Tăng cường công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá

Nhiều kết quả đáng ghi nhận

Năm 2013, Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá có hiệu lực. Trong 10 năm qua, các cấp, ngành, tổ chức, đoàn thể của tỉnh Nghệ An đã triển khai đồng bộ, nghiêm túc luật; thực hiện nhiều giải pháp nhằm thay đổi nhận thức, thái độ của cán bộ, người dân về tác hại của thuốc lá. Một trong những giải pháp mà Nghệ An đã chú trọng triển khai là tăng cường công tác thông tin, giáo dục, truyền thông để nâng cao nhận thức của nhân dân, nhất là lớp trẻ về tác hại của thuốc lá gây ra.

Ông Nguyễn Đình Thái - Phó Chánh Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An cho biết: Ngành Giáo dục và Đào tạo đã đưa vào dạy lồng ghép bộ tài liệu truyền thông, giáo dục, phòng, chống tác hại thuốc lá mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Y tế biên soạn trên địa bàn toàn tỉnh; phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế tổ chức truyền thông trực tiếp cho học sinh tại một số trường trung học phổ thông trên địa bàn thành phố Vinh.

Sở Giáo dục và Đào tạo cũng đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục ký cam kết giữa phụ huynh và nhà trường về quản lý học sinh. Đối với những trường học có học sinh sử dụng thuốc lá, yêu cầu nhà trường lắp đặt camera tại những nơi góc khuất để giám sát, theo dõi học sinh sử dụng những nơi này để hút thuốc lá trong nhà trường… Nhờ đó, thời gian gần đây, tình trạng học sinh hút thuốc lá giảm đáng kể.

Theo trao đổi của chị Nguyễn Thị Phương Thúy - Phó Bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội Liên hiệp thanh niên tỉnh, thì việc tuyên truyền về tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử luôn được các cấp bộ Đoàn đặc biệt quan tâm. Năm 2023, Tỉnh đoàn phối hợp tổ chức Chương trình truyền thông “Nói không với thuốc lá, thuốc lá điện tử và chất gây nghiện mới”; chỉ đạo các cấp bộ Đoàn đẩy mạnh Chiến dịch “Thanh niên Việt Nam nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử”; chỉ đạo mỗi cơ sở Đoàn thanh niên xây dựng mô hình chi đoàn, câu lạc bộ thanh niên không thuốc lá.

Nhiều diễn đàn, cuộc thi tìm hiểu, nâng cao nhận thức phòng, chống tác hại thuốc lá trong đoàn viên, thanh niên được tổ chức sôi nổi tại Ban Thanh niên Công an tỉnh, các huyện Nghi Lộc, Diễn Châu, Con Cuông, Tương Dương, Quỳnh Lưu, Nghĩa Đàn.

Các ngành Y tế, Du lịch cũng tích cực tuyên truyền cho cán bộ, nhân viên, người bệnh, du khách nâng cao việc thực hiện nghiêm các quy định về môi trường không khói thuốc lá trong cơ sở y tế các khu, điểm du lịch, cơ sở lưu trú và các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch trên địa bàn tỉnh.

Ông Trần Mai Dương – Chánh Thanh tra Sở Du lịch cho hay: Sở đã chỉ đạo các điểm du lịch, cơ sở lưu trú và kinh doanh dịch vụ du lịch xây dựng nội quy cấm hút thuốc hoàn toàn tại các khu vực và những biện pháp xử lý vi phạm; phổ biến nội quy cho nhân viên, du khách bằng nhiều hình thức như treo biển cấm, phát tờ rơi; duy trì việc truyền thông về tác hại của thuốc lá và quy định cấm hút thuốc; tăng cường nhắc nhở du khách không hút thuốc tại các địa điểm quy định cấm hút thuốc… Sở cũng tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc triển khai này.

