nơi ở mới, nhiều hộ buộc phải dựng nhà tạm để sống trong khi mùa mưa lũ lại sắp cận kề.

Lê rừng

Xã vùng cao Kỳ Sơn vào mùa thu hoạch lê rừng

(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

(Baonghean.vn) -  Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
ff

'Trốn nắng' ở vùng sinh thái Con Cuông

(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
Động lực mới phát triển miền Tây

Động lực mới phát triển miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
Món rêu đá ngày Tết

Hấp dẫn, thơm ngon món mọc rêu đáy sông gói lá chuối ngày Tết

(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.
Người có uy tín vùng đồng bào DTTS.

Tuyên dương 200 người có uy tín tiêu biểu vùng đồng bào DTTS ở Nghệ An

(Baonghean.vn) - Những người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số đã phát huy vai trò tích cực, có nhiều đóng góp cho công cuộc xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh nói chung và các huyện miền núi nói riêng. Họ chính là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với đồng bào các DTTS, nhân dân vùng miền núi.
ảnh đại diện ý kiến

Những thủ lĩnh nơi bản làng miền Tây xứ Nghệ

(Baonghean.vn) - Người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) luôn tiên phong, đi đầu trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền, vận động đồng bào áp dụng các tiến bộ KHKT vào sản xuất, chăn nuôi; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc. Về dự Hội nghị tuyên dương người có uy tín tiêu biểu trong vùng đồng bào DTTS tỉnh Nghệ An lần thứ 2, năm 2019 diễn ra vào chiều 15/10, các đại biểu gửi gắm nhiều tâm nguyện từ thực tiễn.
Có không gian vừa thoáng mát, vừa yên tĩnh dường như đã tạo cảm hứng đọc sách cho các em học sinh

Dãy nhà chờ độc đáo cho giáo viên và học sinh vùng cao Nghệ An

(Baonghean.vn) - Điểm Trường Tiểu học bản Khổi, thuộc Trường Tiểu học Tam Thái (Tương Dương - Nghệ An) chỉ có 2 phòng học, không có phòng chờ cho giáo viên và phòng đọc sách cho học sinh. Phụ huynh nơi đây đã cùng nhau góp tre, nứa, lá cọ để dựng lên những nhà chờ đẹp mắt, thân thiện.