Tuy vậy, công tác phát triển đảng viên mới chủ yếu tập trung ở đối tượng đoàn viên hoạt động ở các lĩnh vực sản xuất và chiến đấu. Phát triển đảng viên trong trường học ít hơn, trong đó với trường phổ thông càng ít. Lý do của thực trạng này có thể là tuổi học sinh phổ thông quá trẻ, và trường phổ thông có thể chưa hẳn là nơi để thử thách, rèn luyện đủ để đánh giá, để tin cậy. Thêm nữa, các chi bộ đảng ở trường phổ thông cũng chưa thật sự quan tâm phát triển đảng viên mới trong học sinh.
Chung là như vậy. Nhưng, vẫn có một trường hợp có thể coi là hiếm hoi: Chỉ trong 2 năm học có một trường cấp 3 (nay là trung học phổ thông) kết nạp được 18 đảng viên mới, trong đó có 17 là học sinh cuối cấp. Đó là Trường cấp 3 Yên Thành 2, của năm học 1965 - 1966 và 1966 - 1967 (nay là Trường THPT Yên Thành 2). Xin được kể lại trường hợp hiếm hoi này để có thêm suy nghĩ về công tác phát triển đảng viên mới trong học sinh phổ thông, rộng hơn trong học sinh, sinh viên các trường nghề, trường cao đẳng, trường đại học... hiện nay.
Năm học 1965 - 1966, Trường cấp 3 Yên Thành chia thành 2 trường: Yên Thành 1 và Yên Thành 2 để thích ứng với hoàn cảnh chiến tranh. Chi bộ Trường cấp 3 Yên Thành 2 năm học này có 4 đảng viên (1 đảng viên dự bị) đều là giáo viên đảm nhận các chức vụ: hiệu trưởng, bí thư chi bộ, thư ký công đoàn và bí thư đoàn trường.
Đại hội Chi bộ trường quyết nghị: Tập trung lãnh đạo thực hiện có kết quả cao nhất lời căn dặn của Bác Hồ: Dù khó khăn đến đâu cũng phải ra sức thi đua dạy thật tốt, học thật tốt, tạo nền tảng vững chắc và tạo đà bứt phá ngay từ đầu năm học đầu tiên của nhà trường.
 |
| Chi bộ Trường cấp 3 Yên Thành II năm học 1965 - 1966. (Tác giả đứng ngoài cùng bên phải). Ảnh tác giả cung cấp |
Để tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị đó, chi bộ đảng, ban giám hiệu, hội đồng giáo viên, công đoàn và đoàn trường đều phải mạnh. Bởi đồng chí đảng viên phải thực sự tiên phong gương mẫu, thể hiện cho được vai trò người đứng đầu đồng thời coi trọng nhiệm vụ phát triển đảng viên mới trong giáo viên và cả trong học sinh.
Sau đại hội, chi bộ đã tổ chức một cuộc họp chuyên đề bàn kỹ, bàn sâu về công tác phát triển Đảng trong học sinh để thống nhất về nhận thức, quan điểm, tư tưởng và cách làm.
Chi bộ thống nhất mấy nội dung sau:
- Bồi dưỡng những đoàn viên ưu tú trong học sinh để kết nạp vào Đảng là cần thiết, là có thể cho dù phát triển đảng viên từ học sinh phổ thông là điều còn khá mới mẻ.
- Từ trong phong trào thi đua hai tốt, thông qua hoạt động của Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam nhà trường mà phát hiện, giáo dục, rèn luyện những đoàn viên ưu tú nhất tạo nguồn phát triển đảng viên mới từ trong học sinh.
- Phân công đồng chí bí thư chi bộ trực tiếp chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ này. Giao đồng chí bí thư cùng ban chấp hành đoàn trường xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể để thực hiện nhiệm vụ này.
