 |
| Đám mây hình nấm từ vụ thử bom hydro đầu tiên năm 1952. Ảnh: Reuters |
Theo Phó trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách các vấn đề hạt nhân Drew Walter, dù Washington chưa thay đổi lập trường chính thức về các vụ thử nghiệm hạt nhân - điều đã được tạm ngừng trong gần 3 thập niên qua - thì điều đó vẫn có thể thay đổi “một cách nhanh chóng”. Phát biểu này được ông Walter đưa ra tại một diễn đàn trực tuyến do Viện Nghiên cứu Không gian Mitchell tổ chức.
Walter cho biết: “Nếu vì một vấn đề kỹ thuật hoặc một vấn đề địa chính trị khiến Tổng thống ra lệnh hệ thống phải thử nghiệm, tôi nghĩ điều đó sẽ diễn ra tương đối nhanh chóng”, đồng thời nói thêm một cuộc thử nghiệm rất nhanh với những phân tích giới hạn có thể diễn ra trong vòng vài tháng.
Bình luận này xuất hiện sau thông tin hồi tuần trước trên tờ Washington Post về một “cuộc trao đổi đang diễn ra” trong Nhà Trắng liên quan đến việc liệu có nên tiến hành vụ thử nghiệm hạt nhân thực tế đầu tiên của Mỹ kể từ năm 1992 hay không. Một quan chức cấp cao nói với tờ báo trên rằng một vụ thử nghiệm có thể phát đi thông điệp gửi đến Nga và Trung Quốc và đóng vai trò là lợi thế thương lượng trong các cuộc đàm phán kiểm soát vũ khí - có thể là “vấn đề địa chính trị” như Walter ngầm ngụ ý. Dù tạm ngừng trong nhiều thập niên qua, song một vụ thử nghiệm bom về mặt kỹ thuật sẽ không trái với luật quốc tế, bởi Mỹ chưa bao giờ phê chuẩn Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện.
Hiệp ước New START, một thỏa thuận kiểm soát hạt nhân quan trọng, hạn chế số vũ khí hạt nhân chiến lược mà Mỹ và Nga có thể triển khai, dự kiến sẽ hết hạn vào năm tới. Dù Nga đã phát tín hiệu sẵn sàng gia hạn thỏa thuận này - thậm chí còn đề xuất đưa một số vũ khí mới hơn của nước này vào vòng hạn chế - song Mỹ tỏ ra không mấy tha thiết, kiên quyết đòi đàm phán một hiệp ước mới có sự tham gia của Trung Quốc. Tuy nhiên, mục tiêu này sẽ khiến các cuộc đàm phán thêm phức tạp đáng kể. Cho rằng kho vũ khí của mình nhỏ hơn Washington khoảng 10 lần, Trung Quốc không hào hứng tham gia thỏa thuận, song Mỹ vẫn giữ nguyên yêu cầu trên.
Hồi tuần trước, đặc phái viên cấp cao về kiểm soát vũ khí của Mỹ Marshall Billingslea đã nhắc lại đề xuất, kêu gọi Moskva “đưa Trung Quốc tới bàn đàm phán”. Cùng với việc cảnh báo một “cuộc chạy đua vũ trang toàn diện”, Billingslea cũng khẳng định Mỹ có thể khiến bất kỳ đối thủ nào “bị lãng quên”, xem đây là một chiến lược “đã được thử nghiệm và chứng minh”. Đe dọa này được đưa ra chỉ vài giờ đồng hồ sau khi Mỹ tuyên bố sẽ từ bỏ Hiệp ước Bầu trời Mở với Nga, một biện pháp xây dựng lòng tin quan trọng giữa 2 nước, nhưng lại lập luận rằng Moska không đủ tin cậy để duy trì các thỏa thuận.
Theo RT, bất chấp sự phản đối từ công chúng đối với một “cuộc chạy đua vũ trang”, các chính sách và các quan chức Mỹ vẫn tiếp tục thúc đẩy theo chiều hướng ngược lại. Trong lúc nghiền ngẫm về một vụ thử nghiệm bom mới, Washington đồng thời khởi động nỗ lực hiện đại hóa hạt nhân trị giá 1,2 nghìn tỷ USD, đưa vào sử dụng lô đầu tiên các đầu đạn hiệu suất thấp phóng từ tàu ngầm vào tháng 2. Chưa hết, Báo cáo đánh giá tình hình hạt nhân 2018 của nước này cũng đã hạ thấp đáng kể ngưỡng sử dụng bom, thậm chí đề xuất phản ứng bằng hạt nhân trước một cuộc tấn công mạng./.