Song hành với công tác giáo dục, truyền thông, Nghệ An đã chỉ đạo Công an tỉnh, Cục Quản lý thị trường tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát xử lý các vi phạm trong kinh doanh thuốc lá, thuốc lá điện tử. Qua đó, nhiều vi phạm được phát hiện, xử lý. Ông Nguyễn Hồng Phong - Cục Phó Cục Quản lý thị trường cho biết: Chỉ riêng năm 2023, Cục Quản lý thị trường đã kiểm tra 73 vụ, xử lý 68 vụ, phạt hành chính gần 300 triệu đồng, tiêu hủy 2.530 bao thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử và 50 hộp thuốc lá, thuốc lá điện tử.

Cần sự vào cuộc của cả cộng đồng

Bên cạnh kết quả đạt được, Nghệ An vẫn gặp nhiều khó khăn trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá. Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Phòng, chống tác hại thuốc lá tỉnh: Nhận thức của một bộ phận người dân về tác hại của thuốc lá còn hạn chế, còn sự chủ quan, xem nhẹ các ảnh hưởng của thuốc lá. Tỷ lệ học sinh độ tuổi từ 13-15 sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng lên 3,5% (năm 2019 tỷ lệ này là 2,6%). Có lúc, có nơi, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá bị sao nhãng, thiếu quyết liệt. Tình trạng vận chuyển, buôn bán, tàng trữ thuốc lá nhập lậu, thuốc lá điện tử đang diễn biến phức tạp. Công tác kiểm tra, xử phạt các vi phạm trong phòng, chống tác hại chưa thực chất và thiếu tính răn đe.

Mỗi năm, Bệnh viện Ung bướu Nghệ An khám và phát hiện khoảng 4.000 - 5.500 người mắc bệnh ung thư các loại, trong đó, ung thư phổi chiếm tỷ lệ cao nhất; thể hiện tỷ lệ người hút thuốc lá trên địa bàn Nghệ An chiếm tỷ lệ khá cao trong cộng đồng.

Khắc phục tồn tại và nâng cao hiệu quả của công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, ngày 24/5/2023, Chính phủ ban hành Quyết định 568/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược Quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030. Về phía tỉnh Nghệ An, ngày 14/11/2023, UBND tỉnh cũng đã ban hành Kế hoạch số 861/KH-UBND về triển khai Chiến lược Quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh.

Tỉnh Nghệ An đặt mục tiêu trong giai đoạn 2023-2025 giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nhóm nam từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 39%, nhóm nữ từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 1,4%; giảm tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá tại nơi làm việc xuống dưới 30%, tại nhà hàng xuống dưới 75%, tại quán bar, cà phê xuống dưới 80%, tại khách sạn xuống dưới 60%; ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng… Trong giai đoạn 2026-2030, tiếp tục giảm sâu các tỷ lệ này.

UBND tỉnh Nghệ An đã nêu rõ các nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện kế hoạch và giao rõ trách nhiệm cho từng sở, ngành và các địa phương liên quan. Trong đó, Sở Y tế là đầu mối phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện chiến lược. UBND các huyện, thành phố, thị xã xây dựng, tổ chức triển khai kế hoạch; chủ động huy động nguồn lực, bố trí ngân sách đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; đẩy mạnh các hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm… Trong ngày 28/12/2023, tỉnh Nghệ An đã triển khai quán triệt việc thực hiện Chiến lược Quốc gia và Kế hoạch số 861/KH-UBND.

Theo ông Trần Minh Tuệ - Phó Giám đốc Sở Y tế Nghệ An, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại thuốc lá tỉnh Nghệ An: Để Chiến lược Quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá được thực hiện tốt, các cấp ủy Đảng, chính quyền và các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; đưa nội dung phòng, chống tác hại thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm của UBND các cấp; đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của các cơ quan, đơn vị; đưa nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá vào hương ước, quy ước tại thôn, làng, bản, tổ dân phố; xây dựng các mô hình thí điểm như: Nhà hàng, khách sạn, địa điểm công cộng, cơ sở y tế…

Các cấp, ngành, đơn vị cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động và giáo dục các tầng lớp nhân dân về phòng, chống tác hại của thuốc lá… Công an tỉnh, Cục Quản lý thị trường, các sở, ngành, địa phương và các đơn vị chức năng tham mưu thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành hoặc lồng ghép việc kiểm tra thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá vào chương trình, kế hoạch kiểm tra của các cơ quan./.