Nhận nhiệm vụ chi bộ giao, dưới sự chỉ đạo sâu sát và tận tình của đồng chí bí thư chi bộ, ban chấp hành đoàn trường xác định mấy việc phải tập trung:
- Chi đoàn giáo viên, các chi đoàn học sinh phải thực sự tiên phong, làm nòng cốt trong phong trào thi đua hai tốt. Dẫu khó khăn, thiếu thốn nhưng nhất thiết phải đảm bảo và nâng cao chất lượng dạy và học của trường. Quyết không chịu thua kém bất cứ trường cấp 3 nào trong tỉnh.
- Tổ chức tốt các hoạt động Đoàn, xây dựng chi đoàn 4 tốt, phát huy vai trò “thủ lĩnh” của đội ngũ cán bộ đoàn từ các chi đoàn đến đoàn trường.
- Từ trong phong trào thi đua hai tốt và qua hoạt động của tổ chức Đoàn nhà trường để “tạo nguồn” phát triển đảng viên cho chi bộ. Ban Chấp hành Đoàn trường thông qua các chi đoàn đã lựa chọn những đoàn viên ưu tú là những học sinh vượt khó vươn lên học khá, học giỏi, có ý chí và ý thức rèn luyện phấn đấu, và là những cán bộ đoàn có phẩm chất và năng lực, giới thiệu cho chi bộ đưa vào diện “đối tượng” kết nạp Đảng.
 |
| Học sinh Trường THPT Yên Thành 2 trong lễ tốt nghiệp năm 2018. Ảnh tư liệu: PV |
Năm học đầu tiên mang tên Trường cấp 3 Yên Thành 2, và năm học tiếp theo, trường “được mùa” lớn cả về chính trị và chuyên môn. 100% học sinh lớp 10 đậu tốt nghiệp, có học sinh dự thi học sinh giỏi toàn miền Bắc, có 85 học sinh tốt nghiệp lớp 10 (lớp cuối cấp thời đó) được đi học ở Liên Xô, Trung Quốc và một số nước XHCN anh em (là trường có số lượng học sinh được đi học nước ngoài đông nhất tỉnh lúc đó). Năm học đầu tiên, mang tên Trường cấp 3 Yên Thành 2 đã làm nên, làm được một “hiện tượng” mà cho mãi đến bây giờ vẫn là “hiện tượng”: 17 học sinh nam - nữ được kết nạp vào Đảng. Chi bộ Trường cấp 3 Yên Thành 2 ban đầu chỉ có 4 đảng viên, sau một năm học đã có 22 đảng viên (gấp 5,5 lần so với ban đầu).
Hơn nửa thế kỷ đã qua, 17 học sinh được kết nạp Đảng ở Trường cấp 3 Yên Thành 2, vẫn xứng đáng là đảng viên của Đảng, tất cả đều lớn lên, vững vàng, cứng cáp. Điều đó chứng tỏ rằng chất lượng đảng viên mới được kết nạp vào Đảng từ học sinh lúc đó là rất tốt.
Có được “hiện tượng” hiếm hoi này, trước hết là do cách đặt vấn đề cực kỳ đúng đắn và sự quan tâm chu đáo của chi bộ đảng nhà trường, được sự đồng thuận cao của Huyện ủy Yên Thành, của đảng ủy các địa phương trong huyện. “Hiện tượng” này chứng tỏ phẩm chất và năng lực của thế hệ trẻ ngay trong ghế nhà trường, chứng tỏ vai trò của tổ chức đoàn trong trường học nói riêng và của tổ chức đoàn ở các lĩnh vực khác nói chung.
Được Đảng đặt trọn niềm tin, được Đảng quan tâm dẫn dắt, giáo dục và rèn luyện, được Nhân dân nuôi dưỡng, chắc chắn thế hệ trẻ chúng ta không phụ lòng dân, mãi mãi xứng đáng là con cháu anh hùng của dân tộc Việt Nam anh hùng, xứng đáng với Bác Hồ vĩ đại, với Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh.
