Mỗi người dân là một 'cột mốc sống' bảo vệ biên giới

“Tai, mắt” của Bộ đội Biên phòng nơi đường biên, mốc giới

Tỉnh Nghệ An có đường biên giới trên đất liền dài 468,281 km tiếp giáp với 3 tỉnh (Hủa Phăn, Xiêng Khoảng, Bôlykhămxay) của nước bạn Lào và 82 km bờ biển. Địa bàn khu vực biên giới gồm 61 xã (phường) thuộc 11 huyện (thị) với 05 dân tộc sinh sống (Kinh, Thái, Mông, Khơ Mú, Thổ).

Trên những nẻo đường biên giới, chúng tôi đã gặp rất nhiều người mang trái tim “nóng” , ý thức, trách nhiệm cao với chủ quyền mốc giới của quê hương. Ví như ông Quang Văn Thu - người uy tín bản Mường Phú, xã Thông Thụ (Quế Phong), năm nay đã 62 tuổi nhưng vẫn thường xuyên tham gia tuần tra đường biên, cột mốc cùng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ.

Bên cạnh đó, ông còn tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân về ý thức bảo vệ chủ quyền, biên giới Quốc gia.

“Mường Phú là bản sát biên giới Việt Lào với 228 hộ, hằng ngày, trong quá trình lên nương rẫy, lao động sản xuất gặp bất cứ sự thay đổi bất thường nào ảnh hưởng đến dấu hiệu đường biên, tôi đều kịp thời thông báo cho cán bộ Đồn Biên phòng và chính quyền địa phương biết để kịp thời xử lý.

Tôi cũng tuyên truyền để bà con nhận thức rõ: bảo vệ đường biên, cột mốc là bảo vệ bản làng, quê hương. Biên giới có ổn định thì người dân mới yên tâm lao động, sản xuất, phát triển kinh tế…”.

Còn ở xã Tam Hợp (Tương Dương), ông Vừ Tồng Lông, SN 1960, ở bản Huồi Sơn cũng được nhắc đến như một “cây đại thụ” có nhiều đóng góp trong thực hiện Chỉ thị số 01/CT-TTG của Thủ tướng Chính phủ, về “phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới Quốc gia trong tình hình mới” và công cuộc xây dựng nền biên phòng toàn dân.

Trên cương vị là già làng, Vừ Tồng Lông thường xuyên phối hợp với Bộ đội Biên phòng tuyên truyền, vận động người dân trên địa bàn chấp hành nghiêm các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nhất là những nội dung liên quan tới công tác quốc phòng - an ninh, công tác biên phòng.

Ông còn chủ động bám nắm tình hình, kịp thời thông báo cho Đồn Biên phòng Tam Hợp xử lý các vụ việc xảy ra trên địa bàn; thường xuyên tham gia tuần tra đường biên, cột mốc với cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Tam Hợp.

“Từ năm 2019 đến nay, già làng Vừ Tồng Lông đã cung cấp cho Đồn Biên phòng Tam Hợp trên 50 tin, trong đó có 05 tin có giá trị liên quan đến vi phạm quy chế biên giới và vận chuyển lâm sản trái phép.

Đặc biệt, ông đã phát huy tốt vai trò của người có uy tín trong tham gia tuyên truyền, vận động dân bản di dời, đảm bảo mặt bằng xây dựng trụ sở đóng quân mới của Đồn Biên phòng Tam Hợp tại bản Huồi Sơn và mặt bằng phục vụ diễn tập khu vực phòng thủ.

Với những đóng góp của mình, già làng Vừ Tồng Lông là 1 trong 6 cá nhân được Bộ Tư lệnh Biên phòng tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong 5 năm thực hiện ngày Biên phòng toàn dân, giai đoạn 2019 - 2024” - Thiếu tá Hà Huy Thiên - Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Tam Hợp cho biết.

Không chỉ tuyến biên giới bộ mà ở tuyến biển cũng có nhiều mô hình tự quản hoạt động hiệu quả với nhiều cá nhân nổi bật. Điển hình như ông Phan Văn Hải - Bí thư Chi bộ, Chủ tịch Hội Nghề cá xã Quỳnh Lập (thị xã Hoàng Mai), đồng thời là thuyền trưởng tàu cá khai thác hải sản xa bờ đã tham mưu, phối hợp với Đồn Biên phòng Quỳnh Phương, UBND địa phương thành lập, kiện toàn và duy trì hoạt động của Tổ tàu thuyền an toàn.

