Năm Quý Mão, bàn về tuyệt kỹ võ thuật ‘Miêu tẩy diện’

Meo meo meo rửa mặt như mèo... tưởng chừng câu hát về loài mèo chỉ có trong âm nhạc thơ trẻ nhưng mấy ai biết trong dòng chảy của võ thuật cổ truyền Việt Nam lại có một bài danh quyền mang đầy đủ đặc trưng chiến đấu của loài vật này. Năm Quý Mão, chúng ta cùng nhau bàn về bài quyền pháp “Miêu tẩy diện” (mèo rửa mặt) để chào đón một năm mới may mắn và viên mãn.

Võ sư Châu Mẫn biểu diễn "Miêu tẩy diện".

Bên ấm trà sen thơm ngát của ban mai tinh khôi, tôi gặp nữ võ sư Châu Mẫn, giảng viên của Học viện Võ cổ truyền thế giới tại Việt Nam, một người con gái đến từ miền quê Bình Định, xứng đáng với câu ca múa roi đi quyền của nữ nhân vùng đất địa linh nhân kiệt này. Và câu chuyện về bài quyền pháp “Miêu tẩy diện” cứ mãi say sưa…

Theo lời kể của nữ võ sư Châu Mẫn thì bài quyền “Miêu tẩy diện” do lão võ sư Lý Xuân Hỷ (Bình Định) sáng tạo dựa trên những thế đánh nhuần nhuyễn, linh hoạt của loài mèo. Đặc trưng của môn võ này chính là thân pháp tiến thoái uyển chuyển, nhãn pháp lắc theo người lả lướt nhẹ nhàng nhưng vô cùng hiệu quả.

Võ sư Châu Mẫn biểu diễn "Miêu tẩy diện".

Mèo là loài vật được thuần hóa từ rất sớm, gần gũi với nếp sinh hoạt lao động của con người nên tập quán vận động săn bắt của nó được quan sát tỉ mỉ, tinh chắt và hóa biến thành những đòn thế có tính ứng dụng cao trong đời sống lao động. Những chiêu thức như đỡ gạt, vồ vả, chao bắt, lao liệng, phản đòn đòi hỏi sự thông minh trong chiến đấu, vô cùng hữu dụng trong bất kể không gian hẹp hay rộng. Tập “Miêu tẩy diện” cần chú ý luyện tốc độ phát đòn phải cực kỳ nhanh và dứt khoát, đòi hỏi người tập phải có một căn cơ võ thuật vững vàng cũng như nắm bắt được cái hồn cốt của loài vật này.

Võ mèo tuy tĩnh mà động, tuy động mà tĩnh, thoạt nhìn khá dịu dàng nhưng khi phát đòn thì uy lực vô cùng, không phải loài vật 4 chân nào cũng có được sở trường như loài mèo, chỉ cần một cú nhón chân nhẹ, thoáng chốc mèo đã vụt lên không trung hoặc tránh đòn, hoặc dựa vào sự hỗ trợ của các vật dụng tương tác như bàn, ghế, tường rào... để tạo ra áp lực đáp trả... ; qua đó chúng ta thấy được sự thông minh của loài mèo như thế nào.

Võ sư Châu Mẫn biểu diễn "Miêu tẩy diện".

Đặc trưng nữa của loài mèo là “túc bất ly địa” (chân không rời đất) bởi dù có bay lên không thì 4 chân của Mèo vẫn tạo ra thế thăng bằng để tiếp đất, các động tác hầu như không tạo ra tiếng động, ra chiêu thì tinh nhanh, chính xác, thu thế thì gọn gàng. Chính phong thái đó đã làm nên bộ tấn trụ linh hoạt cho người tập luyện.

“Miêu tẩy diện” là một trong những linh vật hội tụ đủ 4 yếu tố nhanh, mạnh, bền, khéo. Nếu so với 5 tiêu chí của một võ sĩ mà sư tổ Bồ Đề Đạt Ma đưa ra là Thần Xà Hổ Báo Hạc với ý nghĩa một võ sĩ phải có tinh thần thép, sự mềm dẻo của rắn, mạnh mẽ của hổ, nhanh nhẹn của báo và vững vàng của hạc thì mèo xứng đáng là một võ sĩ giỏi nhất trong các loài vật. Với những đòn thế như Linh miêu tý tử (Mèo vờn chuột), Linh miêu quyền công..., môn võ mèo ngày càng được các môn phái đưa vào hệ thống tập luyện của môn phái mình.

Chia tay nữ võ sư Châu Mẫn, tôi nhớ mãi câu nói của võ sư, mục tiêu tối thượng của võ học là Chân Thiện Mĩ, quan niệm của võ học hiện đại là hội tụ các yếu tố nhân đạo, tự vệ và nghệ thuật nhất là: Tận cùng của võ là văn.