Mỹ không muốn bán F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ vì thương vụ S-400 với Nga?

Máy bay F-35 của Mỹ. Ảnh: Sputnik

Theo Sputnik, một nhóm nghị sĩ lưỡng đảng đã đệ trình lên Thượng viện Mỹ bản dự thảo nhằm chặn việc Mỹ bán máy bay chiến đấu F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ liên quan tới sự việc Ankara bắt giam mục sư người Mỹ Andrew Brunson với cáo buộc người này có liên quan tới âm mưu đảo chính thất bại năm 2016.

Hai Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa James Lankford và Thom Hill cùng Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Jeanne Shaheen đã nộp dự thảo vào ngày 26/4.

Trước đó, Ankara đã cam kết sẽ mua 116 máy bay chiến đấu F-35A trong khuôn khổ dự án máy bay tấn công phối hợp (Joint Strike Fighter-JSK) do Mỹ dẫn đầu.

Thượng nghị sĩ Lankford nhận định rằng các quyết định mang tính chiến lược mà Ankara đưa ra ngày càng không phù hợp và thậm chí còn chống lại lợi ích của Mỹ. Vì vậy, việc chuyển giao công nghệ nhạy cảm và tiên tiến của F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ có thể được coi là nước cờ nguy hiểm.

“Thêm vào đó, Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng xích lại gần hơn với Nga trong khi họ bắt giữ công dân vô tội Andrew Brunson như là “tốt thí” trong các cuộc đàm phán chính trị”, ông Lankford nói, nhấn mạnh việc Ankara tăng cường hợp tác địa chính trị với Nga và quyết định đặt hàng tổ hợp phòng không S-400 của Moscow có thể gây tác động phức tạp tới quá trình Mỹ chuyển giao F-35.

Trước đó, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Wess Mitchell cho rằng, việc chính quyền Ankara mua S-400 của Nga có thể ảnh hưởng tiêu cực đến việc Mỹ cung cấp F-35 cho nước này.

Trong cuộc gặp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hồi tháng 5/2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã yêu cầu Ankara trả tự do cho ông Brunson. Tháng 9/2017, Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố nếu Mỹ muốn Ankara thả mục sư này, họ phải giao nộp Fethullah Gulen, người bị cáo buộc đứng sau cuộc đảo chính năm 2016. Cả ông Gulen và Brunson đều bác bỏ các cáo buộc của Ankara.

Ngoài ra, Mỹ từng cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ rằng việc mua S-400 của Nga có thể sẽ đưa Ankara vào nhóm đối tượng chịu trừng phạt dưới Đạo luật chống các đối thủ của Mỹ thông qua cấm vận" (CAATSA) được thông qua hồi năm ngoái.

Đây là đạo luật cho phép Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt ngành công nghiệp quốc phòng Nga, cũng như chống các quốc gia mua vũ khí của Nga. Mặc dù vậy, Tổng thống Erdogan vẫn xác nhận quyết tâm của Ankara trong việc mua S-400 bất chấp các lệnh cấm vận.