Quá trình hoạt động khai thác hải sản trên biển, tổ tàu thuyền an toàn thường xuyên trao đổi thông tin, nắm tình hình, báo cho Đồn Biên phòng khi phát hiện các tàu nước ngoài có hành động xâm phạm vùng biển Việt Nam... góp phần bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới và vùng biển Quốc gia.

Trên cương vị là Chủ tịch Hội Nghề cá, ông Phan Văn Hải cũng đã tuyên truyền, vận động các thuyền trưởng, chủ tàu khác thông tin kịp thời với Bộ đội Biên phòng khi phát hiện tàu lạ, tàu nước ngoài vi phạm vùng biển Việt Nam. Đồng thời, chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về khai thác hải sản; không vi phạm các quy định khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định của Ủy ban châu Âu EC. Bên cạnh đó, ông tham gia, phối hợp với lực lượng Biên phòng làm tốt công tác cứu hộ, cứu nạn trên biển khi có yêu cầu.

Với nhiều đóng góp nổi bật, ông Phan Văn Hải cũng là 1 trong 6 cá nhân được Bộ Tư lệnh Biên phòng tặng Bằng khen có thành tích xuất sắc trong 5 năm thực hiện ngày Biên phòng toàn dân, giai đoạn 2019 - 2024.

Thực tiễn cho thấy, với đường biên giới dài, khu vực biên giới địa hình phức tạp, rộng lớn với nhiều đường mòn, lối mở như ở Nghệ An thì không ai khác, chính những người dân đang sinh sống, lao động, sản xuất ở khu vực biên giới bộ và tuyến biển đã và đang trở thành “tai mắt” tin cậy của lực lượng Biên phòng trong bảo vệ biên giới quê hương.

Xây dựng nền biên phòng toàn dân vững chắc

Là lực lượng nòng cốt, chuyên trách, thời gian qua, Bộ đội Biên phòng Nghệ An đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền các cấp triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh, nhằm tạo sức mạnh tổng hợp, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới Quốc gia.

Đồn Biên phòng Quỳnh Phương có nhiệm vụ quản lý bảo vệ chiều dài 15,5km đường biên giới trên biển, 01 cửa lạch Cờn và 03 xã, phường nằm trong khu vực biên giới biển, gồm xã Quỳnh Lập, Quỳnh Liên và phường Quỳnh Phương (thị xã Hoàng Mai) với tổng dân số 9.177 hộ/39.147 khẩu, 1.082 phương tiện tàu thuyền lớn, nhỏ/6.353 lao động đánh bắt hải sản.

Cùng với công tác tổ chức tuần tra, kiểm soát trên cửa lạch, trên sông, trên biển; kiểm tra, kiểm soát tại trạm đăng ký, kiểm chứng đảm bảo đúng quy định.

Đồn đã thường xuyên phối hợp với cấp ủy, chính quyền các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật; triển khai ký cam kết cho 4.343 lượt chủ phương tiện về nội dung không khai thác vi phạm vùng biển nước ngoài, vi phạm các quy định IUU và các quy định về đánh bắt thủy, hải sản.

Đồng thời, duy trì hiệu quả hoạt động 24 tổ/153 cá nhân tự quản ANTT thôn, tổ dân phố; 05 tổ/31 tàu, thuyền/231 thành viên tổ tàu thuyền an toàn; 02 bến bãi/31 thành viên bến bãi an toàn và 02 mô hình “an toàn nghề cá vì bình yên biển, đảo”.

Qua đó, phát huy vai trò, trách nhiệm của các tập thể, hộ gia đình và mỗi người dân đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, giữ vững an ninh chính trị; trật tự an toàn khu vực biên giới biển.

Còn tại xã biên giới Nậm Cắn nằm ở phía Tây của huyện Kỳ Sơn, nơi có 23,099 km đường biên giới tiếp giáp với huyện Noọng Hét (Lào). Toàn xã có 6 bản với 984 hộ, 5.061 nhân khẩu với 4 hệ dân tộc cùng sinh sống, trong đó dân tộc Mông chiếm 70,5%.

Theo ông Lang Văn Lương - Bí thư Đảng ủy xã Nậm Cắn: Những năm qua, cấp ủy, chính quyền địa phương đã phối hợp với lực lượng Biên phòng thực hiện tốt việc tuyên truyền về bảo vệ đường biên, mốc giới nên đồng bào các dân tộc có tinh thần cảnh giác cao.

Hiện nay, trên địa bàn xã có 4 tập thể, 30 hộ gia đình tham gia ký kết thực hiện mô hình tự quản đường biên, mốc quốc giới và 6 tổ tự quản an ninh trật tự ở 6 bản. Khi đi rừng, đi nương qua đường biên, cột mốc, phát hiện có các dấu hiệu bất thường, các tập thể, hộ gia đình, các cá nhân làm ăn, sản xuất ở khu vực biên giới đều kịp thời báo với xã và đồn biên phòng để có hướng xử lý.

Cũng nhờ tự quản tốt đường biên, mốc giới, người dân ở các thôn, bản dọc biên giới yên tâm lao động, sản xuất để ổn định cuộc sống lâu dài, hạn chế tình trạng di canh, di cư, vi phạm quy chế biên giới.

Theo đánh giá chung: Thực hiện Chỉ thị số 01/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ "Về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới Quốc gia trong tình hình mới" và Chỉ thị 05-CT/TU, ngày 27/4/2016 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về "Tăng cường bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới, vùng biển tỉnh Nghệ An trong tình hình mới", cấp ủy, chính quyền địa phương khu vực biên giới đã thường xuyên phối hợp với lực lượng Biên phòng, rà soát, bổ sung các tổ tự quản đường biên, cột mốc, tổ tàu thuyền, bến bãi an toàn...

Qua đó, phát huy tốt vai trò của quần chúng nhân dân trong tham gia quản lý, bảo vệ biên giới Quốc gia. Hiện tại, toàn tỉnh có 88 tập thể, 916 hộ gia đình, 2.102 cá nhân tự quản 468,281km đường biên giới; 116 mốc quốc giới; 944 tổ/17.810 cá nhân tự quản ANTT xóm, bản; 137 tổ/1.464 tàu, thuyền/5.495 thành viên tổ tàu thuyền an toàn; 21 bến bãi/262 thành viên bến bãi an toàn. Trong đó, có 27 phương tiện/270 người sẵn sàng tham huy động nhân lực tàu thuyền tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo.

Bên cạnh đó, để góp phần xây dựng khu vực biên giới vững mạnh, các lực lượng đóng quân ở địa bàn biên giới đã tích cực triển khai các mô hình, chương trình giúp dân phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo nhằm góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc.

Các cơ quan, ban, ngành triển khai có hiệu quả nội dung giúp đỡ 22 xã biên giới theo Quyết định số 2209/QĐ-UBND, ngày 29/7/2022 của UBND tỉnh về việc phân công các cơ quan, đơn vị nhận giúp đỡ các xã đặc biệt khó khăn tỉnh Nghệ An.

Cấp ủy, chính quyền các địa phương thuộc khu vực biên giới cũng đã phát huy có hiệu quả vai trò, hoạt động của 328 già làng, trưởng thôn (bản), người có uy tín trong công tác tuyên truyền, vận động, tập hợp quần chúng nhân dân tham gia quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới.

Đồng thời, chủ động, sáng tạo triển khai nhiều mô hình mới, cách làm hay trong tổ chức thực hiện ngày Biên phòng toàn dân (ngày 3/3 hàng năm) góp phần xây dựng khối đại đoàn kết, tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức, trách nhiệm của quần chúng nhân dân đối với nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ biên giới.

Tại Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện ngày Biên phòng toàn dân (giai đoạn 2019 - 2024), đồng chí Lê Hồng Vinh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nghệ An đã đề nghị các ngành, các cấp, các cơ quan, đơn vị, địa phương và lực lượng chức năng (nòng cốt là BĐBP) quan tâm nâng cao chất lượng, hiệu quả của phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới Quốc gia trong tình hình mới gắn với thực hiện ngày Biên phòng toàn dân và các phong trào, cuộc vận động cách mạng ở địa phương.

Từ đó, làm cho mỗi người dân ở khu vực biên giới đất liền và biên giới biển trở thành “những cột mốc sống”, đan kết thành “phên dậu” bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới Quốc gia; vùng biển, đảo của Tổ quốc.